Tasarımı Matrix filmini andıran ilk yapay rahim geliştiriliyor!

BBC'nin haberine göre; tasarımcıların ve bilim insanlarının geliştirdiği yapay anne rahimleri; Larry ve Andy Wachowski kardeşlerinin yazıp-yönettiği; içerisinde liberal, neo-liberal dengeler hakkında birçok sistem eleştirisi barındıran, bazı iddialara göre kabalist ideolojilere sahip olan yönetmenler tarafından filme geçirilmiş olan ve baş rolünü Keanu Reeves'in canlandırdığı 1999 yapımı bilim kurgu filmi serisinin ilki Matrix’teki Neo'nun kurtarmasının beklendiği isminin "Yahudi ülküsü (siyonizm 'zionizm') " anlamına gelen Zion şehrindeki yapay rahimleri andırıyor.

Kırmızı ya da mavi hap seçimini yapmadan önce büyük ölçekli bir şirkette "yazılımcı" olarak çalışan Neo'nun seçilmiş olduğu anlaşılmasından sonra filmin hikayesi şekiileniyor. İsminin manası, "yeni", "seçilmiş" manasına gelen Neo; Zion şehrinde, kırmızı hapı seçtikten sonra; günümüzde prematüre bebeklerin hayatlarını kurtaracağı iddiasıyla geliştirilen yapay plasentalara çok benzeyen kırmızı yapay bir plasenta içinde yeniden doğmuştu.

Dünya nüfus istatistiklerine göre, her yıl 15 milyon bebek prematüre doğuyor. Çok erken doğup, aşırı prematüre doğan bebeklerin yüzde 50’si hayatlarını kaybediyor. Prematüre bebek ölümlerinin önüne geçmek için Hollanda’da yapay anne rahmi geliştiriliyor. Yapay anne rahimlerinin tasarımlarının prototipleri ilk olarak BBC’ye sunuldu.

Yapay rahim yaşam tarzına dönüşebilir

BBC’ye röportaj veren Tasarımcı Lisa Mademaker, yapay rahim teknolojisinin sadece prematüre doğan bebekler için değil; hamilelik sürecinde psikolojik ve biyolojik problem yaşayan kadınlar için de kullanılacağını, “Gelecekte kadınlar için yapay rahmin bir yaşam tarzı seçimi olacağını düşünüyorum. Çünkü böylece sabah bulantılarını vücutlarındaki değişiklikleri düşünmek zorunda kalmayacaklar. Bence, birçok insan için çok enteresan olabilir, mesela homoseksüel erkekleri düşünürseniz. Toplumda doğal üretimin ideal olduğu inancı var. Tek yol doğal üreme değil” sözleriyle ifade etti.

Tasarımdan mı ibaret?

Uzmanlar, BBC'de yayımlanan haberdeki teknolojinin aslında prematüre doğan bebeklerin müşahede altında tutulduğu küvezden farklı olup olmadığı hakkında detaylı bir bilginin verilmediğini söylüyor. BBC haberinin aktardığı yapay plasenta tasarımlarının anlatımı için zaten varolan küvezden çok farklı olmadığını, doğan bebeğin mevcut durumuna göre zaten küveze konulacağını söylüyorlar. Tasarımı dışında verilmiş bir bilimsel bilgisinin olmadığını, bu nedenle de konunun şu an ki bilgiyle anlam ifade etmeyeceğini belirtiyorlar. Plasentanın, plasenta olması için kan akışının olması gerektiğini, BBC haberinde böyle bir bilginin verilmediğini, sadece tasarımın anlatıldığını ifade ediyorlar.

Diyaliz teknolojisine benzerlik kurulmuş olabilir

Uzmanlar, bebeğin anneye plasenta ile bağlı olduğunu, akciğerini kullanmadığını, nefes almadığını ve besinini sadece anneden kan yoluyla aldığını söylüyorlar. Diyaliz hastalarına uygulanan teknolojiyle; bebeğin kanının karbondioksitten arındırılıp, oksijenle doldurulabilmesinin mümkün olduğunu aktarıyorlar. Bu şekilde prematüre bir bebeğin "diyaliz teknolojisine" benzer bir yöntemle hayat idame edebileceğini söylüyorlar. Aslında bakınca yepyeni bir teknoloji gibi görülse de, "diyaliz teknolojisi" ile aynı mantığın kullanılması planlanmış olabileceğini ifade ediyorlar.

