Hikayeleri Estonya'da başlayıp Kars'ta bitti: Malakanlar

93 Harbi (1877-1878) diye bilinen Osmanlı Rus harbi sırasında Balkanlar ve Kafkaslardan yüz binlerce aile, şu anda yaşadıkları bölgelere göç etti.  Berlin'de 18 Haziran 1878 tarihinde toplanan konferansta Romanya, Sırbistan ve Karadağ'ın kuruluşu, Bulgaristan'ın da temellerinin atılmasıyla sonuçlanır. Almanlar, Ruslar tarafından Estonya’dan alınıp Kars’a gönderiliyorlar. Nevistonka (Küçük Estonya) adı verilen ama şimdinin Karacaören Köyü’ne yerleşip hayatlarını kurdular. Kars'ın işgali ile dönemin Rus yöneticileri tarafından köylere yerleştirilmiş bu renkli topluluğa Malakan deniyor. 

Teker teker göç ettiler

Malakanlar, öğütme, peynir yapımı ile ilgili bilgi birikimleri ile  ve tarımsal yetenekleriyle Kars'ın hayatına katkıda bulunmuşlar. Onların dini inancı savaşa, silahlara ve askerlik hizmetlerine karşı çıkıyor. Molokanlar, 1918'de Rus işgalinin sona ermesinden sonra da Kars'tan ayrılmadılar. Ancak, 1921'de silah taşımak zorunda kaldıklarında Türkiye'den teker teker göç ettiler. Malakanların çoğu 1962'de, Sovyetler Birliği'ne, diğerleri ise ABD ve Kanada'ya gitti.

Bize tarım teknolojisi getirdiler

Kars’taki Karacaören Köyü aslında Türkiye’de kurulmuş ilk ve tek Alman köyü. August Dede, bu köyün kurucusu olan kişi, I.Dünya Savaşı’ndan önce buraya yerleşmiş ve bu köyü kurmuş.
Onlar sadece oraya yerleşmemiş bir de beraberlerinde bilgi birikimlerini ve toprakla olan tecrübelerini de getirmişler. Karslılar o zamanlarda tarlalarını öküzleriyle sürerken, Malakanlar atları ile toprağı sürüyorlarmış. Aynı zamanda bizlere arıcılığı ve çiçekçiliği de tanıtmışlar.

"Bir tek ben kaldım"

Kalan son Malakan Avgust Albuk (49), “Ruslar bizi tarım geliştirmek için buraya getirdiler ve 60 aile Karacaören köyüne yerleşti. Yıllar geçtikçe halkımız Alman Konsolosluğu ile temas kurdu ve Almanya’ya tek tek gittiler. 7 yıl öncesine kadar burada iki Estonyalı aile vardı, ama şimdi sadece ben kaldım. Ben burada doğup büyüdüm, burayı terketmem." dedi. 

Yağmurdan hırpalanmış ve ayakta zor kalan evlerde, iş ve aş olmadan yaşayan Malakanlardan bugün Kars’ta yaşayan sadece bir aile kaldı, o da Avgust Albuk’un ailesi.  Bu dört kişilik güzel aile çok zor koşullarda hayata tutunmaya çalışıyor. Tüm köy Malakanlar sayesinde kuruldu ama artık eski hallerinden eser yok. Dedelerinin savaş sırasında her daim Türklerin yanında olduğunu söyleyen Malakanlar, artık Kars’ta yani doğdukları toprakta unutulmamak için son çırpınışlarını yaşıyorlar.