Son zamanlarda iş yerlerinde yaşanılan baskıların ve şiddetlerin artması sonucu ilk defa 1980 yılında tanımlanarak mobbing kavramı ortaya çıkmıştır. Başta İsveç olmak üzere Türkiye’nin de dâhil olduğu birçok ülkenin kanunlarında yer bularak yasallaşmıştır ve uygulanması halinde işyerlerine ve mobbing uygulayan kişi veya kişilere bir takım yaptırımlar öngörülmüştür. Kişiyi iş yaşamından dışlamak için yaş, din, dil, cinsiyet, ırk ayrımı gözetmeksizin yıldırmaya çalışılmasına mobbing ya da diğer adıyla bezdiri denir. Latince kökene sahip bu kelime baskı, taciz, rahatsız etme, sıkıntı vermek veya psikolojik şiddet anlamlarına gelmektedir. Kısaca özel sektör veya kamu sektörü fark etmeksizin işyerinde uğranan duygusal taciz de denilebilir.
Mobbingde en önemli unsur, uygulanan duygusal şiddetin suç olmamak kaydıyla bir defaya mahsus olmaması yani süreklilik arz eden sistematik bir şekilde ilerleyen ve diğer çalışanlara gösterilmeyen davranışların uygulanıyor olmasıdır. Patronlar, vekilleri, yöneticiler veya diğer çalışma arkadaşlarının ayrı ayrı şekilde veyahut birleşmek suretiyle uyguladığı sözlü, fiziksel veya cinsel taciz olarak gerçekleştirilen psikolojik bir şiddettir.
Mobbing Çeşitleri
Tazminat ödememek için kovamadığı adamı iş yerinde psikolojik şiddet uygulayarak istifa etmeye zorlamak en yaygın mobbing çeşitlerinden biridir. Örnek olarak dolaylı yoldan iş yerinde yükselmenize engel olacak şekilde iş tanımına uymayan gereksiz işler verilmesi, çalışma pozisyonunun olduğundan daha alt kademede olan bir departmana alınması, zam yapmaksızın sürekli iş yükü bindirilmesi, alakasız işler verilmesi, işveren şubeleri olan bir kurumsa görev yerinizin sıklıkla değiştirilmesi veya iş arkadaşlarının ortasında haksız şekilde rencide edici sözler söylenilmesi verilebilir. Bir diğer çeşidi ise kendilerine mobbing uygulanan grup olarak astların veya bir astın üstlerine, işyerindeki politik oyunlar veya kişisel çatışmalar sonucunda kasıtlı olarak psikolojik şiddet uygulamasıdır. Burada amaç üstün işten ayrılmasını sağlamak değil, işyerinde var olan hiyerarşik pozisyonu bozmaktır. Buna ters mobbing veya diğer adıyla reverse mobbing denmektedir.
Çeşidi her ne olursa olsun mobbing iş akdini haklı nedenle fesih konusunda kullanılabilecek işçi lehine bir argüman olduğu için yazılı şekilde yetkiliye bildirilip kanıtlandığı takdirde tazminatınızı da alarak iş yerinden ayrılabilmek mümkün.
