Yeni bir alışkanlık kazanmanın basit ve güçlü 5 adımı…

Yeni bir alışkanlık kazanmak ne kadar zordur? Öz disiplinini sağlamayan bir kişi için bu sorunun cevabını vermenin oldukça zor olduğu bir gerçek. Genellikle hafta başlarına, ay başlarına ve genellikle yıl başlarına atanan yeni alışkanlık kazanma serüveniniz birkaç gün, birkaç hafta veya bir zaman sonra bitiyor ve eski alışkanlıklarınıza geri dönüyor olabilirsiniz.

Bazen çok basit gibi görünen alışkanlıkları bile kazanmak oldukça zor geliyor olabilir. Ancak yapılan çalışmalar aslında alışkanlık kazanmak için oldukça basit ve etkili yöntemler olduğunu ortaya koyuyor.

Günde 10 bin adım atmak mı, her gün yarım saat kitap okumak mı, düzenli spor yapma alışkanlığı kazanmak mı, sağlıklı bir yaşam için şekeri hayattan çıkarmak mı… Konu her ne olursa olsun basit alışkanlık oluşturma teknikleriyle nasıl kalıcı alışkanlıkları edinebileceğinizi bu yazımızda anlatacağız.

14. yüzyıl düşünürü ve İslam bilgini İbn-i Haldun, “İnsan alışkanlıklarının çocuğudur” der.

20. yüzyıl Türk şiirinin en önemli isimlerinden Nazım Hikmet, “İnsanın hem en büyük kepazeliği hem de en büyük kuvveti bu alışkanlık denen nesnedir!” diye ifade eder alışkanlığın önemini ve etkisini.

Alışkanlıklar yüzyıllardır insanın en büyük kuvveti ve hem de başına bela açan unsurlardan olmuştur.

Alışkanlık kazanmak için zaman vermek…

Alışkanlık kazanmak için bilinen en önemli ve en etkili, atılması gereken ilk adımdan başlayalım. Herhangi bir konuda alışkanlık kazanmayı isteyen bir kişi öncelikle kendisine bu alışkanlığın kısa bir sürede gerçekleşmeyeceğini (çeşitli araştırmalarda alışkanlık kazanma süresinin 3 haftadan 2 aya ve daha da fazla süreye yayılabildiği görülüyor) bilmesidir. Alışkanlıklar ufak adımlardır ve ufak adımlar uzun vadede otomatik olarak adım atma alışkanlığını oluşturur. Bu yüzden bilinmesi gereken ilk şey mucizevi hızlı etki beklemeden alışkanlık kazanma sürecinin zamana yayıldığı gerçeğini kabul etmektir.

1- Alışkanlık kazanmak istediğiniz konuyu parçalayarak uygulamaya çalışın

Genellikle bir konuda alışkanlık kazanmak istendiğinde büyük bir motivasyonla karar alma evresinde büyük planlar yapılarak gerçekten büyük ölçüde uzak ve sürdürülebilir olmayan hedefler koyularak uzun vadeli kalıcı alışkanlıklar kazanılmasının önüne istenmeden de olsa ket vurulur. Bunun önüne geçmek için hangi konuda alışkanlık kazanmak istiyorsanız hedefinizi bölerek ufak parçalar halinde uygulamaya çalışmak büyük bir yardımcı ve etkili bir yöntemdir.

Bir örnek üzerinden gidelim. Kitap okuma alışkanlığı kazanmaya çalıştığınızı varsayalım. Kitap okumak için tasarıyı yaparken günlük 30 sayfa kitaba ayıracak vaktiniz olduğundan eminsiniz. Ancak başta birkaç gün gayet kolay ve zevkli gelen bu 30 sayfalık kitap okuma alışkanlığı süreci ilerleyen günlerde yavaş yavaş terk edilen ve zorlanan bir sürece dönebilir. Bu yüzden hedefinizi aklınızdakinden daha da düşürürseniz uygulaması çok daha kolay olacaktır. Yani 30 sayfa değil 15 sayfa. Başta etkisiz gibi görünen bu teknik aslında uzun vadeli alışkanlık kazanmanıza çok büyük yardımcı olacaktır.

Hedef alışkanlık kitap okumaksa baştaki hedefin yarısını uygulamaya çalışın veya en azından daha azını. Hedefi bölmek uygulanma kolaylığı sağlar.

