Covid-19'dan sonra yeni hastalık: post Covid
Covid-19 geçiren hastalarda belirtiler ve şikayetler hızlı şekilde iyileşmiyor. Bu durumun ise tıpta yeni bir hastalık olarak ismi bulunuyor. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Şevket Özkaya, “post Covid” denilen yeni hastalık hakkında açıklamalarda bulundu.
Prof. Dr. Şevket Özkaya, Covid-19 salgınını atlatmış olan kişilerin yarısından fazlasının hastalıktan sonra da belirtilerinin ve şikayetlerinin son bulmadığını belirterek buna tıpta “post Covid” ya da “uzamış Covid” isminin verildiğini belirtti. İş gücünü azaltan ve hayat kalitesini düşüren bu durumun Covid-19’u atlatmanın üzerinden aylar geçmesine karşın hala devam ettiğini ifade etti.
Özkaya: “Covid-19’u atlatan kişiler, üzerinden aylar geçmiş olmasına karşın nefes darlığı, kalp çarpıntısı, enerji düşüklüğü, sürekli uyku hali, halsizlik gibi belirtiler kalıyor. Buna da post Covid ya da uzamış Covid ismini veriyoruz. Bu belirtiler hem hastaları hem iş arkadaşlarını hem de ailelerini olumsuz yönde etkiliyor. Çalışan kişilerin iş gücü düşüyor. Sosyal hayatı yaşamak için ise enerji kalmıyor. Salgının ilk gününden bu yana 10 binin üzerinde Covid-19 hastasını tedavi ettik. Kliniğimizde karşılaştığımız vakaların çoğu ise post Covid hastalarıydı. Devam eden belirtiler ile bize başvuranları inceledik ve akciğerlerinde sekel lezyon ismini verdiğimiz lekeleri gördük.”
“Post Covid, klinik bir tablo”
Özkaya: “Covid-19 virüsünün vücuda verdiği inflamatuar denilen hastalığı inceliyoruz. Bu hastalık, Covid-19'u atlatanların çoğunda bulunuyor. Özellikle salgın tedavisinde çalışan kliniklerin en çok karşılaştığı hastalık bu. DSÖ, bu hastalığın evrelerini üçe ayırdı. Hastalıktan sonraki ilk ayda enfeksiyonun verdiği klinik belirtiler görülüyor. 3 aya kadar varan belirtiler ise uzamış Covid olarak nitelendiriliyor. 3 aydan sonra bile devam eden belirtiler için ise post Covid ismi kullanılıyor. Bizim araştırmalarımız özellikle post Covid’e yönelik. Bu hastalığın bir Covid virüsüne mi yoksa vücudumuzun virüse verdiği sistemik inflamatuar denilen bir hastalık mı olduğunu araştırıyoruz. Bu hastalarda özellikle nefes darlığıyla karşılaşıyoruz. Fakat bu durumun post Covid etkisi mi yoksa psikolojik mi olduğunu bilemiyoruz.”
“Yıpratıcı bir tablo”
“Kliniğe gelenlerin akciğer tomografilerini inceliyoruz. Örneğin 62 yaşındaki bir teyzemiz, 11 Mart 2021’de solunum yetmezliği sebebiyle hastaneye yattı ve Covid-19'u atlattı. Aradan uzun süre geçmesine karşın bu teyzemizde akciğer lekeleri hala devam ediyor ve nefes darlığı şikayeti sürüyor. Bir diğer hastamız da 62 yaşındaki bir erkek. Mart ayının sonlarında bu amcamızın akciğerlerinde buzlanma gördük ve nisanın ilk haftasında bu buzlanmalar oldukça yayıldı. Kendisini yoğun bakımda tedavi ettik. Hastamız yoğun bakımdan çıkalı aylar oldu fakat kendisinin akciğerlerinde hala lekelenmeler bulunuyor. Bu, yıpratıcı ve harap edici bir tablo.”
“Nörolojik şikayetler çok fazla”
Özkaya: “Özellikle nörolojik ve psikolojik şikayetler çok fazla. Hasta, uzun süre konsantrasyon eksikliği ve tat ile koku kaybı yaşıyor. Bunlara ayrıca şiddetli baş ağrısı ekleniyor. Ayrıca hastalarda tekrar hastalığa yakalanma ya da yakınını kaybetme sebebiyle anksiyete oluşuyor.”
