Kredi kartı düzenlemesi için kademeli geçiş önerisi: "Taksitler sınırlandırılabilir"

Hazine ve Maliye Bakanlığı koordinesinde ilgili bakanlıklar, kurum ve kuruluşlarının katılımıyla kredi kartlarıyla ilgili düzenleme çalışmalarını sürdürüyor. Kısa bir süre önce Finansal İstikrar Komitesi toplantısında, tüketici kredileri ve genel kredi piyasasındaki gelişmeler ile finansal istikrara olan etkileri değerlendirilmişti.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan da Enflasyon Raporu tanıtım toplantısında, kredi kartlarıyla ilgili düzenleme yapılması gerektiğini belirterek, konuyla ilgili çalışmaların devam ettiğini ve belirli bir aşamaya gelindiğinde kamuoyuyla paylaşılacağını ifade etmişti.

Merkez Bankası, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Sermaye Piyasası Kurumu, bankalar ve diğer ilgili kurumların görüşleri doğrultusunda düzenlemenin son şekli veriliyor. Rötuşların tamamlanmasının ardından düzenlemenin kamuoyuna duyurulması bekleniyor.

Türk ekonomisi vadeli bir ekonomi

Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Burak Arzova, kredi kartlarına yönelik düzenlemenin beklenmedik bir gelişme olmadığını, zaten 2024 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'nda bu hedefin belirtildiğini ifade etti. Arzova, düzenlemenin harcamaların kontrollü bir şekilde yönlendirilebilmesi amacıyla başlangıçta makul bir uygulama olarak göründüğünü ancak aşırı sert tedbirlerle gelirse ekonomiyi durma noktasına getirebileceği konusunda uyarıda bulundu.

Kuyumculuk sektöründe önceki taksit sınırlandırmasının etkilerine dikkat çeken Arzova, Türkiye ekonomisinin vadeli bir ekonomi olduğunu vurgulayarak, tüccarların ürün alım-satım işlemlerinde vadeli işlemler yaptığını ve bu finansmanı bankaların sağlamadığını, firmalar arasında vadeli işlemlerin yaygın olduğunu belirtti.

Arzova,"Eğer taksit sınırlandırılmasına yönelik bir adım atılacaksa, bu sınırlama öncelikle lüks ürün kategorilerini hedef almalıdır. Bu süreçte, taksit sınırlamasıyla birlikte radikal bir değişikliğe gitmek yerine, kademeli bir geçişle taksit sayısını azaltmak daha uygun olacaktır. Örneğin, 8-9 taksit önce 6-7 taksite düşürülmeli ve daha sonra belirli bir süre içinde, gerekiyorsa önceden duyurularak bir indirim daha yapılmalıdır" ifadelerini kullandı.

"Sosyal etki" hassasiyeti

Arzova, Türkiye'de düşük gelir seviyesine sahip olan kesimin alışverişlerini genellikle taksit yöntemiyle gerçekleştirdiğine dikkat çekerek, kredi kartı limitlerinde ani azalmalar ve sert taksit önlemlerinin bu kesimin yaşamını olumsuz etkileyebileceğini belirtti.

Eğer limit azaltımı düşünülüyorsa, bu sürecin gelir düzeyi yüksek olan kesimden başlatılması gerektiğini vurgulayan Arzova, "Son dönemlerde enflasyonun etkisiyle nakit paraların alışverişlerde yetersiz kalması, kredi kartı kullanımını artıran faktörlerden biridir. Kredi kartıyla yapılan alışveriş, harcamaların büyük bir kısmının kayıt altına alınmasını sağlar, böylece kontrol mekanizmasını güçlendirir. Bu nedenle, bankaların kredi kartı kullanımına ilişkin komisyon tutarlarını düşürerek ve kredi kartı kullanımını ekonomide yaygınlaştırarak, kayıt dışılıkla mücadelede önemli bir adım atılabilir" ifadelerini kullandı.

Tüketici dernekleri düzenlemeleri yakından takip ediyor

Tüketiciler Konfederasyonu (TÜKON) Genel Başkanı Aziz Koçal, Aralık 2023 verilerine göre tüketicilerin kredi kartı kullanma oranlarının arttığına dikkat çekerek, "Bu durum önümüzdeki aylarda da benzer şekilde devam edecektir" dedi.

Koçal, tüketicilerin nakit kullanımı yerine kredi kartlarına yönelmeye başladığına vurgu yaparak, kredi kartı taksitlerinin azaltılması veya kaldırılmasının tüketicinin temel ihtiyaçlarından elektronik ve beyaz eşya gibi dayanıklı tüketim malları alımını etkileyebileceğini ifade etti.

Yerel üretim mallarının kullanımını artırmak ve üreticilere destek olmak adına yerli üretim mallarında taksit sayılarının artırılmasının piyasalara olumlu yansıyabileceğini belirten Koçal, "Temel ihtiyaç olmayan ithal ürünlerde taksit sayısı azaltılabilir hatta kaldırılabilir. Bu uygulama, temel ihtiyaç olmayan ithal ürünlerde taksitleri azaltarak yerli üretimin güçlenmesine katkı sağlayacaktır." şeklinde konuştu.

‘Kredi kartları cebimizdeki nakit para değildir’

Koçal, tüketicilerin harcama konusunda bilinçli olmaları ve ihtiyaç fazlası ürün almamaları gerektiğini belirterek, herkesin aylık bütçesini iyi ayarlaması gerektiğini ifade etti.

Kredi kartlarının gelecek aylardaki maaşın peşin harcamasını sağlayan bir araç olduğunu dile getiren Koçal, "Kredi kartları cebimizdeki nakit para değildir. Tüketici taksitleri zamanında ödeyemezse yüksek faizler oluşur ve icra kapılarına dayanır. Bu nedenle tüketici, geleceğini bugünden harcamamalı" değerlendirmesinde bulundu.