Yargıtay'dan emsal karar: Boşanan anne, çocuğuna soyadını verebilecek 

İzmir’de yaşayan bir 14 yaşında bir çocuk sahibi olan aile, 2011 senesinde boşanmış ve çocuğun velayeti de anneye verilmişti. Anne, kendi soyadına çocuğuna vermek için hem İzmir İl Nüfus Müdürlüğü’ne hem de eski eşine dava açmıştı.  

Anne, davayı açarken yazdırdığı başvuru mektubunda, çocuğunun ve kendisinin soyadının farklı olmasından dolayı günlük hayatta sıkıntılar yaşadıklarını ve çocuğunun bu durumdan olumsuz etkilendiğini belirtmişti. Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi ise bu durumları göz önünde bulundurmuş; babasının soyadını kullanmasının çocuğa herhangi bir hukuki yararının bulunmadığını ifade ederek annesinin soyadının verilmesine karar vermişti. 

Aile Mahkemesi, kararı onayladı 

İzmir 6. Aile Mahkemesi’ne giden karar, heyet tarafından görüşüldü ve çocuğun soyadının evlilik birliğinin sona ermesi sonrasında kendisine velayet eden annesinin soyadını almasını engelleyecek herhangi bir yasal düzenlemenin bulunmadığını belirterek çocuğun, annesinin soyadını almasını onayladı.  



Babasının itirazı, davayı temyize taşıdı 

Çocuğun babasının bu duruma itiraz etmesi üzerine dosya, istinaf mahkemesine taşındı. İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi, kararın bozulmasına hükmetti. Bunun üzerine anne de itiraz edince konu, Yargıtay’a taşındı. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi ise istinaf mahkemesinin kararının bozulmasına hükmederken boşanan aileler ve çocukları için emsal oluşturacak bir karar verdi. 

Resmi kurumlarda zorluk yaşanması, olumlu kararı doğurdu 

Yargıtay’dan aktarılan kararda, çocuğun soyadının annenin soyadıyla değiştirilmesi konusunda isteğin, çocuk tarafından geldiği ve bunun sebebinin ise çocuğun hem resmi kurumlarda hem de okul hayatında sıkıntılar yaşaması olduğu belirtildi. Çocuğun bir uzmana verdiği beyanda annesinin soyadını almak istediği ve bunun çocuk için yararlı olacağı kaydedildi. Uzman ise Yargıtay’a verdiği ifadede, bunun çocuğun tercihi olduğunu yinelediği ve soyadı değişikliğinin çocuğun tercihine değer vermek olduğu anlamına geldiği aktarıldı. 

İstinaf mahkemesi ise Yargıtay’dan gelen bu kesin karar doğrultusunda konuyu yeniden değerlendirdi ve bu defa çocuğun ifadesiyle birlikte, annesinin soyadının verilmesi konusunu doğru buldu. Fakat baba, karara tekrar itiraz etti. Yargıtay’ın ise davayı tekrar ele aldığı fakat yine reddettiği ortaya çıktı. 

Dosyayı takip eden avukatlardan Sibel Bardakçı ise daha önce bir mahkeme sonrasında Anayasa Mahkemesi’nin, çocuğun soyadı konusunda erkeğe tanınan hakkında, velayet hakkı kendisinde olan kadına tanınmamasının cinsiyet bazında ayrımcılık olduğu yönünde karar verdiğini belirterek verilen kararın doğru olduğunu dile getirdi. 

Yargıtay’ın ise bu kararla birlikte, çocuğun üstün menfaatinin gözetilmesi gerektiği konusuna vurgu yaptığını belirten Sibel Bardakçı, “Annesi ile birlikte yaşayan ve velayet hakkı da annesinde bulunan bir çocuğun, annesinin soyadını kullanması, sosyal yaşamda ve resmi kurumlarda zorlanmayacağının göstergesidir. Bu sebeple karar, son derece yerindedir ve bundan sonraki davalar için emsal oluşturacak niteliktedir.” ifadelerini kullandı.