8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın ölümünün üzerinden 28 yıl geçti

Türkiye'de siyasi, toplumsal ve ekonomik anlamda çok sayıda yeniliğin altında imzası bulunan 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın vefatının 28. yılını geride bırakıyoruz.

YAŞAM 16.04.2021, 17:29 17.04.2021, 16:51
8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın ölümünün üzerinden 28 yıl geçti

Özal, 1927 yılında Malatya'da, öğretmen anne ve bankacı bir babanın çocuğu olarak olarak dünyaya geldi.

Öğretmen bir anne ve bankacı bir babanın çocuğu

Babasının bankacılık mesleği sebebiyle ilk, orta ve lise eğitimini çeşitli şehirlerde tamamlamak durumunda kaldı.

1950’de İstanbul Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliği bölümünü tamamlayan Özal, mezuniyetinin ardından Elektrik İşleri Etüt İdaresinde iş hayatına başladı.

ABD’de, "Mühendislik ekonomisi" uzmanlık eğitimi de alan Özal, Türkiye'ye dönmesinin ardından Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdür Yardımcılığı yaptı.

1954’te Semra Özel ile evlendi

1954’te Semra Özel ile evlendikten sonra üç çocuk sahibi oldu.

1961-1962 yılları arasında Milli Savunma Bakanlığı Bilimsel Danışma Kurulu Üyesi olarak askerliğini tamamlayan Özal, Devlet Planlama Teşkilatının kurulmasında da rol üstlendi. 1967-1971 yılları arasında ise burada müsteşarlık yaptı.

RCD Koordinasyon Kurulu, Para ve Kredi Kurulu, Ekonomik Koordinasyon Kurulu, AET Koordinasyon Kurulu gibi başkanlık görevlerinde bulunan Turgut Özal, 1971-73 arasında Dünya Bankasında 1971-1973 danışmanlık görevinde bulundu.

Özal, birtakım sanayi kuruluşlarında da görev alırken Madeni Eşya Sanayii Sendikası’na başkanlık da yaptı.

Siyasi hayatı milletvekili adaylığıyla başladı

Turgut Özal’ın siyasi hayatı ise 1977’deki genel seçimlerde, Milli Selamet Partisi İzmir Millet adaylığıyla başladı. Ancak Turgut Özal, bu seçimlerde milletvekili olarak seçilemedi.

Bu dönemden sonra 1979’ların sonunda Başbakanlık Müsteşarı olan Turgut Özal, yine aynı süreçte Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı da yaptı. 

Bu özelliğiyle Turgut Özal, Başbakanlık ve DPT Müsteşarlığı yapan Türkiye’nin tek cumhurbaşkanı ve başkanı olarak tarihe geçti.

‘Sandalyesiz Bakan’

Ekonomide liberalleşmeye yönelik çalışmalara imza atan ve 24 Ocak Kararları diye tarihte bilinen programın hazırlanmasında büyük emek harcadı. Bu çalışmaları sebebiyle Turgut Özal, döneminde ‘sandalyesiz bakan’ olarak da adlandırıldı.

12 Eylül 1980 darbesinin ardından kurulan hükümette ise Ekonomik İşlerden Sorumlu Başbakan Yardımcısı görevinde bulundu. 

Onun döneminde, Türkiye’de ihracatta başarı ve kredi imkânının yakalanmış ancak para politikalarında hükümetle yaşadığı anlaşmazlık sonrası Özal, Başbakan Yardımcılığından istifa etti.
 



83’te parti kurdu

İstifanın ardından kendi çizdiği yoldan yürümeye karar veren Turgut Özal, 1983’ün 20 Mayıs’ında Anavatan Partisini kurdu. Yine 1983’te yapılan genel seçimlerde partisi birinci sırada gelen Özal, 45. hükümeti kurdu. Böylece 1983’ten 1991’e kadar tek başına iktidarda kaldı.

İktisadi işlere yoğunluk gösteren ve farklı siyasi eğilimleri bir araya getirme hedefiyle yola çıkan Anavatan Partisi, kitlelere ulaşma amacıyla ‘orta direk’ temasını kullandı bu dönem.

