Çoklu kişilik bozukluğu nasıl anlaşılır, tedavi yöntemleri nelerdir?

Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, çoklu kişilik bozukluğuna neden olan faktörler ile tedavi yöntemleri hakkında bilgilendirmede bulundu. Üzerine çok fazla film çekilen ve kitap yazılan bu rahatsızlığın, biraz abartılarak yansıtıldığını hatırlatan Tarhan, "Sanatsal yönü itibarıyla sıklıkla filmlere konu olan bir hastalık grubu bu. Esasında çok sık rastlanan bir rahatsızlık değil. Filmlerde gösterilenlerin belki yüzde 20'si doğrudur ama çoğu abartı." dedi.

"Diğer bilişsel bozukluklarla karıştırmamalı"

Çoklu kişilik bozukluğunu çeşitli türlerinin bulunduğunu kaydeden Tarhan, "Diğer bilişsel bozukluklarla karıştırmamak gerekiyor. Çoklu kişilik bozukluğunda geçici bir kişilik bölünmesi yaşanıyor. Çoklu kişilik bozukluğunda kimlik, bilinç ve bellek süreçlerinde bozulma yaşanıyor. Duygu regülasyonundan sorumlu alanların bozulmasıyla 'bipolar bozukluk' kendini gösteriyor. Şizofreni ise 'benlik bozukluğu' şeklinde ortaya çıkıyor. Aniden 'alter kişilik' formuna bürünen birey, çocuk gibi davranıp konuşmaya başlıyor. Bazen kendi kendi konuşuyor. Bunun farkına varması sağlanırsa bir daha tekrarlanmayabiliyor." ifadelerini kullandı.

"Beyin, travmayı 'kabul edilebilir' bir forma sokmak istiyor"

Emekli bir subay çocuğu olan hastasından örnek veren Nevzat Tarhan, "Kızın alter kişiliği ortaya çıkınca insanları onbaşı ve çavuş gibi askeri unvanlarla tanımlamaya başlıyordu. Hatta emirler yağdırıyordu. Çocukluk çağındaki travmalar,kişilik bozukluklarının ortaya çıkmasını tetikliyor. Hakkında konuşamayacağı ve yüzleşmekten kaçındığı travmalar, kişide böyle bir etkiye neden oluyor. Beyin, yaşanan o travmayı 'kabul edilebilir' bir forma sokmak istiyor. Aksi halde şizofrenik dağılma yaşanabiliyor. Şizofrenide kişi tamamen gerçeklerden kopuyor. Bunun yaşanmaması için beyin otomatik olarak harekete geçiyor ve ikinci bir kimlik oluşturuyor." vurgusunu yaptı.

Tedavi yöntemleri

Ne tür durumlarda tedavinin gerekli olduğundan bahseden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, "Günlük yaşam aktiviteleri ciddi şekilde etkileniyorsa tedavi gerekli demektir. Bu aşamada uygulanan iki protokol var: ilaç ve psikoterapi. İlaç tedavisi yetersiz kalırsa travma çalışmasına geçiliyor. 'Meta bilişsel' adlı bir yöntem de mevcut. Travmaya mantıksal bir çözüm getirilemezse kabullenip yönetebilmesi sağlanıyor. Yani travma unutulmuyor ancak uzak belleğe yollanıyor. Bir nevi beyinde sessiz duruma geliyor. Bir kişide en fazla 3 kişilik gördüm. Filmlerdeki gibi 20 farklı kişiliğe bölünme gibi bir durum yok." dedi.