350 sene sonra bir ilk! O yanardağ hareketlendi

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Öğretim Üyesi Jeofizik Mühendisi Prof. Dr. Aydın Büyüksaraç, Bitlis’in Tatvan ilçesinde yer alan volkanik Nemrut Dağı’nda 350 yıl aranın ardından hareketlilik görüldüğünü belirterek, “Yanardağın buhar bacalarının kuruması veya dönem dönem ortaya çıkan su girişlerinin farklı bölgelere kayması durumu, bölgenin tektonik bir hareketlilik içinde olduğunu gösteriyor” dedi.

YAŞAM 13.08.2022, 15:12 15.08.2022, 09:52
350 sene sonra bir ilk! O yanardağ hareketlendi

2 bin 948 rakımda bulunan volkanik Nemrut Dağı’na ilişkin bu zamana kadar birçok çalışmanın içinde yer alan ve bu bölgedeki gelişmeleri yakından takip eden Prof. Dr. Aydın Büyüksaraç, buhar bacalarının kurumasına ilişkin önemli tespitlerde bulundu. Bu durumun tektonik bir etkileşime işaret ettiğini vurgulayan Büyüksaraç, “Nemrut Dağı’nda bugüne kadar toplam 31 adet etkileşim yaşanmıştır. 350 yıldır böyle bir durum söz konusu değildi. Ancak bu süreç, yanardağın bir daha faaliyete geçmeyeceği anlamına gelmiyor” şeklinde konuştu. 

“Nemrut Dağı, ‘uyuyan yanardağ’ olarak bilinir”

Nemrut Dağı çevresinde mutlaka bir sismik ağ kurulması gerektiğini belirten Büyüksaraç, “Volkanik tehlikenin kontrol altına alınabilmesi için bu son derece verimli olur. Nemrut Dağı, ‘uyuyan yanardağ’ olarak bilinir. Geçmişte aktif bir yanardağdır, günümüzde de aktif olma ihtimali bulunmaktadır. Nemrut Yanardağı ve kalderası, bu bölgede son derece önemli bir yere sahiptir. Çok büyük bir turizm potansiyeli vardır. Doğal güzellikleri büyüleyicidir. Nemrut Dağı’nın oluşumu, Bitlis’in güneyinde bulunan Arap yarımadasının kuzey doğru yüklenmesi vesilesiyle bir tektonik süreç yaşamıştır ve böyle oluşmuştur. Dolayısıyla bu tektonizma hala etkinliğini korumaktadır. Kuzeye doğru basınç göstermektedir. Biz bunu jeolojik alanda bindirme olarak yorumlarız” ifadelerini kullandı. 

“En son 1600’lü yıllarda aktif hale gelmişti”

Nemrut Dağı’nda görülen son hareketliliğe ilişkin değerlendirmelerde bulunan Büyüksaraç, “Son dönemde kalderada gözlenen hareketlilik, bölgede tektonik bir etkileşim olduğunun göstergesidir. Bu yanardağımız en son 1600’lü yıllarda aktif hale gelmişti. Ondan bir sonra bir daha etkileşim görülmedi. 350 yıl, bu tür konularda oldukça az bir süreçtir. Geçmiş dönemde aktif olan bir yanardağ, bundan sonraki süreçte de yeniden aktif hale gelebilir. Son zamanlarda özellikle buhar bacalarında buharın kesilmesi veya dönem dönem ortaya çıkan sıcak su girişlerinin farklı noktalara kayması, bölgenin şu an tektonik bir etkileşim yaşadığını bizlere gösteriyor. Buhar bacalarının kaybolmuş olması veya etkileşimin çıkmaması olması, Nemrut Yanardağı’nın yeni bir etkileşim sunacağını bizlere tam olarak ifade etmez ancak bu durumun yalnızca bu alanı etkilemeye devam ettiğini de söyleyebiliriz” dedi.

İzlanda’daki yanardağı örnek gösterdi

Yanardağın faaliyete geçtiğini söyleyebilmek için farklı gözlemlerin tespit edilmesi gerektiğini vurgulayan Büyüksaraç, “Örneğin yanardağdan belirgin duman çıkışı, püskürtme hareketleri ve sıklıkla görülen depremler buna çağrışım yapabilir. Örneğin İzlanda’da böyle bir durum oldu. 6 bin yıldır pasif halde bulunan bir yanardağ, 400 tane peş peşe depremin ardından lav püskürtmeye başladı. Yanardağlar çok derin araştırılması gereken bölgelerdir” şeklinde konuştu. 

Yorumlar (0)