Kaçkarlar'ın deli balı İngiliz gazetesinde!

İngiliz gazetesi Guardian, deli bal yapmak için hayatlarını riske atan Türk arıcılarına ilişkin bir yazı yayınladı.

YAŞAM 16.01.2020, 16:15
Kaçkarlar'ın deli balı İngiliz gazetesinde!

Guardian muhabiri Bethan MacKernan, Kaçkarlar'ın deli balı için hayatlarını ortaya koyan Türk arıcılara ilişkin bir yazı kaleme aldı. 

MacKernan, yazısına "1000 Roma askerini saf dışı bırakan maddenin bin yıldır insanları cezbetmesini anlamak zor değil." ifadesiyle başladı. 

Deli balın cazibesi ve tehlikelerine ilişkin birçok hikâyenin mevcut olduğunu kaydeden MacKernan, "Büyük Pompey (Gnaeus Pempeius Magnus) çağdaşlarında hayranlık ve korku yaratan bir liderdi fakat şu an Trabzon'un bulunduğu bölgede bir deli bal macerası yüzünden neredeyse erkenden tarihin karanlıklarına gömülecekti. Romalı General Pompey, MÖ97'de, Pontus ordusu karşısında ilerleyişini sürdürürken, Kral 6. Mithridates askeri bir deha sergileyerek, ilerleyen Roma ordusunun yoluna çanaklar dolusu deli bal konulmasını emretti. Bu baldan yiyen Pompey'in üç müfreze askeri hayaller görüp kendinden geçince, geri dönen Pontus askerleri tarafından katledildiler." ifadelerine yer verdi. 

"İnsanları çok güçlü bir şekilde etkileyen bir bal üretiyorlar"

Karadeniz'e bakan Kaçkar dağlarında hâlâ arıcıların az miktarda deli bal ürettiği belirtilen yazıda, "Grayanotoksin adlı zehirli bir madde içeren endemik bir rododendron (orman gülü) türünün yetiştiği Himalaya dağlarının etekleri dışında, dünyada deli bal üretilebilen tek yer burası. Eğer arılar bu orman gülünden yeterince beslenirse, rengi kırmızıya yakın, tadı acımsı ve keskin ve insanları çok güçlü bir şekilde etkileyen bir bal üretiyorlar." denildi. 

"Hayal görme ve yükselme gibi etkilere yol açıyor"

Yazıda, bu baldan bir küçük tatlı kaşığının ılık süt ya da suyla karıştırarak içilmesinin hayal görme ve "yükselme" (yerel dilde 'vızıldatma' deniyor) gibi etkilere yol açtığına dikkat çekilerek, "Hipertansiyon, iktidarsızlık ve birçok başka rahatsızlığın tedavisi için genellikle kahvaltıdan önce alınıyor." ifadesi kullanıldı. 

"Her yıl onlarca kişi deli bal zehirlenmesinden hastaneye kaldırılıyor"

18. yüzyılda Avrupalılar tarafından "miel fou" olarak adlandırılan bu balın Osmanlılardan ithal edildiğini ve ekstra bir etki elde etmek için bira ile karıştırdıkları aktarılan yazıda, "Deli bal batı popüler kültüründe yakın zamanlarda Matt Groening'in Futurama filmi ve 2009'da çekilen Sherlock Holmes filminde de ortaya çıktı. Ne var ki bu balın fazla miktarda alınması tansiyonun tehlikeli düzeylere inmesine, mide bulantısı ve bayılmaya, nöbetlere, kalp atışlarında düzensizliğe ve nadiren de ölüme yol açabiliyor. Türkiye'de her yıl onlarca kişi deli bal zehirlenmesinden hastaneye kaldırılıyor." denildi. 

"Genellikle hastaya serum veriliyor ya da adrenalin enjekte ediliyor"
   
Yazıda, 27 yaşındaki doktor Abdullah Paksoy'un üç ay önce Karadeniz'in Fındıklı ilçesine tayin olduğu kaydedilerek, "Daha önce deli balın toksik etkileri hakkında hiçbir bilgisi olmadığını, burada meslektaşlarının kendisine semptomlar ve tedavi konusunda bilgi verdiklerini anlatıyor. Deli bal etkisine karşı genellikle hastaya serum veriliyor ya da adrenalin enjekte ediliyor ve kalp atışları ile tansiyon normale dönene kadar kontrol altında tutuluyormuş. Paksoy 'Burada çok seviliyor. Ben daha denemedim' diyor." ifadelerine yer verildi. 

"İyi kalite bir deli balın kilosu 2 bin liraya kadar çıkabiliyor"

Deli balın toplamasının da tehlikeli olabileceğine dikkat çekilen yazıda, "48 yaşındaki Hasan Kutluata Karadeniz'in çay üretimi için olduğu kadar, deli bal için gerekli orman gülleri açısından da mükemmel koşullara sahip dağ eteklerinde büyümüş. Babası ona ıhlamur ağacından geleneksel kovan yapımını, bunları ağaçların yüksek dallarına yerleştirmeyi -ki bu bile çok tehlikeli -öğretmiş. 30 yıldır sayısız kere ağaçlara tırmanan Kutluata gururla şimdiye kadar hiç düşmediğini anlatıyor. Fakat bir ayının saldırısına uğramış. 'Kolumu gırtlağına kadar sokup nefes almasını engelledim ve imdat çığlıkları attım' diyor, ellerinde ve sol bacağında hala duran pençe izlerini gösteriyor." ifadeleri kullanıldı.

Son olarak Kutluata'nın deli bal hasadının bütün bunlara değdiği ifade edilerek, "Bölgede üretilen balın yalnızca çok küçük bir kısmı saf deli bal kategorisinde ve iyi kalite bir deli balın kilosu 2 bin liraya (260 sterlin) kadar çıkabiliyor. Bölgedeki birçok dükkânda kavanozlarla deli bal sayıları giderek artan turistlere satılsa da, hepsinin kalitesi aynı değil." denildi. 

Yorumlar (0)