Soya proteini kötü kolesterolü düşürüyor mu?

Soya proteini, soya fasulyesinden elde edilir. Protein bakımından zengindir ancak kolesterol içermez ve sadece düşük doğmuş yağ seviyesine sahiptir. Soya fasulyesi, esansiyel amino asit içeren bitkisel bazlı gıdalar arasındadır.

Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), kolesterolü düşürebilecek yiyecekler listesine soya proteinini dahil etti ancak çalışmalar tutarsız sonuçlar verdiğinden listeden çıkarmayı düşünüyorlar. FDA soya proteinini listeden kaldırırsa, soya içeren ürünler satan üreticiler bunları ‘kalbe dost’ etiketiyle tüketiciye sunamazlar. FDA, tutumundaki değişikliği yapılan 46 denemenin sonucuna dayandırıyor.

Son günlerde çoğu Kanada’daki St. Michael Hastanesi’nden olan araştırmacılar, verileri tekrar gözden geçirmeye ve meta-analiz yapmaya karar verdiler. FDA’nın seçtiği 46 araştırmadan 43’ü bilim insanlarının analizlerine eklenecek kadar veri sağlamıştır. Toplamda 41 çalışma, ‘kötü kolesterol’ olarak adlandırılan düşük yoğunluklu lipoprotein kolesterolünü incelemiştir.

Lipoprotein kolesterol arterlerde biriktiğinde, felç ve kalp hastalığı riskini artırır. Bu riski azaltabilecek herhangi bir yiyecek, insanların ilgisini çekmektedir. 

Soya proteini, kötü kolesterolü düşürüyor

Yazarlar, yaptıkları araştırmanın sonuçlarını ‘The Journal of Nutrition’da yayımladılar: Soya proteini, lipoprotein kolesterolü yetişkinlerde yaklaşık yüzde 3-4 oranında düşürmüştür. Verilerimiz, bitki proteinleri alımını artırmak için uluslararası kamuoyuna verilen tavsiyeleri destekliyor.

Etkinin büyüklüğü az görünse de sonuçlar önemlidir. Yazarlar ayrıca, bu etkinin daha güçlü olabileceğine inanıyor. Bir kişi öğünlerine soya proteini eklediğinde, çoğu durumda et ve süt gibi yüksek seviyelerde lipoprotein kolesterol içeren diğer protein kaynaklarının yerini alıyor.

Çalışmaya liderlik eden Dr David Jenkins, “Yüksek doğmuş yağ ve kolesterol yönünden zengin etler, soya içeren bir öğünle değiştirildiğinde, kolesterolün azalması daha hızlı olabilir.” diyor.

2010 yılında yayımlanan bir araştırma, bu yer değiştirmeyi inceledi.  Yazarlar, soya proteini ile lipoprotein kolesterolün azalmasını bu yer değiştirme ile birlikte incelediklerinde, lipoprotein kolesterolün yüzde 3,6- 6 oranında azalacağı sonucuna vardılar.

Çalışmanın yetersiz yönleri 

Son araştırmanın yazarlarının da açıkladığı gibi, araştırmanın yetersiz olan yönü, sadece ilgili çalışmaların küçük bir alt kümesine bakmasıdır. Bununla birlikte bu çalışmanın amacı, FDA’nın vardığı sonuçların gücünü test etmektir. Yazarlar, “FDA tarafından ortaya atılan bir soruyu ele aldığımız için, kapsam ölçütümüz yalnızca FDA tarafından seçilen testleri içeriyordu.” diyorlar.

Ayrıca bilim insanlarının analiz ettiği çalışmalara toplam 2 bin 607 kişinin katıldığını, bunlardan sadece yüzde 37’sinin erkek olduğunu ve kadın katılımcıların çoğunun menopoz sonrası döneminde olduğunu da belirtmek gerekiyor. Başka bir deyişle çalışmaların demografisi, halkın demografisi ile büyük ölçüde uyuşmuyor.

Yinelemek gerekirse bu çalışmanın itici gücü, tüm ilgili verileri toplamak değildi. FDA’nın duruşundaki değişimi test etmek için özel olarak tasarlandı.

Kalp sağlığına iyi geliyor

Dr. Jenkins, “Mevcut veriler ve yaptığımız analiz, soya proteininin kalp sağlığına katkıda bulunduğunu göstermektedir.”

Birçok resmi kurum, kalp sağlığına uygun bir gıda olarak soya proteinini tavsiye etmektedir.

Yazarlar, FDA’nın soya proteinini ‘kalbe dost’ kategorisinde tutup tutmayacaklarını tartışırken, yaptıkları meta-analizlerin dikkate alınacağını umuyorlar.