Tarihi ve kültürel çeşitlilik ve doğal güzellikleriyle yerli ve yabancı misafirlerine muhteşem bir atmosfer sunan Kars, özellikle kış turizminde önemli bir yere sahip.

Son senelerde Türkiye’nin en popüler tren rotalarından olan Doğu Ekspresi ile daha da popülerleşen Kars, Dünya Mirası’nda olan Ani Harabeleri, eşsiz güzellikleriyle Çıldır Gölü, Baltık mimarisiyle dikkatleri üzerine çekiyor.

Doğu Anadolu’da yer alan Kars, merkez ilçesi de dahil olmak üzere toplamda 8 ilçeden meydana geliyor. Bu ilçelerin isimleri Susuz, Selim, Sarıkamış, Kağızman, Digor, Arpaçay ve Akyaka.

Kars batıda Erzurum, kuzeyde Ardahan, güneyde Ağrı ve Iğdır ve doğuda Ermenistan ile komşu. Buranın rakımı ortalama 2 bin metreyi buluyor ve topraklarının büyük bir çoğunluğu ise yaylalardan oluşuyor.

Kars Barajı, gün batımı manzarasında fotoğrafçıların ilgisini çekiyor

Kars’a nasıl gidilir?

Ülkemizin kuzeydoğu sınırlarında yer alan ve en soğuk şehirlerimizden olan Erzurum-Kars-Ardahan üçlüsünden olan ülkemizin en yüksek şehri Kars’a havayolu, karayolu ve demiryolu ile ulaşabilmek mümkün. Karayolu ile bütün şehirlerden şehirlerarası otobüs ve özel araçlarla buraya ulaşılabiliyor.

Havayolu ile Kars’a ulaşmak için şehirde bulunan Kars Havalimanı’nı kullanmak gerekirken, tren yolu ile de -belki de Türkiye’nin en popüler demiryolu hattı demek yanlış olmaz- Doğu Ekspresi ile ulaşabilmek mümkündür.

Kars biyoçeşitlilik açısından bir hayli zengin. Kars Barajı'nda su seviyesinin artmasıyla balıkçıl, karabatak, angıt, yeşil başlı ördek gibi birçok kuş türü görülmeye başlıyor.

Kars'ın ilçeleri

Sarıkamış

Kars’ın daha çok kış turizminde ön planda olan Sarıkamış, dünyaca meşhur kayak merkeziyle sene boyunca yabancı ve yerli turistlerin ziyaret ettiği bölgeler arasında bulunuyor. 1971 kilometrekarelik yüzölçümüyle 2102 metre rakımı olan ilçe, Kars’ın en gelişmiş ilçeleri arasında bulunuyor. İlçenin kuzeyinde Şenkaya ve Selim, güneyinde Eleşkirt ve Horasan, batısında Horasan ve Şenkaya, doğusunda Kağızman ve Selim yer alıyor.

İlçede geçmişten günümüze dek ulaşan birçok tarihi eser de yer alıyor. Çar Nikola Köşkü, Zek Kalesi, Köroğlu Kalesi, Zivin Kalesi, Yedi Kilise, Kızlar Kalesi ve Micingirt Kalesi bu tarihi yapıların arasında.

Ülkemizin en önemli kış turizmi bölgelerinden bir tanesi olan Sarıkamış’ta yılın yarısı karlar altında geçiyor. Buradaki kristal kar, dünyada Sarıkamış’ın dışında yalnızca Alplerde yer alıyor. Dünya çapında ünü olduğundan ilçede birçok konaklama tesisi de yer alıyor. Halkın büyük bir kısmıysa turizm ile geçimini sağlıyor.

Sarıkamış, şehir merkezine 55 kilometre mesafede yer alıyor ve buraya havaalanından, şehir otogarından ve şehrin diğer ilçelerinden toplu taşıma ve özel araçlarla rahatlıkla ulaşım sağlanabiliyor.

Kars'ın Sarıkamış ilçesinden bir görüntü...

Kağızman

Kağızman, Aras Nehri’nin yatağında bulunuyor ve verimli topraklara sahip ilçelerden. 1420 metre rakıma ve 1970 kilometrekarelik yüzölçümüne sahip olan bu ilçe Erzurum’a 150, Iğdır’a 96, şehir merkezine ise 76 kilometre mesafede yer alıyor ve ilçenin doğusunda Digor ile Tuzluca, güneyinde Ağrı şehir merkezi, kuzeyinde Kars şehir merkezi ile Selim ilçesi, batısında Sarıkamış bulunuyor.

