Allah yolunda şehit olmanın fazileti nelerdir? Kimlere şehit denir?

Bir olaya şahit olmak, tanıklık etmek gibi anlamlara gelen şehit kelimesi dilimize Arapçadaki “şuhud” kelimesi ile girmiştir. Şuhud kelimesinin çoğul hali “şehid”dir. Şehit, Allah yolunda can vermiş Müslüman kişiye denmektedir. Bu adın verilmesinin nedeni ise cennetlik olduğunu kendisinin hissetmesi, Allah’ın huzurunda yaşıyor olması ya da canını teslim ettiği anda meleklerin şahit olması, hazır halde bulunmalarıdır. 

Şehit kelimesi Yüce kitabımız Kur’an’ı Kerim’de yaklaşık 56 yerde geçer. Çoğu yerde tanıklık anlamında, bir yerde ise Esma-i Hüsna diye nitelendirdiğimiz Allah’ın güzel isimlerinden biri olarak geçmektedir. Bakara Suresi 143 ve Hac Suresi 78’de Allah’ın iradesine uygun biçimde yaşayan kâmil insan, örnek kişi, önder anlamında kullanılmıştır.  Allah yolunda can vermiş ve şehit olarak nitelendirilmiş anlamı ise Kuran’da üç ayette (Nisa Suresi 69, Zümer Suresi 69, Hadid Suresi 19) bulunmaktadır. 

Hanefi Mezhebine göre şehit sayılan kişiler; 

•     Savaşta düşman tarafından öldürülmüş olanlar
•     Yol kesen eşkıya tarafından canından olanlar
•     Gece veya gündüz fark etmeksizin eve giren hırsız tarafından kesici alet veya ağır bir cisim kullanılarak öldürülenler
•     Bir Müslüman tarafından kesici aletle suçsuz yere öldürülmüş olanlar
•     Savaş esnasında yanıktan veya kesikten ve buna benzer durumlardan dolayı kan kaybı yaşayan ve bu halde ölen kişiler

Ayrıca şu kişiler de dinen şehit hükmündedir;

•     Suda boğularak can veren
•     Ateşte yanarak can veren
•     Çığ, toprak veya bina altında kalarak can veren
•     Veba gibi salgın bir hastalıktan dolayı can veren
•     İlim yolunda can veren
•     Gurbette ölen
•     Akrep gibi zehirli böcek vb. şeylerin sokmasıyla can veren
•     Cuma gecesi vefat edem kimseler

Bir kişinin şehid olabilmesi için şu özellikleri taşıması gerekir;

•     Müslüman olmalı
•     Akıl sahibi ve ergenliğe erişmiş olmalı
•     Hayız, nifas olmaması
•     Cünüp olmaması
•     Vurulduktan hemen sonra can vermiş olmalı 
•     Hanefi mezhebine göre hayız, nifas ve cünüp kişiler savaş esnasında şehit edilirlerse yıkanırlar. Ebu Yusuf ve İmam Muhammed’e göre ise bu durumda şehit olanlar Müslüman olsalar dahi yıkanmazlar. Eğer yıkanmaları gerekseydi bu farz kılınırdı düşüncesindedirler. 

Ayrıca şehit üzerinde kandan başka bir kirlilik varsa yalnızca bunlar yıkanmakla yetinilir. 

“Allah yolunda öldürülenlere sakın ‘ölüler’ demeyin. Çünkü onlar diridir, fakat siz farkında değilsiniz.” (Bakara 2/154) ayeti ile şehitliğin faziletleri ortaya açıkça konmuştur. Normal bir şekilde ölen kimse için hesap, cennet, cehennem kavramları varken şehitler için Allah katında, Rabblerinin yanında diri olma tesellisi ve lütfu vardır. 

Hz. Peygamber’ e bu ayet sorulduğunda “Şehitlerin ruhları yeşil kuşların karnındadır. Onların arşa asılı kandilleri vardır. Diledikleri gibi cennette serbestçe dolaşır sonra o kandillere geri dönerler.” (Ebu Davud, Cihat, 25) buyurmuştur.

Şehitlerin hükümleri

Şehitler normal cenazelerden oldukça farklıdır. Elbiseleriyle kefenlenirler ve kanları yıkanmaz. Yani şehitler yıkanmadan defnedilirler. Ayrıca cenaze namazı da kılınmaz, fakat Hanefi Mezhebine göre kılınır. Üzerlerindeki kıyafet, mesh, silah vb. şeyler varsa alınır ve öylece gömülür. Yıkanmamasıyla ilgili şöyle Efendimiz (s.a.v) buyurmaktadır; “Şehitleri yıkamayınız. Çünkü her yara, her kan damlası kıyamet günü çevreye misk kokusu yayar.” (Ahmed B. Hanbel, III, 299) Ayrıca Efendimiz’in emri doğrultusunda Uhud Şehitleri yıkanmamış, kanlı elbiseleri ile defnedilmiş ve namazları da kılınmamıştır. (Nesai, Cenaiz, 82, Cihad, 37)

Savaş esnasında kafirlerce katledilmiş bir Müslüman yıkanmaz yalnızca kefen veya kefene uygun bir elbise ile gömülür. Kanları ile gömülür. 

Aleyna Nur AYAN / habernediyor.com