Bilecikli üreticilerin 40 senelik gözdesi: Deve dişi her şeyde kullanılıyor

Bilecik’in İnhisar ilçesindeki üreticiler, yaklaşık 40 senedir oldukça kullanışlı bir meyveden faydalanıyor. Orta Sakarya Vadisi’nde yetişen ve mikroklima iklimi sayesinde yetişen deve dişi türündeki tatlı nar, en fazla İnhisar’da yetişiyor.  

2021’de 7 bin ton hasat yapıldı 

İnhisarlı üreticiler, yüzlerini güldüren tatlı nardan bu sene 7 bin ton kadar hasat yaptı. Oldukça değerli olan bu meyvenin çekirdeğini, suyunu, kabuğunu ve çiçeğini değerlendiren vatandaşlar, meyvenin hasadına genellikle sonbahar mevsiminde başlandığını aktarıyor. Eylül-kasım aylarında tüketilen tatlı nar, bölgede en çok meyve suyu ve lokum yapımında kullanılıyor. Kütahya, Eskişehir, Bursa, Ankara ve İstanbul başta olmak üzere ülkenin dört bir yanına gönderilen meyve, adeta “yok satıyor”. 



Türkiye’de yalnızca Orta Sakarya’da yetişiyor 

“Deve dişi” olarak ünlenen tatlı nar cinsi, iri taneleri ve bol sulu olması sebebiyle büyük oranda daha çok tercih ediliyor. Belediye Başkanı Mehmet Kepez ise nar hakkında şunları dile getiriyor: “Narımızın şeker oranı oldukça yüksek, su oranı bol ve taneleri de iri. Bu nar yalnızca Orta Sakarya Vadisi’nde yetişiyor, başka yerde bulunması zor. İnhisarımızın rekoltesi daha öncesinde oldukça yüksekti. Bundan 20-30 sene önce yaklaşık 30-40 bin ton kadar tatlı nar hasat ediliyordu. Fakat şimdi gençlerin Eskişehir’e göçmesi, çalışanların azalması, insanların farklı işler bulması sebebiyle burada yalnız yaşlı insanlar kaldı. Bahçeler bakımsızlaştı. Bu da tatlı nar rekoltesini düşürdü. Bu sene yalnızca 7 bin ton hasat ettik.” 

Suyundan kabuğuna, çekirdeğinden çiçeğine kadar kullanılıyor 

Mehmet Kepez: “Tatlı narın özelliği, çiçeğinden kabuğuna, suyundan çekirdeğine kadar her şeyinden faydalanılması. Çiçek, çay gibi demlenip içiriliyor. Kabuğu ve çekirdeği kurutulup öğütülüp tatlılarda ve kozmetikte kullanılabiliyor. Üretim düştüğünden çok fazla ihracat yapamıyoruz. Narın rekoltesini tonaj olarak artırmak için çalışmalarımız devam ediyor. Fakat buna karşın pazarlamasında herhangi bir sorunumuz bulunmuyor. Yakın iller başta olmak üzere dört bir yana nar gönderiyoruz. Nar lokumu yapıp bunu gönderiyoruz. Yakın zamanda da nar sabunu yaptırmayı düşünüyoruz. Tatlı narımızı herkese tanıtmak için elimizden gelen her şeyi yapacağız.” 



“Doğduğumdan bu yana nar bahçelerindeyim” 

Nar üreticilerinden Emel Erol, konuyla ilgili şu sözleri dile getiriyor: “Doğduğumdan bu yana nar bahçelerindeyim. Senede bir kez, kasım ayında hasat yapıyoruz. Sonra da 6-7 ay bakım yapıyoruz. Narımızın tadı oldukça güzel ve lezzetli. Deve dişi dediğimiz bu nar, oldukça kıymetli. Başkanımız, narlı lokum yaptırıyor. Ayrıca organik meyve suyu da yapıyorlar. Bu seneki verimimiz de güzeldi çok şükür. Fakat 1989, 1990 ve 1996 senelerinde verimlerimiz çok daha fazlaydı. O dönemlerde zirvedeydik. O senelerde bin-bin 200 lira arasında sattığımız zamanlar oluyordu. Bu sene de fiyatı iyi. Fakat bundan 3-4 sene öncesinde tatlı narlar para etmiyordu. Biz de bahçelerimize bakım yapamadık. Bu yüzden de rekolte ve tonajımız düştü. Biz biraz yaşlandığımız için bakamıyoruz. Topluyoruz, tüccar geldiğinde de veriyoruz.” 

“Tatlı narımız 7 kez çiçek açıyor” 

Emel Erol: “Bu sene nar fiyatları 4-4,5 liradan başladı ama şu anda 2,5 liraya kadar düştü. Meyve sularımız da 1,5-2 liradan gidiyor. Bu sene inşallah çiftçimizin yüzü gülecek. Üretime bir şekilde devam edeceğiz. İlçemiz, batının Antalya’sı. İkliminden dolayı narımız sık sık çiçek açıyor. Kırağılar bizim her şeyimizi yakıyor. Meyvelerimiz kırağı yüzünden bitiyor. Fakat narımız senede 7 kez çiçek açıyor. Biri yansa da diğeri muhakkak bize kalıyor. Bu sebeple de narımız, buralarda çok meşhur.”