Sinsice ilerliyor, fark edildiğinde iş işten geçiyor! Böbrek hastalığına dikkat

Nefroloji Uzmanı Dr. Banu Diri, Türkiye’de 40’lı yaşların üzerinde olan her 7-8 kişiden birinde kronik bir böbrek hastası olduğunu fakat uzun seneler boyunca bunun farkına dahi varmadıklarını kaydetti. Diri, “Böbrek hastası olduğunu fark eden hastalar bunu gördüğünde üçte birinde iş işten çoktan geçmiş oluyor. 45 yaşın üzerindeki herkes senede bir kez böbrek taraması yaptırmalı.” şeklinde konuştu.

Nefroloji Uzman Dr. Banu Diri, böbrek hastalıkları, tedavi yöntemleri ve hastalığın belirtilerine ilişkin dikkat çeken açıklamalar yaptı. Kronik olarak böbrek rahatsızlığının, böbreklerin süzme gücünde oluşan ve 3 ay veya daha uzun süre devam eden bütün bozuklukları kapsayan sıkıntılı bir süreç olduğunu belirten Uzm. Dr. Diri, kronik böbrek hastalıklarının göz ardı edilmemesi gerektiğini paylaştı.

“Her 7-8 kişiden bir tanesi kronik böbrek hastalığı yaşıyor”

Böbrek hastalarının uzun seneler boyunca rahatsızlıklarını anlayamayabildiklerini ifade eden Diri, Türkiye’de ileri yaş grubu için kronik böbrek rahatsızlığının oldukça yaygın olduğunu söyledi. Diri, “Özellikle 40’lı yaşların ardından her 7-8 kişinin birinde tanısı koyulmamış ve koyulmuş bir kronik böbrek hastalığının olduğunu biliyoruz. Hastalığın durumu toplum arasında bu kadar fazlaca yaygınken, hastaların çoğunun bunun farkında olmaması ise risk faktörüne sebep olmakta. Kronik böbrek hastalıklarının tanımını, “böbreğin fonksiyonlarının anotomik veyahut işlevsel olarak 3 ay ve daha uzun bir süre saptanmış olan patoloji” şeklinde tanımlıyoruz. Fakat bu bozukluğun işlevsel veyahut kan tahlillerinde, idrar testlerinde ortaya çıkması hastada bir şikayete yol açmadığından tanı konulması amacıyla hastalarımızda sıkıntıya sebep olabiliyor. Şeker hastası olunduğu zaman veya yüksek tansiyon hastalarımız normal popülasyonda çok geç bir şekilde farkına varabiliyor. Bununla birlikte böbrek hastası olunduğunun da farkına varmak çok geç olabiliyor.” şeklinde konuştu.

“Farkına varıldığı zaman iş işten çoktan geçmiş oluyor”

Böbrek hastalarının en mühim problemlerinin, böbreğin kendisine ait spesifik özel bir şikayeti veyahut rahatsızlığa yol açmaması olduğunu söyleyen Uzm. Dr. Diri, bundan dolayı hastaların doktora başvurmaları ve tanı konmasında fazlasıyla gecikme yaşandığını ifade etti. Diri, “Böbrek hastası olduğunun farkına varan hastalarının yüzde 30’unda iş işten çoktan geçmiş oluyor. Bundan dolayı hastalarımızda böbrek rahatsızlığının olup olmadığına dair birtakım risk faktörleri bulunuyorsa mutlak suretle bir hekime başvurarak taramadan geçmeyi öneriyoruz.” dedi.

(Nefroloji Uzmanı Dr. Banu Diri)

“Yüksek tansiyon ve şeker hastaları böbrek yetmezliğine ilişkin muhakkak doktora gitmeli”

Hastalığın risk faktörlerine dair bilgilendirmelerde bulunan Diri, “Öncelikle eşlik eden bir kronik şeker rahatsızlığı, kalp rahatsızlığı, yüksek tansiyon, vücut kitle indeksinin obezite veya normal kilonun üzerinde seyretmesi, yüksek hipertriodi gibi kronik hastalıkların mevcudiyeti, beraberinde kronik olan böbrek hastalığının da görülmesine sebep olabiliyor. Bununla beraber şeker hastalığı teşhisi konulmasından yaklaşık olarak 5 sene sonra böbrek yetmezliğinin ortaya çıkma riskinde de artış görülüyor.

