Küçük bir insan serüveni… Yazıdan önce insanlar neler yapıyorlardı?

 Dünya’mızın başlangıcının yaklaşık olarak 4.5 milyar yıl önceye dayandığını düşünürsek, insan ırkı yazının bulunmasından önce sadece 2.5- 3 milyon yıldır dünyada yaşamaktaydı.  Yazının bulunduğu tarihten itibaren 5500 yıl geçmiştir. Yazının icadına kadar geçen sürede ise 3 arkeolojik dönem yaşanmıştır. Bunlar: Taş Devri, Tunç Devri ve Demir Devri’dir. 

•  Taş devri 

Taş devri de kendi içerisinde Paleolitik (Eski Taş Devri), Mezolitik (Orta Taş Devri) ve Neolitik (Yeni Taş Devri) olmak üzere 3’e ayrılmıştır. 

Taş devri denildiğinde aklımıza ilk olarak çocukluğumuzda izlediğimiz Fred Çakmaktaş ailesi gelse de onlar bile insanların yaşadığı Taş devrine göre gayet modern bir hayat sürmüşlerdir. Çünkü, gerçekte bu tarihlerde Neendarteller ve Denisovalılar da dahil olmak üzere, homosapiens (bugünkü insanlar) den önceki insanlar da yaşamaktaydılar. 



Paleolitik Taş devrinde insanlar yaklaşık olarak 2.5 milyon yıl öncesinden M.Ö. 10.000 yılına kadar, mağaralarda, basitçe yaptıkları kulübelerde yaşamışlardır. Bu devirde insanlar, avcılık ve toplayıcılık yapıyorlardı.  Kuşları avlamak için taşlardan ve kemiklerden yaptıkları sapanları, kara hayvanlarını avlanmak için ise ham taş baltalar kullanmışlardır. Bu dönemde ateşi kullanarak, avladıkları hayvanları pişirmişler ve ayrıca böğürtlen, kuruyemiş gibi çiğ tüketebilecekleri yiyecekleri de toplamışlardır. Bu insanlar, bugün bile arkeolojik kazılarda bulunan ‘’ilk’’ sanat eserlerinin sahipleridirler. Günümüzde yayınlanan antik konulu filmlerin hemen hepsinde geçen duvarlardaki sembollere benzeyen resimlerin sahibi, Taş devri insanlarıdır. Suya, kana, hayvan yağlarına ve ağaç özsularına karıştırdıkları yanmış kemik ucu, odun kömürü ve hardal sarısı ile bu resimleri yapmışlardır. Ayrıca taşlardan, killerden, kemiklerden ve hayvanların boynuzlarından da nispeten küçük olan ‘’ilk’’ heykelleri yapmışlardır. 



Bu devir, birçok memelinin neslinin tükenmesine, kalan hayvanların ve insanların göç etmesine sebep olan Buz Devri’nin de sonu olmuştur.

Mezolitik dönemde (M.Ö 10.000 ile M.Ö. 8.000), insanlar küçük aletler yapmaya ve onları kullanmaya başlamışlardır. Yaptıkları aletleri cilalamış, kemik ve tahtaları beraber kullanarak kendilerine ok yapmışlardır. Bu dönemde insanlar su kenarlarında göçebe olarak yaşamaya başlamışlardır. Nehir kenarlarında yaşamak, haliyle insanların tarım ile uğraşmalarını sağlamıştır.



Neolitik çağ olan yeni Taş devrinde (M.Ö 8.000 ile M.Ö. 3000) ise insanlar, kesin olarak avcı- toplayıcı hayat tarzını bırakıp, tarım yapmaya başlamışlardır. Yerleşik hayata geçmenin bir getirisi olarak da hayvanları evcilleştirmişlerdir. Toprağı sürmek için keserler, el baltaları vs. aletler kullanmışlardır. Bunların yanı sıra da çömlekçilik, dikiş ve dokuma gibi zanaatlarla uğraşmaya başlamışlardır. 

•  Bronz Çağı

Bronz Çağı (M.Ö. 3.000 ile M.Ö. 1.300) yılları arasını kapsamaktadır. Bakır ve kalayın alaşımı olan bronz bu dönemde keşfedilmiştir. Böylece artık silah yapımında taş, tahta veya kemik değil, daha ser metaller kullanılmaya başlamıştır. Tarla sürmek için kullanılmak üzere ‘’tekerlek’’ bu dönemde bulunmuştur.



Giyim kuşamın tam olarak başladığı zaman da bu dönem içerisindedir. Çünkü, gömlek, tunik ve pelerin gibi giysiler yün kullanılarak yapılmaktaydı. Evler, içerisinde ocak olan yuvarlak yapılara dönüşmeye başlamış ve ilk köyler kurulmuştur.  En eski yazılı kayıtlar olan Mısır hiyeroglifleri bu dönemde yazılmıştır. 

• Demir Çağı

M.Ö 1300 ile M.Ö. 900 yılları arasındaki dönem olan Demir çağı, aslında silah üretiminin başladığı dönem desek hiç de yalan olmaz. Çünkü bu dönemde demiri eritmenin ve dövmenin bronzu dövmekten daha kolay olduğu anlaşılmış ve silahlar seri olarak üretilmeye başlanmıştır. Bunun yanı sıra yollara Arnavut kaldırımları döşenmiş, saraylar, tapınaklar yapılmaya başlanmış ve şehirlere su sistemleri kurulmaya başlanmıştır.



 Şehirlerin kurulmasıyla beraber tarım ve sanat gelişmiş, din ve inançlar karmaşık hale gelmiş ve oluşan tüm bu karışıklıklar sonucu alfabeler oluşturulmuş ve ilk yazılar ortaya çıkmaya başlamıştır.