Buradaki ilk yerleşimlerin Erken Demir Çağı’na dek gittiği tespit edilmiş. Tarihte pek çok medeniyete ev sahipliği yapan bu ilçe 16. Yüzyılda Kanuni Sultan Süleyman tarafından Osmanlı İmparatorluğu topraklarına dahil edilmiş.

93 Harbi’yle Rusların hakimiyeti altına giren bu ilçe, ardından ise Ermeni topraklarına dahil edilmiş ve 1920 senesinde ise Türk hakimiyetine girmiş. İlçe sınırları arasında bulunan Çamuşlu Köyü, tarihi yapılar açısından çok zengin bir bölge. Bunun yanında ilçedeki önemli tarihi yapılar ise Narin Kale, Keçivan Kalesi ve Çengilli Ortodoks Kilisesi.

Arıcılığın oldukça geliştiği bu ilçede üretimi yapılan Kağızman balı dünyaca ünlü. Bununla beraber kayısıdan imal edilen köme ve pestil, süt ürünleri arasında çeçil, kaşar ve deri peyniri ile elma çeşitleri ilçenin geçim kaynakları arasında bulunuyor.

Kars'ın Kağızman ilçesinde yer alan Keçivan Kalesi...

Digor

Kars’ın 1450 metre rakım ve 1136 kilometrekare yüzölçümüne sahip Digor ilçesi, Erzurum-Kars platosunun doğu ucunda yer alıyor. İlçenin batısında ve kuzeyinde Kars şehir merkezi, güneyinde Kağızman, doğusunda ise Ermenistan bulunuyor.

İlçenin tarihine ilişkin kesin belge ve bilgilere ulaşılamamıştır fakat Rus yönetimi esnasında Arpaçay’a bağlı ilçenin 1920 senesinde imzalanmış olan Gümrü Antlaşması’yla Türkiye Cumhuriyeti topraklarına dahil edildiği ve Kağızman’a bağlı bir nahiye olmasının ardından 1953 senesinde ilçe statüsüne dahil edildiği biliniyor.

Tekor Kilisesi ve Beş Kilise, ilçenin önemli tarihi yapıları arasında. Kent merkezine 40 kilometre mesafede olan ilçeye merkezden kalkan otobüslerle ulaşabilmek mümkün oluyor.

Kars'ta bahar aylarının gelmesiyle adeta görsel bir şölen oluşuyor

Selim

Allahuekber Dağları’nın eteklerine kurulu olan Kars Selim ilçesinin toplamdaki rakımı 1830 metre, yüzölçümü ise 1011 kilometrekaredir. Selim, Kağızman, Kars şehir merkezi, Sarıkamış ve Susuz ilçeleriyle komşudur.

Tarihte birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olan bu ilçe 30 Eylül 1920 tarihinde Şehit Yüzbaşı Reşit Balkanlı tarafından kurtarılmıştır. 1957 senesine dek Sarıkamış’a bağlı nahiye olan Selim, bu tarihin ardından ise ilçe statüsüne geçmiştir.

Kars'ın Sarıkamış ilçesi Karakurt Hes Barajı'ndan görüntü

Arpaçay

1927 senesinde Zarşat ve Şöregel kazalarının birleşmesi neticesinde oluşturulmuş olan Arpaçay, ismini doğusundaki çaydan alır. 650 kilometrekare yüzölçümü bulunan ilçenin rakımı ise 1450 metredir.

Arpaçay’ın doğusunda Ermenistan topraklarıyla şehrin Akyakı ilçesi, güneyinde Kars şehir merkezi, kuzeyinde Çıldır ve batısında ise Susuz yer almaktadır. Şehrin Ermenistan ile sınırı ise 10 kilometre uzunluğundadır.

Kars'ın Arpaçay ve Selim ilçelerinde oluşan menderesler... 

