Hasta namazı nedir? Hasta namazının hükmü nedir? Hastalara namaz farz mıdır?

YAŞAM 13.01.2021, 09:29 15.01.2021, 18:24 Hanife
Hasta namazı nedir? Hasta namazının hükmü nedir? Hastalara namaz farz mıdır?

Dinimiz insana yapması gereken her dini yükümlülüğü elinden geldiğince yapmasını, gücü neye yetiyorsa o kadar yapmasını emretmiştir. Allah hiçbir kuluna gücünün yetmediği bir şeyi emretmemiş ve taşıyamayacağı yükü yüklememiştir. Bu durum ibadetler için de geçerlidir. Hasta olup gücü yetmeyen ile sağlıklı olup gücü yetenin yapacağı ibadet ölçüsü bir değildir. Hasta olana hastalığının neticesince bir takım kolaylıklar sağlanmıştır. Unutulmamalıdır ki İslam dini kolaylıklar dinidir.  Hasta kişiye hastalığının derecesine göre şu şekillerde ibadet yapılabileceği hükmü verilmiştir; Dinen çeşitli kolaylıklar sağlama, hastalığının durumuna göre dini mükellefiyetinin ertelenişi veya hastalığı tamamen sona erene kadar dini mükellefiyetin kaldırılışı gibi ruhsatlar vardır.

Hasta olan kişilerin nasıl namaz kılacağı hususu ise dinimizin ilk ve en değerli öğreticisi Efendimiz (s.a.v) tarafından bizlere öğretilmiştir. Peygamberimiz (s.a.v)’in bu konudaki açıklamasını esas alan din âlimleri, kişinin ayakta duramayacak durumda ise oturarak, oturamayacak halde ise yatarak namaz kılabileceğini, rükû ve secde yapamayacak durumda olan kişilerin de bu rükünleri başlarıyla işaret etmek suretiyle ima dediğimiz usul ile yerine getirebilecekleri konusunda görüş birliği içerisindedirler. 

Bir kişi eğer ima ile de namaz kılamayacak kadar hasta ise bu durumda namaz mükellefiyeti, kişi iyileşinceye kadar düşer. 

Hanefi mezhep imamları ima ile de namaz kılamayacak durumda olan kişilerin iyileşinceye kadar geçirdikleri sürede kılamadıkları namazların kaza edilip edilmeyeceği hususunda fikir ayrılığına düşmüşlerdir. Esas olarak bu hastalık halinde hastanın akli melekelerinin sağlam olup olmadığıyla ilgili karar vermeleri gerekmektedir. Bir günden uzun süren hastalık durumunda, bu sürede kişinin akli melekeleri yerinde değilse o sürede geçen namazlar sakıt olur, yani kazası gerekmez şeklinde fetvalar da verilmiştir.

Şafii mezhebi imamları bir kısmı uzun süre ima ile de olsa namaz kılamayan hasta kişilerin iyileşince kaza etmeleri gerektiği huşunda görüş birliği içerisindedirler. 

Namaz esnasında nasıl oturulur? İma yoluyla namaz kılarken nasıl yatılır?

Mezhep imamları bu konuda görüşlerini farklı farklı belirtmişlerdir. Kimi imam bağdaş kurularak oturulabileceği hususunda görüş bildirirken kimi imam bunu mekruh saymıştır. 

Hanefi kaynaklarda oturuş şekli hususunda temel görüş şu şekildedir: Hanefi mezhep imamları öncelikle kişi için en doğru namaz kılma şeklinin hastanın kendisine zarar vermemek üzere kolayına gelecek şekilde oturmasında olduğunu söylemişlerdir. Hasta ister bağdaş kurar ister diz çöker ister dizlerini dikerek isterse de elleriyle dizlerini sararak oturabilir. 

Hanefi mezhep imamları ima ile namaz hususunda ayrıca bir yere dayanarak kılınması, bu şekilde kılınamıyorsa oturarak, bu şekilde de olmuyorsa sırtüstü yatarak namaz kılınması gerektiği görüşünü de bildirmişlerdir.

Hasta namazını oturarak veya yatarak kılabilmek ancak kişi bu duruma gerçekten mecbursa caizdir. Eğer kişi oturarak kılabilecek durumdaysa yatarak namaz kılamaz. Ayakta kılabilecek durumdaysa da oturarak namaz kılması uygun değildir. Ayakta durabilecek gücü olmakla beraber bundan şiddetli acı duyuyor yahut ayakta durması durumunda mevcut hastalığının artmasından/uzamasından endişe ediyorsa oturarak namaz kılması caizdir. 

İma ile namaz kılanın secde imasının rükû imasından bir miktar ayrılabilmesi için, mümkünse, biraz daha fazla eğilerek secde iması yapması gerekir. İmkan olduğu halde secde ve rükû birbirinden biraz ayrılacak şekilde yapılmazsa namaz geçerli olmaz. Yatıyor halde ima ile namaz kılanın imasını kıbleye doğru yapabilmesi için mümkünse başının altına yastık vb. bir yükseklik konabilir. Ancak önüne secde için bir yükseklik koymamalıdır. Bu uygulama Efendimiz (s.a.v.) tarafından uygun görülmemiştir ve mekruhtur.

Aleyna Nur AYAN / habernediyor.com

Yorumlar (0)