Türk gemisinin basıldığı İrini Harekâtı nedir?

İrini Harekâtı ya da İrini Operasyonu nedir? İrini Harekâtı'na katılan ülkeler hangileri? Bazı Avrupa ülkeleri neden İrini Harekâtına karşı çıkıyor? İrini Harekâtı'nı kim yönetiyor?

ÖZEL HABER 24.11.2020, 15:10 24.11.2020, 19:28
Türk gemisinin basıldığı İrini Harekâtı nedir?

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun, Tür bandıralı gemiye İrini Harekâtı kapsamında baskın düzenlenmesi sebebiyle "Almanya ve İtalya'yı kınaması", İrini Harekâtı'nın hangi ülkeler tarafından icra edildiği, hangi ülkenin komutasında gerçekleştirildiği sorularının cevabının aranmasına neden oldu.

Her şeyden önce sorunun cevabını vermiş olmak için özetle, Kemal Kılıçdaroğlu'nun birinci derece de Yunanistan'ı, ikinci derecede Almanya'yı, üçüncü derecede Fransa'yı kınaması daha isabetli olacaktı. 

Zira operasyonun yönetimi Yunanistan'da, Türk bandıralı gemiye baskın yapan fırkateyn Alman ordusuna ait, gemiye baskın düzenleyen askerler de Alman askerleri.

İrini Operasyonu nedir? İrini Harekâtı nasıl başladı?

İrini fikri, başı göçmenlerle dertte olan İtalya'nın formül arayışı üzerine ortaya çıktı ancak oluşum sürecinde fikir, Libya'ya silah ambargosunun denetimi görevine evrildi.

İrini, daha doğru ifadeyle IRINI Operasyonu ya da Harekâtı (EUNAVFOR MED IRINI), BM'nin Libya'ya silah kısıtlamasının kontrolü için 31 Mart 2020 tarihinde başladı.

İrini Harekâtı'nın fiili başlangıcı ise 4 Mayıs 2020 tarihinde Fransa harp gemisi Jean Bart ile Lüksemburg'a ait deniz karakol uçağının katılımıyla yapıldı.

İtalya'nın fikri ile kurulduğu için operasyon merkezi yani karargâh Roma olarak belirlendi. İrini operasyonunu ilk 6 ay İtalya (Tuğamiral Fabia Agostini) yönetti.

Anlaşmaya göre ikinci 6 ay Yunanistan'ın yönetmesi gerekiyordu ve Atina bir komutan atayarak Eylül ayı sonu komutayı devraldı. Türk bandıralı “MV Roseline A” gemisine baskın emrini veren ve operasyonu yöneten de Yunan komutandı.

CSDP (Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası) çatısı altında bir AB askerî operasyon olan İrini Operasyonunda deniz, hava ve uydu unsurları kullanılıyor. 

Libya ve Türkiye başta olmak üzere bazı Avrupa ülkelerinin de operasyonu "taraflı" diyerek suçlamasının sebebi ise meşru Libya hükümetinin çöpüne kadar denetime tabii olurken, BAE'nin darbeci Halife Hafter'e neredeyse yığınak yapmayı sürdürmesine kimsenin ses çıkarmaması.

Türk bandıralı gemiye yapılan baskın ile ilgili Türkiye Dışişleri Bakanlığının açıklamasında "Hafter'e yapılan silah desteklerini görmeyen, meşru Libya hükümetini cezalandıran ve keyfi uygulamalarda bulunulan operasyon" vurgusu yapmasının da nedeni bu.

İrini Harekâtı'na katılan ülkeler

İrini Harekâtı'na İtalya, Fransa, Yunanistan, Almanya, Polonya ve Lüksemburg harp gemileri ve deniz karakol uçaklarıyla katılıyor. Avrupa uydu merkezi de görüntü desteği sağlayarak operasyona katkı sağlıyor.

Avusturya ve Macaristan ise "göçmen rotalarından uzak durma ve göçmenleri kurtarmama" şartıyla İrini Harekâtı'nı destekleyeceklerini açıklamıştı.

AB'nin en zayıf ülkelerinden olan Malta, operasyona sağladığı askerî ve mali katkılara vurgu yaparak, göç krizinde bekledikleri sonucu göremediklerini belirterek geri çekilmişti.

Yunanistan ise İrini Harekâtı'nı tamamen kendi çıkarları doğrultusunda kullanmak istiyor. Doğu Akdeniz'de Türkiye'ye ve Libya'ya mani olmak isteyen Yunanistan, Türkiye-Libya arasındaki deniz yetki alanları anlaşması ve askerî anlaşmalar sonrası düştüğü zor duruma karşılık bu gücü değerlendirmek niyetinde.

Yunan komutanın Alman fırkateynine Türk bandıralı geminin durdurulması ve aranması talimatı vererek uluslararası hukuku çiğnemesinin de altında "Türkiye'nin Libya'ya silah desteği sağlayamaması" amacı bulunuyor.

Türk bandıralı “MV Roseline A” gemisine yapılan baskın ile ilgili net olarak şu söylenebilir:

İtalya, özellikle son dönemlerde Türkiye ile kavga etmeye hiç niyetli değil. Ancak Yunanistan ve Fransa'nın da aksi niyete sahip olduğu biliniyor. Emri veren İrini Harekâtı'nın dönem komutanı Yunanistan. Emri uygulayarak Türk bandıralı geminin önünü kesen Alman fırkateyni. Gemiyi saatlerce ağır deniz koşullarında alıkoyarak geminin kaptanının bile üzerini arayan Alman askerleri.

Yorumlar (0)