2- Karşınıza çıkabilecek olan engeller için bir planınız olsun

Alışkanlık kazanmaya çalışırken konunuzu seçtiniz ve bunu parçalayarak uygulamaya koyulacaksınız. Burada sizin motivasyon unsurlarınız yerinde olsa dahi muhakkak bu alışkanlığı kazanırken, uygulama rotasında önünüze çeşitli engeller çıkacaktır. Örneğin yürüyüş yapma alışkanlığı kazanmak istiyorsunuz. 30 dakika çok rahat yürüyebileceğinizi düşündünüz ve bunu da ikiye bölüp 15’er dakika olarak bir süre uygulama kararı aldınız. Şüphe yok ki yürüyüş yapmamanızın önünde dışarıdaki havanın kötü olması gibi bir engel olabilir. Bu durumda planınızın yeni parçasında adım sayınızı evin içinde tamamlamayı seçebilirsiniz. Veya iş yoğunluğunuz her zamankinden fazla olabilir. Böyle bir durumda bir sonraki gün için daha erken kalkıp gerekirse bir önceki günün telafisiyle rutininizi sağlayabilirsiniz. Eğer hiçbir koşulda o gün o alışkanlığınızı yapamıyorsanız mevcut sürenizi kısaltıp davranışın ana temelini sarsmamayı seçebilirsiniz.

Alışkanlık kazanılması istenen konu örneğin günlük yürüyüş yapmayı rutin haline getirmekse, engel olabilecek hava durumu gibi etkenler de hesaba katılmalı ve B planı oluşturulmalıdır.

3- En önemli adım: Alışkanlığı takip edin

Hangi alışkanlık konusunda çalışacağını seçip engeller için planınız olsa dahi gözden kaçırılmaması gereken çok önemli bir adım bulunuyor. Bu da alışkanlığın mutlaka takibini sağlamak. Bu takip için günümüzde teknoloji de bize yardım ediyor, geleneksel araçlarla.

Yine kitap okuma alışkanlığı üzerinden gidelim. Kitap okurken o gün kitap okuma rutininizi gerçekleştirdiğinizi bilseniz dahi bunu takip etmenin motivasyonunu sağlamanın başka türlü yöntemlerden çok daha etkili olduğundan emin olabilirsiniz. Bir alışkanlık takip uygulaması edinin teknolojiyle aranız iyiyse. Çok sayıda Türkçe ve yabancı dilde uygulama bulunuyor. Bu uygulamalara hedefinizi yazın ve uyguladığınız her gün için işaret bırakın. Veya teknolojiyle aranız iyi değilse bir takvim çıkartın. Takvimin günlerine hedef alışkanlığınızı uygulayabildiğiniz her gün için birer çarpı işareti atın. Kısa bir süre sonra verdiğiniz çabayı takvimin sayfalarında çarpılarla görünce, davranışınızı bozmaya çalışabileceğiniz olası günlerde bunu yapmama ihtimaliniz daha da artacaktır.

Alışkanlık kazanılmak istenen konunun teknolojik veya geleneksel araçlarla takip edilmesi alışkanlığa olan bağlılığı arttırıyor.

4- İpin ucunu kaçırmak o kadar da kötü değil!

Siz yeni bir alışkanlık için bütün planları ve uygulama örneklerini hazırlamış olun yine de herhangi bir nedenle o gün davranışınızı gerçekleştirememiş olabilirsiniz. Kendinize kızmayın. Uzun bir maratonda biraz yorulmaktan zarar gelmez. Ertesi gün telafi etmek için bir şansınız daha var. Bir günlük rutin bozma, rutini bozmak alışkanlık haline gelmediği sürece, alışkanlık kazanma üzerinde güçlü bir olumsuzluk yaratmaz. İpin ucunu kaçırdığınız anlardan da keyif almayı bilin ve ertesi gün toparlanmak için kendinize şans tanıyın. Sürprizlere açık olun…

5- Sabırla mutlu sona ulaşın

Alışkanlık kazanma sürecinin başlangıçtaki uyarı adımını bu sürecin bütününe yaymak aslında tüm bu yolu en anlamlı kılan hareketlerden biri olacaktır. Sabır içerisinde ilerlemek. Yolda çok sayıda sürpriz, engelleme, motivasyon kaybı ve ipin ucunu bilerek veya bilmeyerek kaçırmalara karşın kendinize kızmadan uzun dönemler halinde alışkanlıklarınızı sürdürdüğünüzde bir zaman sonra artık her gün yaptığınız rutinin arasına o hedefinizin otomatik olarak eklendiğini göreceksiniz. Gün sonunda o günün davranış kazanma hedefi olarak değil de kendi isteğinizle kitabı elinize alıp okuduğunuzda çok iyi hissedeceksiniz. Veya hava durumuna bakıp sırf günün çarpısını atabilmek için yürüyüşe çıkmak yerine, tüm havalardan keyif alıp hazırlanıp keyifle dışarıya çıkmak rutininiz içine dahil olduğunda artık bu alışkanlık hayatınıza dahil olmuş olacak.

Sabırla kazanılmış alışkanlığın keyfinin çok başka olacağından şüpheniz olmasın. Alışkanlık kazandığınızdan eminseniz yeni hedefler için de yine minik adımlarla harekete geçebilirsiniz.

HABERNEDİYOR.COM / SEZGİN İLHAN ÖZEL HABER