Akyaka

Bilinen ilk adı Şöregel olan Akyaka, 1534 senesinde Osmanlı İmparatorluğu topraklarına dahil edilmiş fakat 40 sene boyunca 93 Harbi neticesinde Rusların egemenliğinde olmuştur. 40 senenin ardından tekrar Osmanlı topraklarına dahil olan bu ilçe 1920 senesinde Türk kuvvetlerince alınmış ve 1921 senesinde yapılmış olan Kars ve Moskova antlaşmaları neticesinde yeni sınırlarına kavuşmuştur. Cumhuriyetin ilan edilmesinin ardından ise Kars’ın ilçesi olmuştur.

Toplamda 550 metrekare yüzölçümü olan Akyaka’nın rakımı ise 1530 metredir. Akyaka’nın kuzeyinde Arpaçay, güneyinde ve batısında Kars şehir merkezi, doğusunda ise Ermenistan bulunur. Doğu Sınır Kapısı, Türkiye ile Ermenistan arasında yer almaktaydı ve Kars’ın bu ilçesinde bulunuyordu. Ancak Doğu Sınır Kapısı 1993 senesinde kapatılmıştır.

Susuz

Susuz, 1750 metre rakımlı ve 645 kilometrekare yüzölçümüne sahip Kuzeydoğu Anadolu’nun en yüksek yaylaların eteğinde vadi tabanına kurulmuş bir ilçedir. Burası Selim, Arpaçay ve Kars şehir merkezine komşudur.

Cumhuriyet’in ilanının ardından Kars şehir merkezine bağlı bucak olan Susuz, 1959 senesinde ilçe olmuştur.

Kars Susuz Şelalesi

Kars’ta Gezilecek Yerler

Ani Harabeleri

Kars gezisinde rotaya eklemenizin “zorunlu” olduğu mekanların başında Ani Harabeleri geliyor. Burası şehir merkezine 40 kilometre mesafede yer alıyor ve Ermenistan sınırını çizen Arpaçay Nehri’nin batısına konumlanmış vaziyette.

Ani, ülkemizdeki en eski yerleşim yerlerinden biri. Tarihte birçok medeniyeti ağırlamış olan Ani, İpek Yolu’nun aktif bir şekilde kullanıldığı, tüccarların Asya’ya geçiş rotası olarak kullandığı bir yer. Yapılan araştırmalarda Selçuklu, Ermeni ve Gürcü mimarisinin örneklerini bünyesinde barındıran bu antik şehir yoğun bir ziyaretçi akınına uğruyor.

Buradaki Resimli Kilisesi ve Menüçehr ile Meryem Ana Katedrali antik şehirde muhakkak ziyaret edilmesi gereken tarihi yapılara arasında bulunuyor. Ani Harabeleri’nin konumunun sınırda bulunması ziyaretçilere Ermenistan’ı da görme olanağı veriyor.

Ani Harabeleri

Çıldır Gölü

Kars’ın en meşhur noktalarından bir tanesi olan Çıldır Gölü, yazın alışılagelen göl manzarasını sunarken, kışın ise bütünüyle donarak, ziyaretçilerine farklı bir gezi deneyimi ve farklı bir manzara sunuyor. Bu göl, Doğu Anadolu’daki en büyük ikinci göl ve aynı zamanda ise en büyük tatlı su gölü. Ardahan ve Kars sınırında yer alan Çıldır Gölü, Kars seyahatine muhakkak eklenmesi gereken bir rota.

Gölün üzerinde hava koşulları müsait olduğunda kızakla gidilebiliyor ve kışın balıkçılar da buraya geliyor. Yılın Şubat ayında kalın bir buz kütlesi olan gölün üzerinde yürümek mümkün olurken, aynı zamanda suyun üzerinde yürüme hissi ziyaretçilere eşsiz bir deneyim elde etme imkanı veriyor.

Aygır Gölü

Kars’ın kent merkezine 13 kilometre mesafede bulunan Aygır Gölü, Kars – Göle karayolunun üzerinde ve Susuz ilçesinin batısında yer alır. Tıpkı kendisi gibi büyük bir göl olan Çıldır Gölü’ne 50 kilometre mesafedeki Aygır Gölü, volkanik kayaçların üzerinde oluşmuş bir lav set gölü olma özelliğini taşır ve tatlı su gölüdür.

Bahar mevsiminde eriyen karlarla beraber su hacmi genişleyen Aygır Gölü’nün su potansiyeli çok fazladır. Kentin önemli doğal alanlarının arasındaki Aygır bölgesi, büyük gölün yanı sıra çevresindeki platolardan oluşur. Gölün derinliği ise kıyıdan başlayarak hızlı bir şekilde artar.