Eğer şeker rahatsızlığı 10 seneyi geçmiş ise muhakkak böbreklerde bir tahribat meydana geliyor. Ancak tahribatın derecesi başlangıç düzeyinde veya çok hafif olduğunda hastalarda herhangi bir şikayet veya bulgu ortaya çıkmadığından doktora başvurma gereği hissetmeyebiliyor. Toplumun bilinçlenmesi için şeker hastalığı yüksek tansiyonu olan hastalarımızın özellikle 10 seneyi geçkin hastaların, bu hastalıkların böbreklerde bir tahribat oluşturup oluşturmadığını öğrenmek amacıyla muhakkak doktora başvurmaları ve taramadan geçmelerini öneriyoruz.” dedi.

“45 yaşın üzeri herkes senede bir kez böbrek taramasından geçmeli”

Başka bir risk grubunun ise 45 yaş ve üzerindeki sağlıklı veya kronik bir rahatsızlığı olan hastaların oluşturduğunu ifade eden Uzm. Dr. Diri, bu yaş grubundaki hastaların senede bir kez böbrek taraması yaptırmalarının önemine vurgu yaptı.

Kendisinde veya ailesinde böbrek taşı veyahut metabolik olarak böbrek rahatsızlığı hikayesi bulunan bireylerin de risk grubunda olduklarını söyleyen Diri, bu kişilerin de böbrek taraması yaptırmaları gerekliliğine vurgu yaptı.

Diri, “Ürat nefropatisi ismi verilen gut hastalığı olan hastalar için de aynı durum geçerli. toplumda oldukça az sıklıkta görülen fakat Mersin, Adana, Gaziantep bölgesinde görülen FMF Ailevi Akdeniz Ateşi rahatsızlığı da bir başka risk faktörü. Hastaların böbrek taramasına ilişkin farkındalık için doktor başvurusunda bulunmalarının gerekliliğini tekrar söylüyoruz.” şeklinde konuştu.

"Gerekli durumlarda idrar testi gerçekleştiriliyor"

Kronik böbrek rahatsızlığı amacıyla başvuran hastaların 3 parametrede değerlendirildikleri bilgisini paylaşan Uzm. Dr. Diri, şu ifadeleri kullandı:

“Muayeneyi yapmanın ardından ilk olarak kan tahlillerinde herhangi bir süre yüksekliği veyahut böbrek fonksiyonlarına ilişkin bir bozukluk olup olmadığına ilişkin değerlendirmeyi gerçekleştiriyoruz. Başka bir incelediğimiz bulgu ise idrar tahlili. İdrarda bir kanama, şeker kaçağı, protein kaçağı var mı bunları değerlendiriyoruz. Üçüncü olarak baktığımız parametre ise böbrekte gözlenebilecek bir anatomik defekte olup olmadığı. Bunu değerlendirmek amacıyla hastayı böbrek ultrasonuna yönlendiriyoruz. Bu üç durum nihayetinde hastanın bir böbrek rahatsızlığının olup olmaması, böbrek tahribatının durumu, derecesi ve evrelendirmesi hangi noktada veya hasta böbrek rahatsızlığına ilişkin bir risk taşıyor mu bunun saptamasını yapıp böbrek hastalığı riskine göre hastalarımızı takibe alıyoruz.”

“Bir şikayet veya bulgunun oluşmasını beklemeyin”

Kronik böbrek yetmezliğine ilişkin uyarılarda bulunan Diri, “Yeniden şunun altını çizmek gerekli; böbrek hastası olan kişiler böbreklerinin hastalandığını, böbreklerinde bir problemin ortaya çıktığını kendilerinden fark ettiklerinde çoğu zaman iş işten geçmiş oluyor. Bundan dolayı bir şikayet veya bulgu olmasını beklemeksizin hastaların “Acaba böbreğimde bir problem var mı?” diye şüphelenip aile hekimleri ve nefroloji uzmanlarına muhakkak muayene olmaları lazım.” dedi.