Ekonomiye ilişkin birtakım adımlar atan Turgut Özal, bu kapsamdaki sınırlılıkları ortadan kaldırmak için uğraştı.

Silahlı saldırıya uğradı

1988’de ise Turgut Özal, silahlı saldırıya uğrayarak Türkiye’de gündem oldu. Partisinin 18 Haziran 1988 tarihli Ankara Atatürk Spor Salonu'ndaki 2. Olağan Kongresi konuşma yapan Özal, silahlı saldırıya uğradı. 

Sağ elinden yaralanan Özal, yaralı bir şekilde kürsüye çıkarak şu sözleri sarf etti: “Bilhassa aktarmak istiyorum, Allah'ın verdiği bu ömrü, O'ndan başka alacak kimse yoktur, o yüzden  biz de O'na teslim olmuşuzdur." 

Silahlı saldırıyı gerçekleştiren Kartal Demirağ isimli zanlı, saldırının ardından yakalandı ve idama mahkum oldu. 

Cezası daha sonraki süreçte 20 yıl hapis cezasına dönen Demirağ, 4 yıl hapis yatmasının ardından 1992’de Turgut Özal tarafından affedildi.

Türkiye’nin sosyal ve ekonomik gelişimine büyük katkı sağladı

Dönemindeki problemlere farklı bakış açısı getiren Özal, Türkiye’nin sosyal ve ekonomik gelişimine büyük katkılar sağladı. 

Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki toprak ve su kaynaklarının geliştirilmesini hedefleyen GAP (Güneydoğu Anadolu Projesi), 1989’da hazırladığı Master Plan ile birlikte sanayi, ulaştırma, eğitim, tarım, kentsel ve kırsal alt yapı yatırımlarını da kapsayan bir kalkınma projesine evrildi.

Özel olarak önem verdiği bu proje sayesinde bölgedeki vatandaşın gelir düzeylerinin artmasını amaçlayan Özal, bölgesel gelişmişlik düzeylerindeki farkları gidermeyi hedefledi.

TBMM tarafından Cumhurbaşkanı olarak seçildi

Siyasi kariyerindeki faaliyetleriyle ön plana çıkan Özal, 31 Ekim 1989’da TBMM tarafından Türkiye Cumhuriyeti'nin 8. Cumhurbaşkanı olarak seçildi.

9 Kasım 1989'da Cumhurbaşkanlığı görevinde başlayan Özal, ekonomik adımların dışında dönemin önemli sorunlarından biri olan terörle mücadeleye ilişkin farklı bir yol izledi. 

İlk defa sivil inisiyatifi faaliyete sokan Turgut Özal, problemin çözümü için birçok rapor hazırlatarak görüşme gerçekleştirdi.

12 Mart 1991’de Çankaya Köşkü’nde Celal Talabani ile görüşme gerçekleştiren Turgut Özal, Kürt sorununun çözümü ve terör olaylarının çözümü için çaba sarf etti.

1992’de  DEP milletvekilleri Orhan Doğan, Sırrı Sakık ve Ahmet Türk’ü Köşk’te kabul eden Özal, milletvekilleriyle bir görüşme gerçekleştirdi. Görüşmeden sonra Sırrı Sakık, Turgut Özal'ın kendilerine "Genel af çıkararak sorunu çözeceğini” söylediğini ifade etti.

İddialar sonrası mezarı açıldı

Terör sorunun çözümüne yönelik çabaları, Özal’ın 17 Nisan 1993'te hayatını kaybetmesi sonrası sonuca ulaşamadı.

2012’de ölümünden 19 yıl sonra, ‘cinayet sebebiyle öldüğü’ şeklindeki iddialar sebebiyle otopsi için Özal’ın mezarının açılması kararı verildi. 

Ancak Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı otopsi raporunda, eldeki bulgularla Turgut Özal'ın kesin ölüm sebebinin belirlenemediğini açıkladı.

Yorumlar (0)