Hayır ve şer ne demektir? Rızık ne anlama gelmektedir? Rızkı veren kimdir? Herkesin rızkı birbirine eşit midir?
Aleyna Nur AYAN / habernediyor.com
Hayır kavramı hayr kavramından türemiş olup iyi, iyilik gibi kavramlarına gelmektedir. Hayır kelimesi aynı zamanda en iyisi daha iyisi gibi kavramlara da gelir. Şer kelimesi ise hayrın zıttı anlamında kullanılır. En kötü, daha kötü, pis gibi anlamlara gelmektedir. Hayır ve şer kelimeleri dinimizce çok sık kullanılan Yüce kitabımız Kur’an’ı Kerim’de de sık sık geçmektedir. Hayır da şer de Allah’tandır. Hayrı da şerri de yaratan O’dur. Lakin hayır Allah’ın razı olduğu, hoşnut olduğu iyi ve güzel işleri kapsarken, şer Allah’ın hoşnut olmadığı razı olmadığı kötü işleri kapsar. Bu anlamda hayır ve şer kavramları yapılan işin veya fiilin tamamen Allah’ın rızasına uygun olup olmamasına bağlıdır. Yapılan iş İslam’ın emir ve yasaklarına uygun ise hayırlı değil ise şerlidir. Allah Yüce kitabı Kur’an’ı Kerimde hayrı da şerri de belirtmiş, kanunlarını koymuştur. “Artık dileyen iman etsin dileyen inkâr etsin.” (Kehf Suresi 29.Ayet) te belirtildiği üzere emir ve yasaklarına uymak, hayır veya şer işlemek hususunda kullarını serbest bırakmıştır. Allahu Teala hayra gidecek yolları belirlemiş ve şerre giden yolların kapatılmasını istemiştir. İnsanlara iyiliği ve güzelliği anlatacak kitaplar, nebiler yollamış ve kendi hür iradeleri ile hidayet yoluna ulaşmalarını beklemiştir.
Rızık ne anlama gelmektedir?
Rızık “Maddi ihtiyaç için gerekli nimet, insanın yararlanabileceği her türlü mal ve varlık” olarak nitelendirilmektedir. Yanı rızık insanın yararlanacağı nimetleneceği yalnızca gıdasal anlamda mallar demek değildir. İnsanın yaşadığı ev, bindiği araba, yürürken ayağına giydiği ayakkabısı da dinen birer rızık sayılmıştır. Rızık Allah’ın kullarının istifadesine sunduğu, imkan verdiği her türlü mal, eşya veya iştir. Yalnızca maddi olarak rızkı nitelemek biraz eksik kalmaktadır. Çünkü rızık yalnızca maddi yönlü değildir. Manevi olarak da rızık çeşitleri vardır. Kişinin dünya hayatında rızıklanacağı en büyük manevi rızık ise imandır, İslam ile şereflenmektir. Manevi rızıklardan bazıları şunlardır; insanın iman edip salih ameller işlemesi, tevbe ve istiğfarda bulunması, Allah yolunda cihad etmesi, haramlardan sakınması, beş vakit namaz kılma şerefine ulaşmış olması da birer rızıktır, manevi rızıklara da örnektir.
Rızkı Allah’u teala verir. Rızık tamamen Allah’ın takdir ve iradesine bağlıdır. Rızık yüce Allah’ın tekvin sıfatıyla ve Rezzak ismi ile tecelli etmektedir. Bu isimden anlaşılacağı üzere tüm canlıların rızkını veren Allah’u Tealada’dır. Allah kainatta yarattığı her şeyi potansiyel olarak insana rızık olarak sunmaktadır. Su, toprak, yakacak malzemeler, yenilecek hayvanlar veya görevi itibarıyla faydalı olan tüm hayvanlar, bitkiler, madenler, meyvelerin tümü insana bahşedilmiş rızıklardır. Bunları elde edebilmek için insanın çalışması çabalaması ve üreten bir varlık olması gerekir. İnsan rızkını kazanmak için çalışmaya ve üretmeye mahkumdur. Ancak sadece çalışarak ve üreterek insan rızkıyla zenginleşemez. Zenginleşmek biraz da Allah’In takdiri ve izniyle olur. Rızık konusunda Kaza ve kaderi iyi anlamak gerekmektedir. Çünkü Allah nasıl olsa rızık vericidir diye çalışmamak, yatmak İslami açıdan doğru değildir. Nitekim Cuma suresi 10Ayet-i Kerime’de Namazı kıldıktan sonra yeryüzüne dağılın ve Allah’ın fazlından rızkınızı isteyin buyrulmuştur. Yani kul kendisine ayrılan rızkı elde etmek için çalışmalı ve rızkının peşinden koştuktan sonra Rabbinden istemelidir. Nitekim başka bir ayet-i kerimede şu şekilde buyrulmuştur; “Bilsin ki, insan için kendi çalışmasından başka bir şey yoktur.” (Necm Suresi 39.Ayet) buyrulmuştur. Bu ayetlerden anlayacağımız üzere ancak çalışıp çabalarsak ve Allah’tan rızkımızı istersek rızık sahibi olabiliriz.
Aleyna Nur AYAN / habernediyor.com