Bu göl çevresinde yaygın bir şekilde hayvancılık faaliyetleri yürütülmekle beraber iklimin elverişle olduğu zamanlarda olta balıkçılığı ve piknik için tercih edilir.

Kars'ın zirvesinde yer alan Aygır Gölü kışın buzla kaplanıyor

Asboğa Gölü

Kentin en çok dikkat çeken doğal güzellikleri arasında bulunan Asboğa Gölü, kent merkezine 11 kilometre mesafede yer alır. Asboğa doğal su kaynaklarından oluşmakla beraber toplamda 13 bin 800 metrekarelik bir alana sahiptir.

Kentin turizm potansiyeli bulunan bölgeleri arasındaki bu göl çevresinde düzenleme faaliyetleri gerçekleştirilmektedir.

Sarıkamış Kayak Merkezi

Kars, Sarıkamış ilçesinde bulunan kayak merkeziyle dikkatleri üzerine çekmektedir. Dünyada büyük bir üne sahip olan kristal karı ve ülke sınırları içerisinde başka kayak merkezleriyle kıyaslandığı zaman uygun fiyat seçenekleri sunması, burayı popüler kayak merkezlerinin arasında ilk sıralara taşır.

Kars şehrinde yer alan Allahuekber Dağları’nın üzerindeki Milli Park’ın içinde yer alan kayak merkezi, kentin önemli kış turizmi merkezlerindendir. Sarıkamış Kayak Merkezi toplamda 12 kilometre uzunluğu olan 5 etaplı bir kayak pistine sahiptir. Şubat ve Ocak ayları arası kayak yapmak için idealdir.

Havası kuru olduğundan karların kuru kaldığı bu bölge Alplerin ardından kristal kar olan tek kayak merkezidir.

Şeytan Kalesi

Çıldır Gölü’ne yakın yerde bulunan ve esasında Ardahan’ın Çıldır ilçesinde yer alan ancak konumu nedeniyle Kars gezilecek yerler listesinde de yer alması gereken Şeytan Kalesi ismini konumundan alır. Etrafından sarp kayalıkların bulunduğu ve zorlu koşullarda inşa edilen bu surlarla çevrili olan kale, yapıldığı dönemde savunma kalesi maksadıyla kullanılmış.

Boğatepe Köyü

Kars’ın Boğatepe Köyü kahvaltısıyla ünlüdür ve buranın popülaritesi Malakanlara dek uzanmaktadır. Tarihte bu köyde yaşamını sürdüren Malkaanlar, buraya birçok peynir türünü kazandırmıştır. Bu köy aynı zamanda meşhur Kars gravyerinin de üretildiği yerdir.

Boğatepe Köyü’nde bir de müze yer almaktadır. Ülke sınırlarının ilk ve tek ekolojik müzesi olan Kars Zavot Eko Müzesi’nde bir gezinti ve sonrasında köye ilişkin bilgiler alarak buranın tadını çıkartabilirsiniz.

Kars'ın Sarıkamış ilçesinden bir görüntü

Katherina Köşkü

Kars’ın en meşhur tarihi yapılarından olan Katherina Köşkü, kente gelen ziyaretçilerin gezilecek yerler için listesine dahil ettiği yapıların arasında bulunmaktadır. 1896 senesinde inşa edilmiş olan bu köşk, Kars Sarıkamış ilçesinde yer alır.

Rus mimarisine ait tarihi eserlerden olan Katherina Köşkü, yapılmış olan araştırmalara göre daha önce av köşkü, rehabilitasyon merkezi ve hastane olarak kullanıldı. Burada ahşap bölümlerde hiçbir çivinin olmaması inşa türü sebebiyle daha da dikkat çekmesine yol açmıştır. Katherina Köşkü 19. Yüzyıl Baltık mimarisinin izlerini taşımaktadır ve Kars’ın Sarıkamış ormanlarının içinde 6 bin 500 metrekarelik arazi üstüne kurulmuştur. 28 adet odası olan av köşkünün yanında bir de ahşap bina yer alır.

