Buzullar Amazonlar'dan fazla karbondioksit emiyor

Bilim insanları, yaptıkları çalışmayla buzul nehirlerinin Amazon ormanlarından 40 kat fazla karbon emdiklerini ortaya koydu. Ancak gezegen açısından olumlu sayılabilecek bu bulgu, buzulların neden giderek daha hızlı bir biçimde eridiğini de gösteriyor.

YAŞAM 28.10.2019, 11:25 28.10.2019, 11:32
Buzullar Amazonlar'dan fazla karbondioksit emiyor

Kanada’nın Yüksek Arktik bölgesinde çalışmalarına devam eden bilim insanları şaşırtıcı bir bulguya ulaştı. Bu bölgedeki buzul nehirlerinin on yıllardır atmosferdeki karbondioksiti Amazon yağmur ormanlarından çok daha hızlı bir biçimde emdiği tespit edildi.

"Proceedings of the National Academy of Sciences" (PNAS) isimli bilim dergisinde sonuçları yayımlanan çalışma, nehirler hakkındaki geleneksel görüşü değiştiriyor.

"Erimiş sularla ilgili bilgimiz yok"

Araştırmanın öncüsü Vancouver’daki British Columbia Üniversitesi’nden biyolog Dr. Kayra St Pierre, “Bu bulgu tamamen sürprizdi. Buzulların durumuna ilişkin gayet iyi bir fikrimiz var. Fakat erimiş sularla ilgili çok bilgimiz yok, bu sular nehirlere karıştığında ya da göllere aktığında neler oluyor henüz bilmiyoruz” şeklinde açıklama yaptı.

Araştırmacılar çalışma kapsamında, pek çok fiyort ve buzula ev sahipliği yapan Nunavut bölgesindeki Ellesmere Adası’ndan alınan erimiş suları inceledi. Ayrıca Kuzey Amerika’da bulunan önemli bir sıradağ olan Rocky Dağları ile Grönland’dan da örnekler toplandı.

Buzullarda daha az karbon salınıyor

Bitki yaşamı ve balık çeşitleri gibi canlı varlığı bakımından zengin olan ılıman nehirlerde ayrışma yüksek seviyelerde gerçekleşiyor. Bu durum canlı varlıkların emdiklerinden daha yüksek miktarlarda karbondioksiti atmosfere bıraktıkları anlamına geliyor. Fakat buzul nehirleri su yaşamı için pek "konuksever" olmadığı için çok daha az organik çürüme gerçekleşiyor ve böylece daha az karbon salınıyor.

Ayrıca buzullardan sızan silikat ve karbonat maddelerini içiren tortu, akmakta olan sulara karıştığında "kimyasal aşınma" (akarsuyun geçtiği yerlerdeki kolay eriyebilen kayaları eriterek taşıması olayı) denen jeolojik olay da meydana geliyor.

Amazonlar'la aradaki fark 40 kat

Amazon Ormanları’nda süren yangınla mücadele konusunda başarısız olan Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro, dış yardımları kabul etmesi konusunda eyalet valileri tarafından baskı görüyor. Valiler, Bolsonaro’ya "parayı reddetmenin zamanı değil" şeklinde uyarılarda bulundu.

Çalışmayı gerçekleştiren ekip, kimyasal aşınmanın bir etkisi olarak atmosferden karbondioksit emilmesinin nehir kaynağından 42 kilometre genişliğe kadar yayıldığını keşfetti.

Bu da erimenin hızlandığı süreçte buzul nehirlerinin Amazon yağmur ormanlarından 40 kat daha fazla karbon emiyor olduğu anlamına geliyor.

St Pierre, “Bir metrekarelik bir alan temel alındığında, bu nehirler olağanüstü derecede karbondioksit emiyor” dedi. Ancak sınırlı boyutları göz önünde bulundurulduğunda genişleme imkânı olan Amazon’dan daha azını hapsedebileceği de belirtildi.

İklim krizi için iyimser bir bulgu

Uzmanların görüşüne göre bu bulgular gitgide büyüyen iklim kriziyle ilgili iyimser bir mesaj verebilir. Uzmanlar gezegenin, insanların verdiği zarara karşılık karbon emisyonlarını düzenlemek bakımından henüz görülmeyen veya beklenmedik yollar olabileceği görüşünde.

Ancak kısa vadede yarar sağlayacak bu iyimser mesaj aynı zamanda buzul erimesinin gitgide hızlanması gibi gezegeni tehdit eden başka bir gelişmeyi de ortaya koyuyor.

Kayra St Pierre, "Buzullar bitebilen kaynaklardır, onlardan yayılan sular da öyle. Dolayısıyla yarar sağladığımız pek çok kaynağı kaybediyoruz” ifadelerini kullandı.

Yorumlar (0)