II. Abdülhamid’in mirası, 113 senedir hizmet veriyor 

Dini, askeri ve siyasi amaçlarla yapılan ve 1 Eylül 1908 tarihinde düzenlenen törenle II. Abdülhamid tarafından işletmeye açılan Hicaz Demir Yolu’nun Ürdün’deki kısmı seferlerine devam ediyor. Hac yolculuğunu kolaylaştırması, Hicaz’a yönelecek dış saldırılara ve bölgede çıkacak isyanlara karşı savunmanın yapılması amacıyla inşa edilen demir yolu, I. Dünya Savaşı’ndan sonra dört kısma ayrıldı. 



Demir yolu, 4 ülkenin topraklarından geçiyor 

Dünya Savaşı’nın ardından gelişmeler ve anlaşmalarla birlikte demir yolu 4 kısma ayrıldı. Demir yolunun Hayfa-Semah hattı Filistin’de, Mudevvere-Medine hattı önce Hicaz Haşimi Krallığı ve daha sonra Suudi Arabistan’da, Şam-Der’a ve Der’a-Semah hattı Suriye’de, Der’a-Mudevvere hattı ise Ürdün’de kaldı. 

Ürdün’de kalan demir yolu hattı, aradan 113 sene geçmesine rağmen hizmet vermeye devam ediyor. Ülke içinde turistik gezi amacıyla kullanılan demir yolunun Amman İstasyon Müdürü Zahi Halil, şunları aktarıyor: “Ülkenin kuzeyinden güneyine uzanan ve 452 kilometre uzunluğunda olan bu demir yolunun Ürdün’de bulunması ve aradan 113 sene geçmesine rağmen hala kullanılabilir durumda olması bizler için gurur kaynağı. Ürdün hattı ülke içi turistik geziler için kullanılıyor. El-Mehatta bölgesinden Giza’ya kadar 45 kilometrelik mesafede seferler düzenleniyor.” 



Türkiye’nin desteği ile müze inşa edilecek 

Ülkedeki demir yoluyla ilgili mevcut projelere değinen Halil, Türkiye’nin desteğiyle Ürdün’ün başkenti Amman’da bir Demir Yolu Müzesi inşa edildiğini ve müzenin kaba inşaatının tamamlandığını aktardı. Bölgedeki en büyük demir yolu müzesi konumunda olan bu müzenin ince işlerinin de 6 ila 8 ay içerisinde tamamlanacağını belirten Halil, Türk hükümetinin konuyu yakından takip ettiğini ifade etti. 

Suriye’deki durumun normale dönmesiyle birlikte karşılıklı ticaretin güçlendirilmesi için seferlerin yeniden düzenleneceğini vurgulayan Halil, müzenin temelinin 2016’da TİKA tarafından yapılan anlaşma ile atıldığı ve müze içerisinde Osmanlı döneminde demir yolu tarihi hakkında önemli eşya ve hatıraların sergileneceğini aktardı. 

Müzede II. Abdülhamid Han döneminin en önemli projelerinden olan Hicaz Demir Yolu Amman Tren İstasyonu’nun restorasyonu ve demir yolunun tamamının tarihi anlatılacak.  



Hicaz Demir Yolu 

Osmanlı Padişahı II. Abdülhamid döneminin en önemli projelerinden olan Hicaz Demir Yolu, 1900-1908 seneleri arasında Şam ile Medine güzergahında inşa edildi. Demir yolunun yapımına 1 Eylül 1900 tarihinde Şam ile Der’a arasında başlandı. Şam’dan Medine’ye doğru inşa edilen hat, 1903 senesinde Amman’a, 1904 senesinde Maan’a, 1 Eylül 1906 tarihinde Medayin-i Salih’e ve 31 Ağustos 1908 tarihinde de Medine’ye ulaştı.  

Ana istasyonları Amman, Şam, Der’a, Katrana ve Maan olan hat, kısa ömrüne karşılık önemli askeri, toplumsal ve ekonomik etkiler doğurdu. 1910 senesinde 198 bin 448, 1913 senesinde de 232 bin 562 yolcu ile 1910 senesinde 66 bin ton, 1913 senesinde de 112 bin ton ticari eşya taşındı. 1900-1908 seneleri arasında inşa edilen Hicaz Demir Yolu, yan yollarıyla birlikte 2 bin 241 kilometre olarak tamamlandı.