Beklenen Marmara depremi için endişelendiren uyarı: 24 il risk altında

1999 Düzce Depremi ile ilgili açıklamalar yapan TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Güney Marmara Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi ve Balıkesir İl Sorumlusu Aysun Aykan, "12 Kasım 1999’da Düzce‘de yaşanan ve 845 vatandaşımızı kaybettiğimiz, 2 bin 700’e yakın kişinin yaralandığı, 15 bine yakın binanın ağır hasar gördüğü 7.2 büyüklüğündeki depremden sonra 22 sene geçti. Türkiye’nin birçok şehri risk altındadır. Can kaybı ve ekonomik hasarların yaşanmaması amacıyla afet riskini azaltıcı araştırmalar yapmamız gerekiyor.” açıklamasını yaptı.

“500 diri fay hattı var, 24 il büyük tehlike altında”

Türkiye’nin ciddi bir bölümünün deprem riski altında olduğunu dile getiren Aykan, "Türkiye’nin ciddi bir bölümü deprem riski altındadır. Türkiye Diri Fay haritasına baktığımız zaman; 5.5 ve üzeri büyüklükte deprem potansiyeline sahip 500’e yakın diri fay bulunmaktadır. Özellikle bu faylardan kırılma zamanı gelenlerin, sismik boşluk olarak nitelendirdiğimiz, yerleşim bölgelerinden geçenler büyük tehdit oluşturmaktadır. Balıkesir-Gökçeyazı Fayı ve Marmara Denizi’ndeki Kuzey Anadolu Fayı’nın kuzey koluna ait olan fay segmenti sismik boşluktur. Buralara oldukça dikkat edilmesi gerekiyor. Bugünlerde yapılan çalışmalarda, kent merkezinden diri fay geçen şehir sayısı 24 olmuştur.”

Risk altındaki 24 şehir

Risk altındaki bu şehirler; Balıkesir, Bursa, Kocaeli, Bolu, Manisa, Sakarya, İzmir, Muğla, Aydın, Denizli, Kütahya, Burdur, Eskişehir, Aksaray, Konya, Tokat, Osmaniye, Kayseri, Hatay, Erzurum, Kahramanmaraş, Erzincan, Bingöl ve Hakkari’dir. 24 şehrimiz, 80’i aşkın ilçemiz fay hatlarının doğrudan üzerindedir; Bu fayların kırılması halinde ilk başta fay zonu üstündeki yapılar zarar görecektir" sözlerini kullandı.

“Marmara Depremi’nin kayıpları fazla olacak”

Marmara Bölgesi’nde beklenen depremin nüfus yoğunluğa bakıldığında, çok büyük kayıplara sebep olabileceğini kaydeden Aysun Aykan, "Türkiye için 1999 Depremleri milat oldu. Ondan önce de biz, deprem yaşadık fakat bu depremler yapı stokunun, nüfusun ve sanayinin yoğun olduğu yerde idi. Bu sebeple yapısal zararlarımız çok oldu, çok sayıda vatandaşımız yaşamını yitirdi, çok fazla ekonomik kayıp ortaya çıktı ve muhtemel Marmara Depreminin de parlak olmadığı, kayıpların çok olacağını söyleyebilirim. Marmara geneline bakarsak 6 milyon yapı stoku bulunuyor ve bu oldukça fazladır. Burada, eski tarihi yapılar mevcut, eski ilçeler ve kaçak yapılar var; bu sebeple buradaki yapıların depreme hazır olduğunu söylemek yanlış" açıklamasını yaptı.

