Adana’ya ait yöresel ve kendine has sakatat içerikli yiyeceklerden biri şırdandır. Geviş getiren hayvanların midesinin dördüncü bölümüdür. Geviş getiren bir hayvanların sindirdikleri besinleri bir de mide suyuyla sindirildiği midenin dördüncü bölümü yerine denilen isimden gelmesinden yani sakatat etinden yapıldığı için bir sakatat yemeğidir. Koyun, kuzu veya dananın midesinin bir parçasından yapılmaktadır. Geviş getiren koyun, dana ve kuzunun midesi dört adet ayrı bölümden oluşmaktadır. Bunlar sırasıyla; işkembe, börkenek, kırbayır ve şırdan olarak adlandırılırlar.
Şırdan Nasıl Yapılır?
Şırdan denilen midenin dördüncü bölümü olarak adlandırılan bu parçanın içi önce baharatlı pirinç ile doldurulur. Ardından doldurulan şırdan dikilir ve sonrasında da pişirilerek yemeye hazır hale getirilir. Bu yapılış şeklinden dolayı şırdan dolması da denmektedir. Şırdanın üzerine kimyon, pul biber ve tuz dökerek keyifle yenmektedir. Şırdan çeşitleri yapıldıkları hayvana göre üç çeşittir. Dana şırdan boyut olarak en büyük, koyun şırdan standart, kuzu şırdan ise en küçük olandır. Şekli oldukça sıra dışı olsa da Adana’da asla vazgeçilmeyen ve deneyenlerin özlediği bir lezzete sahiptir. Adana’da başlı başına bir sektör olan şırdancılıkta, Adana’daki kesilen koyunlar, danalar ve kuzular şırdan ihtiyacını karşılamadığı için diğer şehirlerden çiğ olarak şırdan getirilmektedir. Mevsim fark etmeksizin her dönem her bir sokak başında bir şırdancı daima oradadır.
Dört adet şırdan eti, 3 adet soğan, 3 su bardağı pirinç, 1 yemek kaşığı biber salçası, 2 çay kaşığı karabiber, tuz, pul biber ve kimyon malzemelerinden yapılan şırdan etini içeren sakatat yemeği sağlığa oldukça faydalıdır. Şırdan sakatat yemeği yapılırken suyu ayrıca çorba olarak değerlendiriliyor. Tadını şırdan dolması yemeğinden alan su, çorbaya dönüşüyor. Bu yemek soğuk algınlığı, nezle ve grip gibi hastalıkların kol gezdiği kış mevsiminde bu gribal enfeksiyonlara karşı vücudu oldukça korumaktadır. İçi dışı soğuk ve sıcak suda temizlenerek yıkanmış ardından limonlu ve tuzlu suda bekletilerek tekrar yıkanır. Küçük küçük doğranan soğanlar, tuz, pirinç ve diğer malzemeler eklenerek el yordamıyla karıştırılarak şırdanlara doldurulur ve tencerede 60 dakika pişirildikten sonra servis edilir.
