KHK Nedir? Kanun Hükmünde Kararname Ne Demek?

SİYASET 03.08.2020, 22:00
KHK Nedir? Kanun Hükmünde Kararname Ne Demek?

Özellikle 15 Temmuz Darbe girişiminden sonra vatandaşlar tarafından oldukça merak edilen KHK nedir sorusu uzun süredir Türkiye gündeminde olan bir soru. İşte KHK Nedir sorusuna cevap olarak hazırladığımız bilgiler.

KHK NEDİR?

Kanun hükmünde kararname genel bir tanım olarak yasama organının amaç, konu ve süresini içeren bir yetki kanunu ile, verilen yetkiye veya doğrudan anayasadan alınmış olan yetkiye dayanarak, hükümet tarafından çıkarılan, maddi anlam olarak kanun gücüne sahip, parlamentonun vermiş olduğu tasdik ile şekil ve organik anlamda kanun gücü kazanacak olan kararnamedir.

Kanun hükmünde kararnamenin en önemli özelliği, kanun çıkması gereken acil konularda normal yasa çıkarma prosedürlerine bağlı kalmayı gerektirmemesidir.

Türkiye Cumhuriyetinde 1982 Anayasasının 87. Maddesine dayanılarak,  belli konularda kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi bakanlar kuruluna verilmiştir ve bu yetkinin bakanlar kuruluna verilmesi TBMM’nin görev ve yetkilerinden birisi olarak sayılmıştır. Yani bakanlar kurulu, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Kanun Hükmünde Kararname çıkarma yetkisi alabilir.

Fakat sıkıyönetim ve olağanüstü hallerin dışında, Anayasada yer alan temel haklar, kişi hakları ve ödevleri( anayasanın ikinci kısmı / birinci ve ikinci bölümler ) kanun hükmünde kararname ile düzenlenemez. Ayrıca siyasi haklar ve ödevlerin (anayasanın ikinci kısmı/ dördüncü bölüm ) de kanun hükmünde kararnamelerle düzenlenmesine izin verilmemektedir.

Yetki kanunu, çıkarılacak KHK’nin, amaç, kapsam, ilke, geçerlilik süresi ve bu geçerlilik süresi içerisinde birden daha fazla kararname çıkarılıp çıkarılamayacağını içerisinde barındıran kanundur ve TBMM tarafından verilir.

Bakanlar Kurulunun istifa vermesi, yasama döneminin sona ermesi veya düşürülmesi belirli bir süre için verilmiş olan KHK yetkisinin sona ermesine neden olmaz.

Kanun Hükmünde Kararnameler, olağan ve olağanüstü olmak üzere iki başlık altında toplanmıştır.

OLAĞAN KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELER – OLAĞAN KHK NEDİR?

Olağan kanun hükmünde kararnameler bakanlar kurulu tarafından çıkarılmaktadır. Bakanlar kuruluna bu yetki, yetki kanunu ile Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından verilir. Anayasada yer alan temel haklar, siyasî hak ve ödevler ve kişi hak ve ödevleri ile ilgili düzenleme yapılamaz.

OLAĞANÜSTÜ KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELER- OLAĞANÜSTÜ KHK NEDİR ?

Bakanlar kurulu tarafından çıkarılan fakat Cumhurbaşkanı başkanlığı ile çıkarılmakta olan kararnamelerdir. Bu kararnameler için Türkiye Büyük Millet Meclisinin yetki kanunu vermesi gerekli değildir. Uluslararası hukuk nedeniyle ortaya çıkan yükümlülüklerin yerine getirilmesi amacıyla her alanda düzenleme yapılmasına izin verilmektedir. Kanun hükmünde kararnamelerin yargısal denetimini Anayasa Mahkemesi, siyasal denetimini ise TBMM yapar.

KHK NASIL YÜRÜRLÜĞE GİRER?

KHK Resmi Gazetede yayınlandığı gün itibariyle yürürlüğe girmektedir. Resmi Gazetede yayınlanan KHK aynı gün TBMM onayına sunulur. TBMM tarafından onay almayan ve onaya sunulmayan kararnameler, Resmi gazetede red kararının yayınlandığı gün yürürlükten kalkmaktadır.

Yorumlar (0)