Facebook’a karşı manifestik platform: WT:Social

Vikipedi, WT:Social (Wiki Tribune: Social)  adlı sosyal medya platformu yükseliyor. Sitenin giriş sayfasında adeta Facebook’a karşı bir manifesto yer alıyor. İsim verilmiyor fakat sitenin açılış sayfasındaki yazıda, Facebook’un kişisel verilerin ihlâli skandallarına karşı manifestik bir tavırda bulunulduğu anlaşılıyor.

Facebook’a karşı manifesto olarak meydana getirilen Vikipedi’nin yeni platformu WT Social, kişisel veri ihlâllerinden ve algoritmaların “katılım” odaklı olduğu atfında bulunduğu Facebook’un insanları manipüle ettiğini anlatıyor ancak benzer durum Vikipedi için de geçerli oluyor. Hatta akademik bazda olduğu için Vikipedi’nin manipülasyonu çok daha güçlü oluyor.

Vikipedi’nin kurucusu Jimmy Wales,  haber odaklı olduğunu söylediği yeni sosyal medya ağı WT: Social’ın 160 binden fazla üyesinin bulunduğunu duyurdu.

Veri gizliliği ihlâli olmaması için reklam almayacak

Wales’in yeni sosyal platform ağında WT:Social’un kullanıcı verilerinin asla satılmayacağını ve sosyal platformun reklam almaktan ziyade “bireysel bağışçıların cömertliğiyle” yükseldiğini söylüyor.

Sitenin açılış sayfasında adı kişisel verilerin ihlâli ile kötüye çıkan Facebook gibi sosyal medya platformlarına karşı atıfta bulunuldu.

Facebook’a karşı manifesto

ABD Başkanlık seçimlerinin ve Brexit referandumunun seçmenlerini sosyal medya platformu Facebook’un manipüle etmesi büyük skandallara yol açmıştı. Adı veri gizliliği ihlâlleriyle kötüye çıkan sosyal medya platformu Facebook’a karşı manifestik bir tavırla ortaya atılan WT:Social resmî internet adresinin giriş sayfasında yazılanlar şöyle:

“Sosyal ağlar büyüdükçe dünyadaki kötü aktörlerin de sesi arttı. Sahte haberler nedeniyle küresel olaylar etkileniyor, algoritmalar yalnızca “katılıma” ve insanları platformlara bağımlı hale getirmek üzere kuruluyor.

WikiTribune farklı olmak istiyor.

Verilerinizi asla satmayacağız. Platformumuz reklam almadan bireysel bağışçıların cömertliğiyle ayakta kalıyor. Bu şekilde de gizlilik korunmuş oluyor.

Hangi içeriğe hizmet edeceğiniz konusunda kendi seçimlerinizi yapma ve yanıltıcı başlıkları doğrudan düzeltme ya da sorunlu gördüğünüz gönderileri işaretleme konusunda sizleri güçlendireceğiz.

Kötü aktörleri ortadan kaldıracak bir ortam teşvik edeceğiz. Onların bulunduğumuz çizgiyi kötü etkilemelerine izin vermeyeceğiz.

Bu sizlerin yardımıyla gerçekleşecek. Hemen kaydolun ve sosyal medya dünyasını değiştirmeye yardımcı olun.”

Siteye kayıt için ya sıraya girilecek ya da ücretli üyelik alınacak Sıraya giren kullanıcılar kendi hesaplarına gömülü link ile başkalarını davet edip, sıradaki yerini daha yukarıya taşıyabilecek. Onun dışında üyelikler ise İngiltere’de aylık 10 sterlin, yıllık 80 sterlin. Avrupa’da aylık 12 euro, yıllık 90 euro, ABD’de ise aylık 13 dolar, yıllık 100 dolar. Aktif yazı yazamayanlar sitede sadece içerikleri görüntüleyebilecek.
Vikipedi usulü çalışacak sitenin Türkiye’deki akıbetinin ne olacağı henüz belli değil ancak WT:Social adlı yeni sosyal platform ağına şimdilik erişim yapılabiliyor.

Vikipedi’nin Türkiye’de yasaklanması nasıl olmuştu?