Yapay plasenta teknolojisinin ortaya çıkışı beklenenden daha kısa sürebilir

Konu hakkında görüşlerini bildiren tıp alanındaki yetkililer; henüz içeriği açıklanmamış olan bu teknolojinin tıbben mümkün olduğunu ve planlanan 10 yıllık süreçten daha kısa sürebileceğini öngörüyor. Anne karnındaki bebeğin, akciğerlerinin ve sindirim sisteminin işlev görmediğini, bu işlevlerin doğumun gerçekleşmesi ile aktif hale geleceğini aktarıyorlar. Anne karnındaki bebeğin tüm ihtiyaçlarını,halk arasında "kordon" olark bilinen göbek bağı aracılığıyla aldığını belirtiyorlar. Anne ile bebeği arasındaki temel bağ olan kordonun; karbondioksit, azot ve benzeri maddelerden temizlenmesine yaradığını; yerine oksijen, vitamin ve minareller gibi bebeğin ihtiyaç duyduğu maddeleri sağlandığını, anne karnındaki bebeğin kirli kanı yine kordon yoluyla temizlenmek üzere tekrar anneye gönderdiğini belirtiyorlar. Bunun da "diyaliz makinasının" işleviyle aslında aynı işlev olduğunu vurguluyorlar.

BBC'nin haberi içeriği tam açıklanmasa da, tıp kanadındaki bu görüşlerle dikkat çekici görünüyor ve konuyla ilgili açıklama tüm bilim insanları tarafından bekleniyor.

Matrix filmindeki dev rahim cihazlarını anımsatıyor

Matrix’in kelime anlamı aslında “uterus” demek, yani rahim; latincede anne anlamına gelen "mater" kelimesinden türetilmiştir. 20 yıl önce yayınlanan filmin ana karakterine, mitolojik manası "Düşler tanrısı" olan ve oyuncu Laurence Fishburne'un canlandırdığı Morpheus tarafından "Bu senin son şansın. Bundan sonra geri dönüş olmayacak. Mavi hapı alırsan bu hikaye sona erer, yatağında uyanırsın ve neye inanmak istersen ona inanırsın. Kırmızı hapı alırsan harikalar diyarında kalırsın. Ben de sana tavşan deliğinin ne kadar derinlere gittiğini gösteririm. Unutma, sana vadettiğim tek şey hakikat, fazlası değil…" diyerek sunduğu kırmızı ve mavi renk arasından kırmızı hapı seçtikten sonra; Zion şehrinde, yapay rahimde yeniden doğmuştu. Bu rahimlerin, Hollanda’da geliştirilen yapay rahimle benzerliği oldukça enteresan.

Filmde olayların içine kendi iradesinin dışında giren Neo'nun eski kimliğindeki hayatı aslında tamamiyle yapay olarak izleyicisine lanse ediliyor. Büyük bir şirkette yazılımcı olarak görev yapan ana karakterin aslında kendi iradesinin de olmadığını, iradenin Zion şehrini yöneten Morpheus'un sunduğu zorunlu hakikatin tek gerçeklik olduğu gözler önüne sürülüyor. Seçilmiş olan ana karakter Neo; yeni kimliğine, aslında organik bir anne rahminden bağımsız, yapay bir plasenta içinde doğuyor. Hakikat ve etik konuları biraraya getirildiğinde; Matrix senaryosunda; yapay plasenta içinde "yeniden doğan" Neo'nun, yeni ve gerçek dünya olarak aksedilen Zion'un hakikat algısı, aslında tıpkı Hollanda'daki "yapay rahim teknolojisinin" sorgulanması gibi ortak bağlamları taşıyor.

Hollanda’da geliştirildiği BBC tarafından aktarılan yapay rahimle, 1999 yapımı "Matrix" filmindeki yapay rahimlerin tasarımı arasındaki benzerlik hakkında henüz bir açıklama yapılmadı. Yapay plasentanın bilimsel altyapısının varolup olmadığı tüm çevreler tarafından merak konusu haline geldi.

Habernediyor.com / Safa Kaçar