Cumhuriyetin ilanı sonrasında Kars Katherina Köşkü, 1994 senesine dek Sarıkamış Tugay Komutanlığı’nın denetiminde kalmıştır ve askeri maksatla kullanılmıştır. Ardından ise bu yapı Hazine’ye devredilmiştir ve Turizm ve Kültür Bakanlığı’na verilmiştir.

Çalı Gölü

Kars kent sınırları arasında bulunan göl, gezilecek yerler listesinde yer alan güzel ve doğal alanlarından biridir. Gölde 2012 senesinde 481 hektar büyüklüğündeki alanında çeşitli biyolojik çeşitlilik araştırma projesi gerçekleştirilmiş olup koruma bölgeleri belirlenmiştir.

Kars – Digor karayolu, gölü iki parçaya ayırmaktadır. 205 farklı bitki türünün belirlendiği bu gölün ortalama yüksekliği 2300 metredir. Bu bitkilerin 5 tanesi ise endemiktir. Bitki çeşitliğinin yanında bölge 14 tür memeli, 114 tür kuş, 6 tür sürüngen ve 2 tür çift yaşamlılara ev sahipliği yapmaktadır. Çalı Gölü aynı zamanda dikkuyruk ördeğinin de üreme bölgesidir. Burası özellikle kışın çok güzel manzaralara sahne olmakta ve muhakkak ziyaret edilmesi gereken yerler arasına alınmalıdır.

Kars'ta tarihi mekanlar yaz ve kış ayrı güzel görüntüler oluşturuyor...

Kuyucuk Kuş Gölü

Kuyucuk Kuş Gölü, 13 metre derinlikte ve 1627 metre yüksekliktedir. Kars kent merkezine ise burası 40 kilometre mesafede bulunmaktadır.

Ramsar belirlenmiş olan 9 adet kriterden birini karşılaması d urumunda göllere verilmiş olan dünya çapındaki bir statüdür ve burası yalnızca bir değil, beş kritere birden uymaktadır. Bu özelliğe göre, ülke sınırlarında ilk su kuşu halkalama merkezi de Kars Kuyucuk Gölü’nde kurulmuştur.

Doğu Anadolu’nun en önemli kuş cenneti olan bu göl, başlıca türlerden olan bozkaz, sığıcık, dikkuyruk, karaboyunlu batağan, sakarmeke, uzunbacak ve angut gibi kuş türlerini bünyesinde barındırmaktadır. Bu belirlenen türlerin dışında 56 farklı tür ve 1209 kuş yaşamaktadır. Doğa severlerin Kars sınırlarında gezilmesi gereken harika bir güzergahı olan Kuyucuk Kuş Gölü’nü ziyaret ederseniz güzel deneyimler yaşayacaksınız.

Kars Kalesi

Kars Kalesi, dik yamaçlı bir tepenin üzerine inşa edilmiş konumdadır ve Kars şehir merkezinin kuzeyinde yer alır. Vezir Firuz Akay tarafından 1153 senesinde eski kale kalıntıları üstüne Saltuklu Sultanı Melik İzzeddin emriyle yaptırılmıştır. Sonra ise Timur, 14. Yüzyılda kaleyi yıkmıştır ve harap bir şekilde kalmasına neden olmuştur. 16. Yüzyılda ise burası tekrar I. Murad’ın emriyle yaptırılmıştır.

Surların dış kapısının üstünde Arapça harflerin yazılı olduğu kitabe yer alır. Osmanlı – Rus Savaşı esnasında Kars Kalesi, büyük bir zarar görmüştür. 5 sıra sur ile Kars Kalesi çevrelenmiştir. 220 adet burç ve toplam 1080 adet mazgaldan oluşan kalenin surları çok uzundur. Kars şehrinde tarihi olarak önemli yerler arasında kabul edilmektedir.

Kars Kalesi

Kars Topçuoğlu Hamamı

Kars şehir merkezine bağlı Fevziçakmak mevkisinde yer alan Kars Topçuoğlu Hamamı, Osmanlı mimarisi ile 17. Yüzyılın başlarında inşa edilmiştir. Üstünde yer alan kitabe bütünüyle zarar gördüğünden kesin bilgilere erişilememektedir. Arkeologlar tarafından ifade edilen bilgilere göre çeşitli değerlendirmeler yapılabilmektedir.

