Tüm dünyada salgın gibi yayılıyor! Obezite tehlikesinden korunmak doğru adımlarla mümkün…
Obezite tehlikesi tüm dünyada giderek artış gösteriyor. DSÖ verilerine göre dünyada 711 milyonun üzerinde obezite hastası var ve Türkiye’de de bu sayı gitgide artıyor. Hareketsiz yaşam, sağlıksız ve aşırı kalorili beslenme gibi önemli etkenlerle ortaya çıkan obezite kalp ve damar hastalıklarından diğer birçok soruna kadar yaşamı tehdit ediyor. Ancak atılan basit adımlarla obeziteden korunmak mümkün. İşte obezite hastalığıyla mücadelede alınacak tedbirler…
Obezite tüm dünyada ciddi bir tehdit unsuru olmaya devam ediyor. Özellikle pandemiyle birlikte obezitenin tetikleyici unsurlarından hareketsiz yaşam, sağlıksız ve düzensiz beslenme gibi faktörlerde artış görülünce bu risk daha da ön plana çıkmaya başladı.
Dünya Sağlık Örgütü’nün paylaştığı verilere göre 2008 yılında tüm dünyada 400 milyon obez vardı, 2015 yılı verilerine göre ise bu rakam 700 milyonu aştı.
Çocuklarda, gençlerde, yetiştinlerde… Her yaş grubunda ciddi risklere sebep oluyor ve hızlı bir şekilde artış göstermeye devam ediyor. Peki obeziteyi bu kadar tehlikeli yapan ne? Obeziteyle mücadelede yapılması gereken değişiklikler neler? Konuya ilişkin yapılan çalışmalar hangi verileri sunuyor? İşte merak edilen soruların yanıtları…
VKİ yani Vücut Kitle İndeksi kişinin kilo değerlerinin standartlara uygun olup olmadığını belirlemede büyük önem taşıyor. VKİ hesaplaması her kişinin boy ve kilosuna göre değişiklik gösteriyor.
Obezite nedir?
Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü tanımına göre obezite; genel olarak bakıldığında vücudun yağ kütlesinin yağsız kütleye oranlandığında aşırı derecede artış göstermesi neticesinde kişinin boy ve ağırlığının belirlenen standartlar üzerinde seyretmesidir.
Türk Dil Kurumu’na göre ise Fransızca obesite kelimesinden dilimize çevrilen obezite kavramı aşırı şişmanlığı ifade etmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü tarafından ise obezite, kişinin sağlığını bozacak düzeyde aşırı yağ birikimi olarak tanımlanmaktadır.
Obezite sadece yetişkinleri değil, daha kolay ve hazır gıdalarla beslenmeyi seven çocuk ve gençleri de ciddi düzeyde tehdit ediyor.
Obeziteye neden olan faktörler nelerdir?
İnsanlar anne karnından başlayarak hayatını sona erdirdiği zamana dek yaşamının fizyolojik bir ihtiyacı olarak beslenme gereği duyar.
Beslenme, kişilerin büyümesi sağlıklı ve üretken bir yaşam sürebilmesi için oldukça elzemdir.
Ancak beslenmenin de sağlıksız ve yetersiz gıdaların artış gösterdiği günümüzde oldukça hassas unsurları bulunmaktadır. Doğal ve organik gıdalara ulaşmanın eskiye oranla daha da zorlaştığı günümüzde fast food tarzı beslenmeler, aşırı yağlı ve kalorili gıda alımları, endüstriyel gıdalarla fazlaca beslenmek ve hareketsiz bir yaşamla bunu olumsuz anlamda desteklemek gibi faktörler obeziteye neden olan başlıca faktörler arasında bulunmaktadır.
Genel olarak obeziteye neden olan faktörler arasında, kalori yoğunluğu bakımından fazla gıdaları tüketme, aşırı fazla ve porsiyonu yüksek beslenme, sağlıklı olmayan gıdaları tüketme, gün içindeki rutin hareket eksiklikleri ve metabolizmaya ilişkin sorunları sayabiliriz.
Obezite nasıl hesaplanır?
Kişinin obezite olup olmadığını hesaplamak için boy değerinin karesine bölünmesiyle beraber ortaya çıkan VKİ yani Vücut Kitle İndeksi kullanılmaktadır ve bu da DSÖ’nün referans aralığıyla ortaya çıkar. Buna göre VKİ’si 30’un üzerinde olan kişiler obez, 40’ın üzerinde olan kişiler morbid obez ve 50’nin üstünde olan kişiler ise süper obezdir.
Örnek bir hesaplama: 100 kilo olan bir kişinin boyu 180 cm olsun. Bu kişinin hesaplaması için boy değerinin karesini kg ağırlığına bölmemiz gerekecek.
1.8 = metre cinsinden uzunluk
100 = kg
Hesaplama: 1.8 x 1.8 = 3.24
100 / 3.24= 30.8
Bu hesaplama neticesinde kişinin Vücut Kitle İndeksi’nin 30.8 olduğunu görüyoruz.
Vücut Kitle İndeksi’ne göre ise DSÖ’nün sınıflandırması şöyle:
- 18, 5 kg/m.'nin altında iseniz: Zayıf
- 18.5 – 24, 9 kg/m. arasında iseniz: Normal kilolu
- 25 – 29, 9 kg/m. arasında iseniz: Fazla kilolu
- 30 – 39, 9 kg/m. arasında iseniz: Obez
40 kg/m.'nin üzerinde iseniz: İleri derecede obez (morbid obez).
Obeziteden korunmak için yapılması gerekenler neler?
Obeziteden korunabilmek düşünüldüğü kadar zor değil. Bunun için kimi adımları doğru ve düzenli bir şekilde uygulamak gerekiyor.
- Fiziksel aktiviteyi düzenli bir şekilde sağlayarak hareketsiz yaşamı terk edin.
- Yardıma ihtiyacınız varsa bir uzman kontrolünde diyet yapıp beslenme alışkanlıklarınızı değiştirin.
- Fast food tarzındaki beslenmelerden mümkün olduğunca uzak durun.
- Dışarıda hazır gıdalar tüketmeden evde yapılan daha sağlıklı ürünleri tüketmeyi tercih edin.
- Ağırlıklı olarak beslenmenizin içerisine meyve ve sebze ağırlığı ekleyin.
- Hazır gıdalar değil, ev yapımı ürünleri tercih edin.
- Süt ürünlerini tüketirken yağı az olanları kullanmayı önceleyin.
- Et tüketiminde ciddi miktarda yağ bulunmamasına dikkat edin.
- Balık tüketimi hem beslenme türünün çeşitlenmesi hem de sağlıklı beslenme açısından önemlidir ancak balık tüketirken kızarmış yağları kullanmamaya özen gösterin.
- Meyve suları, gazlı ve şekerli içeceklerden uzak durun.
HABERNEDİYOR.COM / SEZGİN İLHAN ÖZEL HABER