Vikipedi, Türkiye’de 29 Nisan 2017 tarihinde erişime kapatılmıştı. Vikipedi’ye erişim halen Türkiye’ye yasak durumda. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) yetkilileri Vikipedi için,  "Türkiye'yi çeşitli terör gruplarıyla aynı düzlemde ve iş birliği halinde göstermeye çalışan içeriklere sahip platform” olduğunu bildirmişti. Türkiye’nin, "Suriye İç Savaşı'na Dış Müdahaleler" ve "Devlet Destekli Terörizm" adlı İngilizce içeriklerin kaldırılmasını talep etmesi ve kaldırılması ya da değiştirilmesi durumunda erişim yasağını kaldıracağını duyurmasına rağmen, içerikler kaldırılmamıştı. Dönemin Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan, erişim engelinden bir ay sonra "Türkiye, terör örgütü destekçisi olarak gösterilemez. Yanlış bilgileri kaldırsınlar, yayınlara izin verelim" demişti.

“Vikipedici” diye meslek kolu oluştu

Vikipedi hareketleri olarak adlandırılan, millet ve grupların ilgili bilgiyi kendi lehinde girmek isteyişi, açık kaynaklı Vikipedi adlı sosyal ağ platformunda yeni bir meslek dalı oluşturdu. Birçok insanın doğru bilgiye ulaşma algısıyla yaklaşılmasını arzu eden internet sitesine aylık 500 milyon insan ziyaret ediyor. Sitedeki içeriklerin takibi, düzenlemesi ve yeni girdilerin yapılmasını sağlayan profesyonel iş kolu, “Vikipedici”, birçok ülkede önemli bir meslek hâline dönüştü. Bu konuda en bilinen ekip ise İsrail’deki “Yesha Konseyi”. Bu ekip, bilginin kontrol ve yönetimini topluluk bilincine güçlü bir şekilde seslenebilen Vikipedi üzerinden propaganda yapıyor. Dijital propaganda kuruluşu Yesha, İsrail propagandalarını güçlendirebilmek için İsrail vatandaşlarına “Vikipedi’de içerik yönetimi” dersleri veriyor.

Editör savaşları

Google aramalarında dahil en üst sıralarda yer alan hatta Google’a bütünleşik çalışan Vikipedi içeriklerini her türlü propaganda ve manipülasyonda kullanmak üzere editörler arasında savaşlar çıkıyor.

WT:Social sistemi Vikipedi ile aynı

WT:Social her ne kadar kişisel verilerin ihlâlinde kullanılan inorganik algoritmaları suçlasa da, insanların organik bir şekilde hareket etmesine imkân sağlaması bir o kadar tehlikeli hale geliyor. Vikipedi savaşları, Suriye İç Savaşı için yazılan “Devlet Destekli Terörizm”, Hong Kong protestolarındaki algı yönetimleri, Çin ve Tayvan arasındaki Tayvan’ın adı “Doğu Asya’da devlet” iken “Çin’in eyaleti” başlığına dönüştürülmesi gibi örnekler WT:Social’ın arzu ettiği organikliğin tehlikesini sunuyor, daha ziyade çoğunluk üzerinden editör savaşlarına dönüşüyor ve Vikipedi’de kurulan güçlü bir “tiranlık” üzerinden çatışmalara dönüşüyor.
Eleştirilen “yalan haber” kirliliği Vikipedi’nin sağladığı bu salt tiranlıkla da propaganda ve dezenformasyonun mekânına dönüşüyor.

Dünyanın en güçlü dijital propaganda aracısı: Vikipedi

Google’ın arama motoru dâhil internette yapılan bilgi aramalarında ilk kaynaklar Vikipedi olarak gösteriliyor. Yapılmış her içeriğin güçlü referanslarla okuyucuya profesyonel bir şekilde aktarılması, okuyuculara deneyimlerinde doğru bilgi algısı yaratıyor. Vikipedi, özgür ansiklopedi mottosunu kullanıyor; herkese denetleme, düzenleme ve içerik girme yetkisini sunduğunu belirtiyor ancak bu konuda milletler desteğiyle çok güçlü propaganda kuruluşlarının oluşumu, düzenleme ve içerik girme de tekelleşiyor ve düzenlenen ya da yeni girilen içeriklerin onaylamaları çoğunluğa sahip olan propagandist oluşumlara sunuluyor.

Denetleme ve düzenlemede çoğunluğu sağlayan bu gruplar, istedikleri algı yönetimini otoriteleştiriyor. Bu durumda da, dengeyi değiştirmek isteyen karşı tarafta da bastırıcı çalışılıyor ve süreklilik arz eden “dinamik bir karşı devrim hareketine” dönüştürülüyor. Vikipedi portalının aslında o kadar da özgürlükçü olmadığını, çok güçlü bir dijital propaganda malzemesi olduğunu gözler önüne seriyor.

Habernediyor.com / Safa Kaçar