Çok sayıda kovid hastası yaşadı: Koku kaybının gizemi çözüldü
Bilim insanları, Covid-19 nedeni ile koku alma duyusunda bozulma meydana gelen kişilerde hoş kokuların lağım veya yanık çöp gibi algılanmasına sebep olan "tetikleyici molekülü" buldular. Koku kaybından yetişkin kişilerin yaklaşık olarak yüzde 18’inin etkilendiğini düşünen uzmanlar, parosmi diye de bilinen bu durumun biyolojik sebebini ilk kez açıkladılar.
Communications Medicine isimli bilimsel dergide yer alan çalışmanın yazarları, Covid-19 virüsüne yakalanan kişilerin bir süre sonra koku kaybından muzdarip olmalarını ve iğrenme duygusunu tetikleyen çok güçlü bir koku molekülü belirlediklerini açıkladı.
Parosmisi olanlar, kahve kokusunu algılayamıyor
Kahvede bulunan ve 2-furanmethanetiol ismi verilen molekül, koku alma duyusu normal olan kişiler tarafından kahve ya da patlamış mısır kokusu gibi tanımlanırken, parosmisi olan kişiler bu kokuyu iğrenç, kirli ve itici bir koku olarak tanımladı.
Yapılan araştırmanın ortak yazarından olan Reading Üniversitesi’nden Dr. Jane Parker, konu hakkında şöyle konuştu: “Bu durum, her şeyin kafada gerçekleşmediğinin, iğrenme duygusunun ise bozuk gıdalardaki bileşiklerle alakalı olabileceğinin somut bir kanıtıdır. Merkezi sinir sistemimiz de burundan aldığımız koku sinyallerini yorumlamada kesinlikle önemli rol oynar.”
Covid sonrasında parosmi yaşayanların sayısı artıyor
Öte yandan, yakın tarihte yapılan uluslararası bir anket çalışmasına göre, Covid ile alakalı koku kaybı yaşayanların yaklaşık yüzde 10'unun hastalığın hemen sonrasında parosmi yaşadığı ve 6, 7 ay sonra katılımcılar ile tekrar görüştüklerinde bu oranın yüzde 47'ye yükseldiği belirlendi.
Bazı gıda maddelerinin bileşikleri araştırıldı
Konu hakkında araştırma yapan uzmanlar, parosmi’yi en çok tetikleyen bazı gıdaların kahve, soğan, çikolata, et ve diş macunu olduğunu söyledi. Uzmanlar bu maddeler üzerinde belirli bileşiklerin bulunup bulunmadığını da araştırdı.
Araştırma yapan ekip, kahvenin kendi aromasını hapsederek, parosmisi bulunan gönüllü kişiler üzerinde kahve bileşiklerini test etti ve onların tepkilerini, parosmisi olmayan kişilerle karşılaştırdı.
Kötü kokuya ‘‘2-furanmethanethiol’’ kimyasalı neden oluyor
Ekipte yer alan uzmanlar, 29 gönüllü kişi arasında, parosmiyi tetikleyen ve yaygın olarak teşhis edilmiş 15 bileşik buldular. Araştırmaya katılan gönüllü kişilerin 20’si parosmiyi tetikleyen maddenin korkunç bir kokusu olduğunu söylediler. Bu kötü kokulu maddenin 2-furanmethanethiol isimli bir kimyasal olduğu anlaşıldı.
Burunda 400’den fazla aromanın kokusunu alan reseptör var
Araştırmacılar, burunda farklı aromalara duyarlı olan 400'den fazla koku alma reseptörünün bulunduğunu açıkladı. 2-furanmethanetiol kimyasalının belirlenmesi için eşiğinin son derece düşük olduğunu ifade eden uzmanlar, bu sebeple onun, koku alma hissini kaybettikten sonra kişinin radarına geri gelen ilk kimyasallardan birinin olduğunu aktardı.
Dr.Parker: ‘‘Daha fazla çalışmaya ihtiyacımız var!’’
Dr. Parker, beynin bu şekilde kokuyu yanlış sınıflandırıyormuş gibi göründüğüne dikkat çekerek, daha fazla çalışmaya ihtiyaçlarının olduğunu söyledi. Parker, çalışmaya örnek olarak dışkı kokusunu “daha az oranda nahoş ya da bisküvimsi” olarak niteleyen parosmisi olan kişilerin bu şekildeki en rahatsız edici kokuları bile farklı şekilde aktardıklarını kaydetti.
Koku duyusunun bozulmasının biyolojik nedeni açıklayan ilk araştırma
Konuyla ilişkin açıklama yapan, İngiltere Kraliyet Ulusal Kulak, Burun, Boğaz ve Eastman Diş Hastanesi'nin araştırmacılardan Simon Gane, "Bu durumu tam olarak anlayabilmek için önümüzde hala çok uzun bir yol var fakat bu araştırma koku duyusunun bozulmasının ve yok olmasının biyolojik nedeniyle yakından ilgilenen ilk araştırmadır. Artık bu durumun en azından burundaki sinirler ve reseptör ile ilgili bir durum olduğunu biliyoruz. Çünkü belirlenen bu moleküller ancak bu şekilde tespit edilebiliyor” ifadelerini kullandı.
