Türkiye'nin zirvesi 20 bin yıllık 'Cilo Buzulları' eriyor

Hakkari-Yüksekova sınırında bulunan Cilo Dağları’ndaki 20 bin senelik buzullar, doğaseverlerin yoğun ilgisini çekerken, iklim ve küresel değişikliklerle birlikte gün geçtikçe eriyor.

20 bin yıllık buzullar eriyor

Dünya genelinde etkisini hissettiren iklim değişikliği ve küresel ısınma, riskleri de beraberinde getiriyor. Bunlardan birisi ise buzulların erimesi oldu. İklim değişikliğinin Türkiye'de bulunan buzullara etkisini gözlemlemeyi amaçlayan Türk Coğrafya Kurumu, Hakkari ve Yüksekova Cilo Dağları'nda 5 günlük bir arazi çalışması gerçekleştirdi. Coğrafya öğretmenlerinin bulunduğu bir kadroyla, 1950 metrelerdeki Yüksekova ilçesindeki bataklık ve sazlık alanları gezerek, 3 bin 794 metre yüksekliğindeki Sat Dağları'nın buzul göllerini inceledi. Ardından Cilo Buzul Vadisi'ndeki şelale bölgesine ve buzullara çıkıldı. Kuraklık sebebiyle buzullardaki gerilemeleri gözlemleyen grup, 3 bin 50 metredeki Gelyano Buzul Gölü'nde incelemelerde bulundu. Enine buzul çatlakları, aktif buzullar, erimeden önceki eski buzuldan kalan buzul çizikleri ve buzul cilalama izlerini fark eden grup, yaylalarda bulunan otlaklarda sürü sahiplerinden bilgi topladı. 

Buzulların ilk kez 1948’de Sırrı Erinç hoca tarafından araştırılmasının yapıldığını söyleyen Araştırmacı ve Coğrafya Öğretmeni Kenan Canan, şunları aktardı:

’’O dönemde gerçekleştirilen araştırmada, buzulların 4 km mesafede olduğu belirlenmişti. 2009’daki araştırmada hocalarımız, buzulların 1 km’ye kadar düştüğünü tespit etmişti. Son olarak 5 Temmuz 2021’de, Türk Coğrafya kurumunun hocalarıyla, 30 kişilik bir coğrafya grubu olarak, Hakkâri’de bulunan buzulları inceledik. 5 günlük arazi çalışması yaptık. Bu çalışmada, bölgedeki doğal yapıyı inceledik. Maalesef bu tabloyla karşılaştık. 70 senelik dönemde içerisinde bulunan buzulların ciddi oranda küçülmüş olduğunu fark ettik. Erime, bu hızla devam ederse belki 15-20 sene sonra belki de bu buzulları hiç göremeyeceğiz. Bizden sonra gelecek nesiller, buzullardan haberdar bile olmayacaklar. Bu yüzden acilen yeni çözümler üretmeliyiz. İklim değişikliğinin, küresel ısınmanın önüne tamamen geçemeyiz belki ama bireysel anlamda herkes ne yapabilir, bu konuda oturup konuşmamız lazım. İklim değişikliği ve küresel ısınmanın en önemli etkilerini, son günlerde orman yangınlarıyla anlayabiliyoruz. Gerek ülkemizde gerek yakın komşularımızda olsun ciddi anlamda orman yangınlarıyla uğraşıyoruz. Bunlar da maalesef iklim değişikliğinin ve küresel ısınmanın hangi safhada olduğunun bir kanıtıdır’’ 

“Keşfedilmeyi bekliyor”

Gün geçtikçe buzulların eridiğini belirten doğasever Faruk Akbaş, "4 sene önce yeniden buraya gelmiştim. Geldiğimiz yer bütünüyle buzuldu. Buzul mağarası vardı. Bugün yeni gördüğüm tablo gerçekten çok üzücü. Buzulların yarısı neredeyse yok olmuş. İklim değişiyor. Bölgenin mikro kliması değişiyor. Bilim insanları bölgeye gelmeli ve burada yaşanan zararı en aza indirecek çalışmalar gerçekleştirmeli. Çünkü bu bölge yalnızca basit bir buzul gölü değil. Burası özel ve doğal bir ortamdır. Buradaki doğal çeşitliliği sürdürmek amacıyla çok acil çalışmalar yapmak lazım. Burası ülkemizin en güzel yerlerinden biri. Ülkemizin en ücra köşesinde bu tarz bir doğal güzellik keşfedilmeyi bekliyor. Hem fotoğrafçılar hem de doğaseverler için." açıklamasını yaptı.