Bebeklerdeki ani ölümlerin sebebi bulundu

Uzun bir süredir sağlıklı bebeklerin aniden neden öldüğü gizemini koruyordu. Bebeğini bir süre önce bebeğini araştırmacı Avustralyalı bir anne, bu sırrı çözdü. Araştırmaya göre, ani bebek ölümlerine bir enzim sebep oluyor. 

SAĞLIK 23.05.2022, 11:27 23.05.2022, 12:18
Bebeklerdeki ani ölümlerin sebebi bulundu

Dr. Carmel Therese Harrington'a, oğlu Damien'in niye aniden öldüğünü tam anlamıyla açıklayamadı. 

Olay 29 sene öncesine dayanıyor. Biyokimyager Harrington, o esnada ikinci mesleği olan avukatlık yapıyordu ve 3 çocuk annesiydi. Harrington, olayla ilgili "Kimse makul bir açıklama yapamadı. Yalnızca bu olayın bir trajedi olduğunu ifade ettiler. Fakat bu açıklama, bilim eğitimi almış biri olarak bana mantıklı gelmedi." açıklamasını yaptı.

Uykuda ölüm sendromu

Bu üzücü hadisenin üstünden 3 sene geçti. Ardından en yakın arkadaşlarından biri benzer bir şoku yaşadı. Teşhis aynıydı: Ani bebek ölümü sendromu. 

Avustralyalı Dr. Carmel Therese Harrington bunun üzerine, asıl çalışma alanı olan bilimsel araştırmaya döndü ve bu sendromun arkasında gizemi takip etmeye başladı. Bunun üzerine ihtiyaç duyduğu kaynağı "crowdfunding" (kitlesel fonlama) aracılığıyla toplama kararı aldı.

Kısa süre içinde hayırseverlerin desteğiyle gerekli parayı toplayan Dr. Harrington, Sidney'de bulunan Westmead Çocuk Hastanesi'nden bir ekiple beraber ciddi bir araştırmaya girişti. Azimli gayretleri bir süre sonra meyvesini vermeye başladı. Harrington, ani bebek ölümlerinin sebebini bulduğuna inanıyordu.

Lancet eBioMedicine" isimli dergide yayımlanan araştırmaya göre, bebeklerin beynini bloke eden bir enzim, tehlike esnasında onların ürküp uyanmalarını engelliyor.

SIDS (Sudden Infant Death Syndrome) adıyla da bilinen ani bebek ölümü sendromu, isminden de anlaşılacağı üzerine bir hastalık ya da uyarı belirtisi olmaksızın, uyku halinde ve ani bir biçimde meydana geliyor. Uyandırma mekanizması, normal zamanda bebek nefes almayı bıraktığı zaman devreye girerek bebeği uyandırıyor. Doğal kontrol sistemlerine sahip bu mekanizma, kanda bulunan oksijen miktarını devamlı olarak denetliyor. Oksijen yetersizliği yaşandığında hemen solunum sistemine sinyal yolluyor ve uyuyan kişi bir anda uyanıyor.

Şu ana kadarki varsayım, ani bebek ölümlerinin söz konusu uyandırma mekanizmasındaki bir kusurdan kaynaklandığı yönündeydi. Fakat Dr. Harrington ve araştırma ekibi, beyinde bulunan uyandırma mekanizmasını bloke eden bir enzim keşfetti. Araştırma ekibi, doğumdan önce kan alınan ve ardından SIDS sebebiyle vefat eden 60’ı aşkın bebeğin verilerini araştırarak bu sonuca ulaştı. Bu bebekler, öldükleri zaman bir hafta ile 2 yaş arasındaydı.

“Enzim eksikliği beyni bloke ediyor”

SIDS kurbanı olan bebeklerin, sağlıklı bebeklerden alınan kanlarla kurutulmuş kan örneklerini mukayese eden araştırma ekibi, hayatını kaybeden çocuklardaki bütirilkolinesteraz (BChE) enziminin aktivitesinin, yaşayan bebeklere kıyasla bariz bir biçimde düşük olduğunu ortaya koydu. Diğer bebek ölümleriyle kıyaslandığında ise BChE aktiviteleri, ani bebek ölümü sendromu sebebiyle ölen çocuklarda oldukça düşüktü.

Karaciğerin ürettiği BChE enzimi, beyinde yer alan iletişimde büyük bir rol oynadığından, Harrington'un araştırma ekibi özellikle uyku esnasındaki enzim eksikliği ile ani bebek ölümleri arasında bir ilişki olması gerektiği neticesine vardı. Çünkü bütirilkolinesteraz eksikliği, uyku esnasında solunum kesintilerine sebep olabiliyor. Enzim kusurunun derecesine bağlı olmak üzere apne süresi değişkenlik gösteriyor.

Erken tarama testleri önemli

Eğer Dr. Harrington ve araştırma ekibinin bu çalışması, başka araştırmalarla da desteklenirse, gelecek dönemde birçok bebeğin yaşamı kurtarılabilir. Dolayısıyla BChE enzimi bir "biyobelirteç" şeklinde kullanılabilir ve ani bebek ölümü sendromu, erken dönemde saptanabilir. Vücudun ürettiği kan ya da idrar gibi vücut sıvılarında belirlenebilen ve spesifik bir süreci, hastalığı ya da durumu belirten maddelere "biyobelirteç" ismi veriliyor.

Harrington'ın araştırma ekibi, erken bir aşamada yüksek SIDS tehlikeli bebekleri tanımlayan ve bu şekilde onları ani bebek ölümü sendromu riskinden koruyan bir tarama testi geliştirmeyi planlıyor.

Yorumlar (0)