Kars Topçuoğlu Hamamı, düzgün kesme bazalt taştan yapılmıştır ve dikdörtgen bir plana sahiptir. Yıkanma, cehennemlik, soğukluk ve halvet bölümleri hamamın temel alanları arasında yer alır. İç mekanda yer alan niş süslemeler muhakkak hamamı görülmesi gereken bir cazibe merkezi haline getirir.

Kars Havariler Kilisesi

Kars Havariler Kilisesi, Doğunun Ayasofyası olarak nitelendirilmektedir ve Kars şehir merkezine bağlı Kaleiçi mevkisinde bulunmaktadır. 900’lerde Ermeni – Gürcü kilisesi olarak inşa edilmiştir ancak seneler boyunca cami ve kilise arasında değiştirilmiştir.

Müslüman egemenliğinin 11. Yüzyılda başlamasının ardından Kars Kümbet Cami ismi altında camiye çevrilmiş ve ardından ise Kars, Rus hakimiyetine girerek Rus Ortodoks kilisesine dönüştürülmüştür. Kars’ın yeniden Türklerin eline geçmesinin ardından 20. Yüzyılda müze yapılıp hizmete açılmıştır. 1993 senesindeyse yeniden cami olarak kullanımı sürdürülmüştür. Senelerce farklı medeniyetlerin dini merkezi olan Kars Havariler Kilisesi, gezilip görülmesi gereken yerlerin arasındadır.

Kars şehir merkezinde Cumhuriyet Mahallesi üzerinde bulunan Kars Fethiye Cami, 1800’lerde Rusların Kars’ı işgal ettiği dönemde kilise amacıyla Ruslar tarafından inşa edilmiştir. Kilisenin 10 metre güneyinde ise bir adet Rus anıtı yapılmıştır.

Kars’ın yeniden Türklerin eline geçmesinin ardından yapı camiye çevrilmiştir. Araştırmalara göre dikdörtgen planlı ve kesme taş ile inşa edilen yapı olduğu belirlenmiştir. Burası tarihi açıdan Kars’ta gezip görülmesi gereken yerler arasındadır.

Kars Kümbet Camii

Akçakale

Çıldır’a bağlı Akçakale Köyü, Kars’ın şehir merkezine yaklaşık olarak 70 km mesafede yer alır. Tarihi kiliselerin yanında doğa tutkunlarını kendisine hayran bırakacak doğal güzellikleriyle de bilinir. Şehre gelenler günübirlik gezi listesine Akçakale’yi de almaktadır.

Cemal Tural Tabiat Parkı

Ardahan’da yer alan Cemal Tural Tabiat Parkı’yla Kars şehir merkezinin arası 80 kilometredir. Fauna ve flora açısından zengin yerlerin arasında bulunan tabiat parkında kamp ve piknik yapmak için uygun yerler yer alır. Kışın ise burası karlarla kaplıdır. Bununla beraber günübirlik olarak gezilecek yerler listesine dahil edilebilecek Cemal Tural Tabiat Parkı, doğa yürüyüşü yapmak için de oldukça elverişlidir.

Kars ovaları fotoğrafçılar ve gezginler için adeta doğal bir plato...

Taşköprü Kitabeleri

Kars ve Ardahan sınırına yakın bir yerde bulunan bu kitabeler, şehir merkezine de 50 km mesafede yer alır. Ardahan’ın Taşköprü köyünde yer alan kitabelere göre Ardahan’ın en eski yazılı belgesidir. Buranın tarih severler tarafından muhakkak görülmesi gereklidir.

Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesi

Kafkas Cephesi Hart Tarihi Müzesi, Kars Örnek Mahallesi üzerinde bulunur. İran saldırılarına önlem maksadıyla 18. Yüzyılda Osmanlı tarafından inşa edilmiştir. 19. Yüzyılda ise Rusya ve Osmanlı arasında yapılmış olan savaş sebebiyle savunma maksadıyla hizmet vermiştir. Sonrasında ise restorasyon yapılarak son haline kavuşmuştur. Kars’ta mutlaka ziyaret edilmesi gerekli yerler arasında 8 ana salona sahip burası yer alır. Tarihi olarak da burası büyük bir yer edinmiştir.

Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesi

Taş Köprü

Osmanlı Padişahı 3. Murat’ın emriyle Milattan Sonra 16. yüzyılda yaptırılmış olan Taş Köprü, Kars Kale İçi Mahallesi’yle Sukapı Mahallesi’ni ikiye ayıran dar boğaz üzerinde bulunur. Geçmişte bir bölümü yıkılmış olan bu kale 18. Yüzyılda onarım görmüştür. Kars’ın en eski tarihe sahip yapılarından olmasından dolayı buranın ayrı bir önemi vardır.

