Bayram namazı nedir? Bayram namazı nasıl kılınır? Bayram namazının hükmü nedir? Bayram namazının şartları nedir?
İslam dininde Ramazan ve Kurban olmak üzere iki çeşit bayram vardır. Bayram günlerinde sevinçli ve mutlu olmak gerekir. Bu bayramların kendine özgü ibadetleri vardır. Bu ibadetlerin başında ise iki rekat bayram namazı gelmektedir.
Bayram namazına (mümkünse) farklı yollardan gidilmesi, giderken de tekbir getirilmesi sünnettir. İmam Ebu Hanife bu tekbirlerle ilgili kurban bayramına giderken sesli olarak, Ramazan bayramında ise sessiz tekbir getirilmesi sünnettir demiştir. Maliki, Şafii ve Hanbeli mezhebine göre ise sesli tekbir getirmek sünnettir.
Bayram Namazının Hükmü Nedir?
Bayram namazı Hanefi mezhebince Cuma Namazı üzerine farz olan kişiler için vaciptir. Fakat bazı Hanefi imamlar sünnettir de demişlerdir. Maliki ve Şafii mezheplerinde bu konuyla ilgili farklı görüşler bildirilmiş ve farz-ı kifaye veya müekked sünnet olabilir diye beyan etmişlerdir. Ancak her iki mezhep de müekked sünnet olduğu konusunda içtihat etmişlerdir.
Bayram Namazının Hükmü Nedir?
Bayram namazı sünnet ve icma ile sabittir. Âlimler Bakara Suresinin 185. ayetinde ve Kevser suresinde bayram namazına işaret ediliyor diyerek Kur’an ile sabit olduğunu belirtmişlerdir. Sünnet ile yapıldığının delili ise Efendimiz’in (sav) Bu namazı Hicreti takip eden ilk yıllarda hiç aksatmadan kıldırdığına dair kuvvetli hadislerin varlığıdır. Bu namazın varlığını inkar eden hiçbir grup da olmadığı için âlimler bu namazın delili ile ilgili görüş birliği içerisindedirler.
Bayram Namazının Şartları Nelerdir?
Bayram namazının şartları hutbe hariç Cuma namazının Şartları ile hemen hemen aynıdır.
Kılınması için şartlar devlet başkanı veya devlet başkanının atadığı bir görevlinin kıldırması, namazın yerleşim yerinde veya cemaatle kılınmasıdır. Bayram namazında hutbe okunması ise sünnettir.
Şafiilerce bayram namazının cemaatle kılınması zorunluluğu yoktur. Fakat cemaatle kılmayı daha uygun görmektedirler. Sadece hacılar için Mina’da tekil olarak kılmak daha faziletlidir.
Bayram Namazının Vakti
Bayram namazının vakti bayramın birinci günü kuşluk vaktidir. Hanefi, Maliki ve Hanbelilere göre kuşluk vaktinden önce bu namazı kılmak gerekmektedir. Şafiilere göre ise bu namazın vakti normal olarak kuşluk vaktidir. Ancak güneş doğduktan sonra ve kuşluk vakti girmeden önce de kılınabilir. Böyle kılınırsa namazın iadesi gerekmemektedir. Bayram namazı vakti Şafiilerce o gün zeval vaktine sürer.
Kurban bayramı namazının geciktirilmeden hemen kılınması, Ramazan bayramı namazının ise biraz geciktirilerek kılınması müstehaptır.
Bir yerleşim yerinde belirli sebeplerden dolayı bayram namazı kılınamamışsa namaz Hanefi, Şafii ve Hanbelilere göre Ramazan Bayramının ikinci gününe kadar (ikinci günü de dahil), kurban bayramında ikinci ve üçüncü günde kılınabilir.
Bayram Namazının Kılınışı Nasıldır?
Bayram namazı iki rekâttır. Bayram namazında ezan okunmaz, kamet getirilmez. Ancak cemaatin namaza başlama vaktinin geldiğini anlaması için “es-salat camiatun” diye nida edilir. Bayram namazı iki rekâtlı namazlar gibi kılınır. Hanefi Mezhebine göre bayram namazı şu şekilde kılınır; “Niyet ettim Allah rızası için vacip olan bayram namazını kılmaya, uydum imama” diye niyet edilir ve iftitah tekbiri getirilir. Subhaneke okunur. Daha sonra imam sesli olarak tekbir getirir ve her defasında olacak şekilde ellerini kulaklarına kaldırır ve bir miktar ara ile üç kere tekbir alır. Cemaat de aynısını yapar. İlk tekbirden sonra eller yana bırakılır, üçüncü tekbirden sonra ise eller namazdaki gibi bağlanır ve üç zevaid tekbirinden sonra imam içinden besmele çeker ve sesli olarak Fatiha suresini okur. Daha sonra normal namaz gibi ilk rekâtı tamamlarlar. İkinci rekâtta sesli olarak imam Fatiha suresini okur ve bir miktar Kur’an’dan ayetler okur. Rükûya varmadan önce ise ilk rekâttaki gibi tekbirler getirilir ve her tekbirde yine eller kaldırılır ve yan tarafa bırakılır. Bu üç tekbirden sonra rükû için tekbir alınır ve secde yapılarak bayram namazı sonlandırılır. Selamdan sonra imam tesbihat yapmadan, minbere kalkar ve hutbeyi okur, bu sünnettir.
Şafiilerde açıktan yapılan (zevaid) tekbirlerin sayısı birinci rekâtta yedi ikinci rekâtta beş olmak üzere on iki tekbir şeklindedir. Hanefilerden farklı olarak ikinci rekâttaki tekbirler Fatiha’dan öncedir ve her tekbirde eller omuz hizasına kadar kaldırılır.
