Soğuk gıdalar tükettiğimizde başımız neden ağrır?

Daha önce soğuk bir şeyler yedikten sonra dişlerinizde ve beyninizde şiddetli bir ağrı hissetmiş olabilirsiniz. Buna kısaca beyin donması denir. Dondurma yerken ya da içi buz dolu bir içeceği içerken benzer bir deneyimi yaşamış olabilirsiniz. Bu durum çoğu zaman sadece birkaç saniye sürer. Donma hissi alın bölgesinde ve şakaklarda hissedilebilir. Donma hissi her ne kadar beyninizde ya da kafatasınızın içinde oluyormuş gibi hissettirse de aslında her şey ağzınızın içinde olur.

Beyin donması neden gerçekleşir?

Dondurma yedikten sonra ya da soğuk bir içeceği hızla tükettiğinizde damağınızda hissettiğiniz soğukluk ya da soğuk bir havayı hızla soluduğunuzda gerçekleşen şey beyin donması olarak bilinen olgudur. Bu durum genel olarak sıcak havalarda yaşanır. Beyin donması olarak bilinen olguda başın ön kısmında şiddetli bir ağrı hissedilebilir. Ağrı genellikle birkaç saniye sürse de bazı durumlarda birkaç dakikaya kadar çıkabilir.

Özellikle sıcak bir havada soğuk bir içeceği ya da yiyeceği tükettiğinizde internal karotid arter ve ön serebral arterin birleştiği yerde yani boğazımızın arkasında kalan bölgedeki sıcaklık ani bir şekilde değişmiş olur. Sinirbilim alanında araştırmalar yürüten Dwayne Godwin’in ifade ettiği üzere beyin ani olarak gerçekleşen bu değişimden hoşlanmaz ve olumsuz olarak etkilenir. Bu nedenle mecazi olarak “donarak” kendini bu ani değişimden korur. Ani sıcaklık değişimi sonrasında yaşanan soğukluk hissiyle arterler hızlı bir şekilde genişleyip daralmaya başlar. Bu değişimde şiddetli bir ağrı hissetmemize sebep olur.

Migreni olanlar daha sık yaşıyor

Bu konuyla ilgili yapılan son araştırmalar migren hastalığı yaşayanların beyin donması olgusunu daha çok yaşadığını gösteriyor. Bu iki hastalık arasındaki en büyük fark ise beyin donmasının kısa bir süre içinde ve herhangi bir ilaca ihtiyaç duymadan geçmesidir. Öte yandan migren ise hem daha uzun sürer hem de ilaç kullanmayı gerektirebilir. Bununla birlikte baş ağrısının dışında mide bulantısı gibi başka şikayetlerin oluşmasına da neden olabilir.

Beyin donmasını önlemenin yolları var

Bu ve benzeri şikayetleri yaşadığınızda ağrınız en fazla birkaç dakika içinde geçer ama şikayeti daha hızlı bir şekilde ortadan kaldırmanın bir yolu daha var. Örneğin oda sıcaklığında bir su içerseniz ya da dilinizi damağınıza bastırarak ani sıcaklık değişikliğinden meydana gelen bu rahatsızlığı önleyebilirsiniz. Bu şekilde dilinizdeki ısı sinüslere aktarılır ve beyin donmasına sebep olan sinirlerin ısınmasını sağlar. Ağrı sona eren kadar dilinizi o bölgede tutabilirsiniz.

Beyin donması esasen tehlikeli olmamasına rağmen yine de rahatsızlık verebiliyor. Bu sebeple bu rahatsızlıktan kaçınmanın birkaç yolu var. Çok soğuk ya da dondurulmuş yiyecekleri yutmaktan kaçınabilirsiniz. Eğer soğuk bir şey yeme ya da içmekte ısrarcı iseniz bunu yavaş tüketmeye çalışabilirsiniz. Ya da soğuk bir havada dışarı çıktıysanız aldığınız nefesin ısınmasını artırmak için yüz maskesi ya da atkı benzeri şeyler takabilirsiniz.