Balıkesir özelindeki muhtemel depremlerle ilgili konuşan Aysun Aykan, "Balıkesir il ve ilçeleri, dünyanın sismik açıdan en aktif faylarından biri olarak bilinen Kuzey Anadolu Fayının güney koluna ait olan fay segmentleri üstünde konumlanmıştır. Balıkesir ve ilçeleri, geçmiş dönemlerde 1577, 1672, 1845, 1867, 1897, 1898, 1944, 1935, 1953, 1964 gibi yıllarda yaşanan depremlerden ciddi oranda etkilenmiştir. Balıkesir şehrinde, gelecek dönemde yıkıcı deprem meydana getirebilecek 20 fay zonu yer alıyor ve bunların büyük bir bölümünün, 7 ve 7.2 büyüklükte deprem üretme potansiyeli bulunuyor. Bu sebeple Balıkesir’in deprem riskinin yüksek olduğunu rahat bir şekilde söyleyebilirim. Balıkesir’deki yerleşim yerlerinden geçen; Balıkesir Fayı, Edremit Fayı, Bandırma İlçesi’nin yerleşimlerinden Yenice-Gönen Fay Zonu ve Bandırma Fayları boyunca yoğun bir yapılaşma ve bu sebeple nüfus yoğunluğu mevcut. Bu sebeple buralara oldukça dikkat edilmesi lazım ve gerekli önlemlerin titiz bir şekilde alınması gerekiyor. 7.2 büyüklüğe kadar Balıkesir-Gökçeyazı Fayı’nın depremler üretebildiği çalışmalarla ortaya konmuştur. Bu fay ile ilgili yapılan paleosismolojik araştırmalarda, 2 bin senedir kırılma olmadığı keşfedilmiştir. Normal koşullarda bin yılda bir deprem üreten bir fay olarak görülüyor. Dolayısıyla ciddi anlamda bir enerji birikmesi mevcut. Buralara fazlasıyla dikkat edilmesi lazım" yorumunu yaptı.

“10 sene içinde büyük bir deprem olabilir”

10 yıl içinde Marmara Denizi’nde büyük bir deprem olma olasılığının yüksek olduğu değerlendirmesini yapan Aykan, sözlerini şöyle tamamladı:

"Marmara Denizi’nde beklenilen deprem 60 sene beklemeyecek; zaman aleyhimize işliyor. İstatistiki anlamda ülkemizde her 7 senede bir büyük deprem meydana geliyor. Her 50 yılda bir zaten Marmara çevresinde 7’den büyük bir deprem meydana geliyor. Bu sebeple şu an dahi bir deprem olsa şaşırmayız. Kuzey Anadolu Fayı’nın Marmara Denizi’nden geçen, kuzey koldaki deprem dağılımlarına bakıldığı zaman son depremlerin; 1509 ve 1766’da gerçekleştiğini, 200–250 senelik tekrarlama periyotları olması sebebiyle bu alan bir sismik boşluktur. Tarihsel süreçte 1766 senesinde yaşanmış bir deprem, Avusturya’dan İtalya’ya geniş bir coğrafyada hissedilmiş olup, bütün Marmara Bölgesi'nde tahribat meydana getirmiştir. Bu tarz bir depremin tekrarı, bütün Marmara Bölgesi'nde oldukça fazla yıkıma yol açacaktır. Ulusal ve uluslararası çalışmalara göre; 1999 depreminin ardından 30 sene içerisinde 7’den büyük en fazla 7.6 büyüklükte bir depremin  yüzde 65 ihtimalle Marmara Denizinde olacağı ortaya kondu. Bu zamandan 20 yıl geçtiğine bakarsak, 10 sene içinde olma olasılığı yüksek. Ancak depremin ne zaman yaşanacağını bilemiyoruz. Tarihini tam olarak bilemesek de Marmara Denizi’nde büyük bir deprem mutlaka olacak. Marmara Denizine kıyısı olan bütün kentleri; İstanbul, Bursa, Balıkesir, Yalova, Tekirdağ, Kocaeli ve Çanakkale ağır bir biçimde etkileyecektir.  bu depremden Balıkesir, özellikle Erdek ve Bandırma gibi kıyı ilçelerimiz çok yoğun bir şekilde etkilenecek ilçelerdendir. Bu deprem, ülkemizin ekonomisine zarar verecektir. Bu sebeple bu depremi çok önemsememiz ve gerekli tedbirleri almamız lazım"