Büyük savaşın çanları çalıyor: İran

ABD-İran gerilimi sonuçları çok ağır olabilecek bir çatışmaya mı gidiyor. İran Devrim Muhafızları’nım yurt dışı operasyonlarından sorumlu Kudüs Gücü Komutanı Tümgeneral Kasım Süleymani’nin Irak’ta ABD güçlerinin saldırısıyla öldürüldüğü tüm dünyada ateş gibi yayıldı.

İran Dışişleri Başkanı Cevad Zarif: ABD’nin külhani maceracılığı

İran, saldırıyı “uluslararası bir terörizm eylemi” olarak nitelendirdi. İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, Kasım Süleymani’nin öldürülmesine ilişkin sosyal medyada yaptığı paylaşımla, “ABD’nin DAEŞ (IŞİD), El Nusra, El Kaide ve diğerleriyle savaşan en etkili güç olan General Süleymani’yi hedef alan ve suikastla öldüren uluslararası terörizm eylemi, son derece tehlikeli ve aptalca bir gerginliktir.” ifadelerini kullandı ve “ABD’nin bu külhani maceracılığının tüm sonuçlarının sorumluluğunu taşıdığını” sözlerini ekledi.

Ruhani: İntikam kuşkusuz alınacaktır

İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, “Suçluları acı bir intikam bekliyor” açıklamasında bulunurken İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, saldırıyı “zalimce ve korkakça” olarak nitelendirdi. Ruhani, “İnsanlık dışı gaddarlıklarıyla uluslararası hukukun en temel kaidelerini ayaklar altına alan bu işgalci rejim, bu ülkenin utanç dolu sayfalarına başka bir leke daha ekledi” dedi ve “ABD’nin işlediği bu korkunç suçun intikamı kuşkusuz alınacaktır” ifadesini aktardı.

ABD ve Çin arasında gerginleşen ticaret savaşının makası daralırken, pasif bir savaş kendini gösteriyor. Dünya ekonomisinde büyük zararlara neden oluyordu. Bugün tüm dünya ülkelerini etkileyen ticaret savaşı, ülkelerin bloklaşmasına ve yaptırımlarını ortak uygulamalarına neden oluyor. Gümrük ve dijital yaptırımlarının hızla arttığı bu dönemde ülkelerin askerî harcamaları da artıyor.

Aşağıdaki daire tablosu günümüzde ülkelerin askerî harcamalarının ne derece ciddi bir şekilde birbirleriyle yarıştığını gösteriyor. Son üç yılda, askerî harcamasını üç kat artıran Çin, önümüzdeki dört yıl içinde harcamalarını iki kat daha artıracak politika izliyor.

Yukarıdaki grafikten de anlaşılabileceği gibi ABD, askerî harcamalarda kendisini takip eden yedi ülkeden daha fazla harcama yapıyor.

Yukarıdaki grafik, her başkan döneminde savunma sanayine yapılan yatırımları enflasyona ayarlı bir şekilde gösteriyor. Ciddi kayıpların verildiği ve ekonomik krizlere neden olan Irak ve Afganistan Savaşlarının da gösterildiği grafikte son iki yıldaki savunma sanayi yatırımları ciddi bir sıcak savaşın habercisi mi sorusunu akıllara getiriyor.

ABD’nin 2017 yılından sonra yaptığı savunma sanayi yatırımı, daha önceki savaş öncesi askerî harcama zıplamalarını anımsatıyor. Üstteki grafikte, küresel gerilimin arttığı ve ABD’nin çeşitli sıcak savaşlara girdiği dönemlerde askerî harcamaların oldukça arttığı görülüyor.

Nükleer kriz çıkar mı?

Amerikan Bilimler Akademisi verilerine göre, soğuk savaş döneminde artış gösteren ABD ve eski komünist blok ülkeleri Çin ve Rusya nükleer silah sayıları ile karşılaştırıldığında iki dev arasında bir düşüş görünüyor. Nükleer güce sahip olan ve bu güçleri takip eden yedi ülkede nispeten çok küçük de olsa bir artış görülüyor.

Harita grafiğini de incelediğinde, ABD'nin çeşitli antlaşmalarla dünyanın her yerine yayılmış durumda olan kuvvetleri görülüyor. ABD askerî kuvvetlerinin konuşlandığı ülkelerdeki üslerde, ABD - İran gerginliğinin olup olmayacağı merak ediliyor.

Habernediyor.com / Safa Kaçar