Kars Beylerbeyi Sarayı

Lala Mustafa Paşa tarafından 16. Yüzyılda inşa edilen ve Osmanlı Rus savaşında 19. Yüzyılda bir bölümü yıkılmasına karşın günümüze dek sağlam halde olan yerleri de bulunan, kentin köklü tarihini günümüze yansıtan bu Beylerbeyi Sarayı, Kars Kalesi’ne yakın bir konumda yer alır.

Beylerbeyi Sarayı

Tigran Honents Kilisesi

Arpaçay mevkisindeki bu kilise, şehrin önemli tarihi yapılarının arasındadır. 13. Yüzyılda tüccar Tigran Honents’in inşa ettirdiği bu kilise, zaman içinde yıpranmış olsa dahi halihazırda gezilebilir ve sağlam bir konumdadır.

Kilisenin en fazla dikkat çeken özelliğiyle Hazreti İsa’nın yaşamını konu alan fresklerin kilisenin iç cephe duvarlarında yer almasıdır.

Defterdarlık Binası

Defterdarlık binası Baltık mimarisinin en güzel örneklerinden bir tanesidir ve görenleri kendisine hayran bırakan bir ihtişamı vardır.

1980 senesinde restorasyonu yapılan ve ardından ise defterdarlık binası olarak kullanımı olan bu yapıyı ziyaret için gelip önünde fotoğraf çektiren turistlerin sayısı çok fazladır. 3 katlı olan bu binanın dış cephesinde yer alan süslemeler ise bu binanın en dikkat çekici bölümlerindendir.

Kars'ta sonbahar 

Hasan Harakani Türbesi

Kars Kalesi’nin hemen alt tarafında bulunan Hasan Harakani Türbesi, 16. Yüzyılda inşa edilmiştir. 11. Yüzyılda Kars’ta Yahniler dağında Selçukluların Anadolu’ya girişini kolaylaştırmak için savaş esnasında şehit olan Hasan Harakani’ye ait bu türbe, yerli halk ve turistler tarafından yoğun bir ziyaret almaktadır.

Türbenin giriş kapısındaki kitabede Osmanlıca açıklamalar bulunur.

Kars Büyük Katedral (Fethiye Cami)

Ayasofya’nın tadilatını gerçekleştiren Tiritad Usta’nın inşa ettiği bu Büyük Katedral, 990 senesinde inşa edilmiştir. Taş mimarinin en güzel örneklerinden olan bu yapı bir haç şeklindedir. Heykel oyuklar ile süslenmiş olan katedralin yarım daire şeklindeki apsisi diğer bölümlerinden yüksekte yer alır.

11. yüzyılda Sultan Arparslan’ın Ani’yi fethetmesinin ardından burası camiye dönüştürülmüştür ve fetih geleneğine dahil olarak burada aynı zamanda şehirdeki ilk namaz da kılınmıştır.

Kars Fethiye Cami

Evliya Camii

III. Murad tarafından 16. Yüzyılda yapımı tamamlanan Evliya Camii, kent merkezinde bulunmaktadır. Lala Mustafa Paşa’nın yaptırmış olduğu 9 camiden bir tanesi olarak gösterilen Evliya Camii, onarım çalışmaları neticesinde orijinalliğini yitirmiş olsa dahi Kars’ın önemli tarihi yerlerinden biri olarak gösterilir. Günümüzde ibadete açık olan bu camiyi Kars ziyaretinizde gezi rotanıza ekleyebilirsiniz.

Ahmet Tevfik Paşa Konağı

19. yüzyıl tarihi yapılarından bir tanesi olan Ahmet Tevfik Paşa Konağı, Taş Köyü ve Hamalar bölgesinin arasında Kars Kalesi eteklerinde yer alır.

Tarihi Kars evlerine örnek olarak gösterilebilecek olan sınırlı sayıdaki yapılardan bir tanesidir. Tarihi açıdan bakıldığında ciddi bir önemi bulunsa da burası şu anda duvarları harap edilmiş bir vaziyette virane haldedir.

Ani Büyük Katedral