Türkiye'nin suyunu 'Süper Vali' yönetsin önerisi

Prof Dr. İhsan Çiçek, TBMM’de Türkiye’nin yağış ölçümü konusunda geliştirdiği yeni metodu açıklarken “Suyun yönetimi için süper vali atamalıyız” sözlerini kullandı ve Çiçek Su Bakanlığı kurulmasını tavsiye etti.

YAŞAM 22.05.2021, 10:09 23.05.2021, 11:54
Türkiye'nin suyunu 'Süper Vali' yönetsin önerisi

Ankara Üniversitesi DTCF Öğretim Üyesi Prof. Dr. İhsan Çiçek, su varlığı hesaplaması konusunda Türkiye’de şu ana kadar uygulanan modelleri alt üst eden yeni modeli TBMM Küresel İklim Değişikliğini Araştırma Komisyonu toplantısında duyurdu. 

“Şiddetli bir kuraklık geliyor”

İklim afetleri arasında yüzde 41’lik oranla fırtına ve taşkınların, yüzde 35’le de kuraklığın geldiğini belirten Çiçek, bunların ülkeye 1.4 milyar dolar maliyetlik zarar verdiğini dile getirdi. 

Çiçek, Türkiye’nin iklim haritasında yüzde 33’nünün yarı nemli kurak alan, yüzde 8.5’nin yarı kurak alan ve yüzde 41’inin ise yarı kuraklığa meyilli alan olduğunu belirtirken, 2007’dekine benzer bir kuraklığın şu anda da gelmekte olduğu konusunda uyarılarda bulundu. 

Kuzeyden gelen yağışlı ve nemli havaların, subtropikal yüksek basıncın hâkim olmasıy ve Kuzey Atlantik salınımı dolayısıyla Türkiye’ye gelemediğine vurgu yapan Çiçek, “Bu sebeple Türkiye kış kuraklığını yaşar ve bu önemlidir”açıklamasını yaptı.

Yeni metot açıklandı

Komisyon üyeleriyle yaptığı toplantıda Çiçek, şu ana kadar yapılan bütün hesapları alt üst eden yeni metodu ise şu şekilde açıkladı:

“Burada her kilometrekare ‘grid’inde bir yağış bilgisini kullandık ve biz yükseklik hesabını buna katarak yağış datasını kullandığımızda Türkiye’nin ortalama yağışı için DSİ 640 milimetre rakamını verirken, biz 727 milimetre oranında bir yağış bulduk. Böylece Türkiye’nin su potansiyelini ise 127 milyar metreküp olarak hesapladık. Yani 15 milyar metreküpe yakın daha fazla su var. Bu aradaki fark bütünüyle yağışın hesaplanmasından kaynaklanıyor, giderdeki yüzey akışları gibi sızmalar ve burada DSİ’nin oranlarını kullandık, herhangi bir başka oran kullanmadık. 647 milimetre yağış ile 780 bin kilometrekareyi çarparsanız sonuç olarak 112 milyar metreküpe ulaşırsınız. Fakat kilometrekare bazlı alana düşen yağışı hesaplarsak, Türkiye’nin alanıyla hesaplarsak burada yağış artıyor çünkü ortalamadan gidiyorum orada ve direkt alanla çarpıyorum. Fakat biz çok iyi biliyoruz ki yükseklikle birlikte yağış da artıyor ve yüksek alanlarda bizim istasyonumuz yok. Biz dümdüz bir istasyon bazlı bunu hesaplıyoruz. Bugün, bizim istasyonlarımız alçak alanlarda, kasabalarda, köylerde, şehirlerde. Bu sebeple burada yükseklik parametresini kullanarak kilometre bazlı alana bunu dağıttık ve 727 milimetreye rakamı doğru çıktı. Yağış kaotik bir şeydir, çok da kolay hesaba gelecek bir unsur değildir fakat Türkiye’de gerçekçi bir biçimde tekrar hesaplanmalı.”

Çiçek’in açıklamalarından sonra konuşan TBMM İklim Araştırma Komisyonu Başkanı, Eski Orman ve Su İşleri Bakanı Prof. Dr. Veysel Eroğlu ise şunları aktardı:

“Hocam, ağzınıza sağlık, 727 bulursanız biz çok seviniriz. Elinizde herhangi bir çalışma varsa lütfen paylaşın, ben de bizzat takip edeyim. Bizim bir çalışma grubumuz bulunuyor. Suriye ve Irak’ın da su talepleri oluyor. DSİ, Meteoroloji, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü ve değerli hocalarımızla beraber her bir havza için parametreleri ayrı ayrı belirleyelim. Özellikle Dicle-Fırat havzasından başlayıp bunu yaparsak bize de lazım olan bu değerler. Hocamızın raporlarını ve çalışmalarını da alalım. Ortaya iyi bir şey çıkar” 

“Süper vali atamalıyız”

Prof. Dr. Çiçek, yapılan toplantıda verdiği bir öneriyle komisyonu şaşırttı. Havza bazlı bir yönetimin uygulanması gerektiğini söyleyen Çiçek, açıklamalarını şöyle sürdürdü:

“Havza bazlı bir uygulamalıyız. Bu 26 havzaya, nasıl ki bir dönem süper valiler vardı, terörle mücadelede etkin rol oynuyorlardı, su yönetiminde de bir süper vali atamalıyız. Çünkü bir havzada 6 il bulunuyorsa 6 ilin de burada farklı önlemler alması gibi kaotik durumlar, problemler ortaya çıkıyor. Devlet buralara çok önemli paralar harcıyor fakat planların uygulanabilirliği oldukça az. Bu sebeple su yönetiminde  6 havzaya süper vali atamamız gerektiğini düşünüyorum.”

Çiçek, yatırımcı bir kuruluş olarak da Su Bakanlığı’nın kurulabileceğini ifade ederken “Paydaşlarımızla katkımızı, katılımımızı, mücadelemizi artırmalıyız” diyerek sözlerine son verdi.

Yatırımcı kuruluş olarak Su Bakanlığı’nın da olabileceğini belirten Çiçek, “Paydaşlarla muhakkak katılımımızı, katkımızı, omuz omuza mücadelemizi artırmalıyız” dedi.

Yorumlar (0)