Konya'da Türk tarihine ışık tutacak tarihi keşif! 'Türk' adının geçtiği yazıt bulundu!

Konya'nın Karatay ilçesinde Türk tarihine ışık tutacak bir yazıt bulundu.

“Anadolu’da Türk ibaresinin yer aldığı ilk yazıt”

Selçuk Üniversitesi tarafından Yağlıbayat Mahallesi’ndeki Savatra Antik Kenti’nde Doç. Dr. İlker Işık’ın başkanlığında gerçekleştirilen kazı çalışmaları esnasında, Anadolu’da ilk defa Türk ibaresinin yer aldığı bir yazıt keşfedildi.

Kazı başkanı Doç. Dr. Işık, “Savatra Antik Kenti’ne ait bir kaleden getirilmiş bir yazıt. Bu kale, Bizans’a kadar kullanılagelmiş. Mimari parçasına baktığımızda Bizans dönemi templon payesi. Dini yapılarda bulunan bir mimari bu.

Dönemsel açıdan milattan sonra 10’uncu 11’inci yüzyıllara denk düştüğünü tahmin ediyoruz. Hem de içerik olarak baktığımızda İslam öncesi Türklere ait bir yazı olarak da karşımıza çıkıyor. İslam öncesi Hristiyanlaşmış Türklerin, burada varlığını ortaya koyan bir örnek. Dönemsel olarak baktığımız zaman ise Bizans dönemi diyebiliriz” sözlerini kullandı.

"Türkopol yazısının keşfi çok önemli"

Keşfedilen eserin bugüne kadar Anadolu’da keşfedilen ilk Türk yazıtı olduğunu belirten Doç. Dr. İlker Işık, “Türkopol yazısının keşfi bizim için çok önemli. Türkopol, Türkçe karşılığı Türkoğlu anlamına gelmektedir. Bu şekilde Anadolu’da bulunan ilk yazıt değerinde. Önemi bakımında da şöyle söyleyebiliriz; 1071 öncesi Türkler tarafından İslam sancağının buraya getirilmeden önceki aşamasında Hristiyanlaşmış Türklerin burada varlığını ortaya koyan bir kanıt bu.

Bizans ordularında lejyon birlikleri içerisinde bulunan Türk askerlerinin burada varlığını ispatlayan önemli bir işaret, bu anlamda hem Türk isminin bulunması hem de bu dönemde onların burada konuşlandığını, Savatra Antik Kenti ve etrafında varlığının kanıtlanması bizim açımızdan çok önemli” şeklinde konuştu.

“Farklı kültürlerin bir arada yaşadığı yer”

Savatra Antik Kenti’nin öneminden söz eden Doç. Dr. Işık, şunları söyledi:

“Burası askeri bir garnizon alanı. Bozdağ Milli Parkı, Altınekin ilçesinden Karatay’a kadar devam eden güney-kuzey doğrultulu bir saha. Burada biz 6 yıl boyunca bir yüzey araştırması gerçekleştirdik. Bu çalışmalar esnasında bizim için en önemli işaretlerden birisi burada bir askeri garnizon hattının bulunmasıydı. Konya’nın doğu sınırını kapsayan ve bir tampon görevi gören bu bölge hem geçen ticaret kafilelerinin güvenliğini sağlamak hem de asayişi sağlamak için yer alan pek çok yerleşim alanıyla dolu. Bu sebeple de farklı kültürlerin bir araya geldiği bir yer olarak değerlendirmek mümkün. Stratejik açıdan önemli yolların burada bulunması askeri karargahların bulunması bakımından da tabii ki önemli bir saha.”

“Runik alfabesiyle yazılmış şifa ve dua metni keşfettik”

Yazıtın yer aldığı bölgede araştırmalarını yoğunlaştırdıklarını ve 2 farklı yazıt daha bulduklarını söyleyen Doç. Dr. İlker Işık, “Türkopol yazısını keşfettikten sonra bizim için tabii ki çalışmalar derinleşti. Bölgede ‘Türklere ait farklı bir bulguyla karşılaşabilir miyiz?’ düşüncesiyle bu alanda çalışmalarımızı yoğunlaştırdık ve runik alfabesiyle yazılmış 2 adet yazıtla karşılaştık. Bu yazıların dua metni biçiminde olduğunu düşünüyoruz. Bu anlamda Cengiz Saltaoğlu’ndan yardım aldık. Onun yaptığı transkripsiyona göre hastalığın iyileştirilmesi için bir şifa metni olduğunu tahmin ediyoruz.

Bu çalışmaların ilerletilebilmesi amacıyla öncelikle epigrafik anlamda çalışmaların geliştirilmesi gerek. Türkoloji anlamında, bu konuda gelişmiş olan bilim insanlarının olması bizim açımızdan oldukça önemli. Akademik zemin altında bunların tercümesinin, epigrafik çalışmalarının yapılmış olması, dönemsel anlamda bunların niteliklerinin ve dönemlerinin tespit edilmiş olması bakımından Türkoloji uzmanlarının arttırılması çok iyi olur” sözlerini kullandı.

“Tarihsel olarak pek çok bulgu içeriyor”

Doç. Dr. Işık sözlerini şu şekilde tamamladı:

“Bölgenin ne kadar değerli olduğunu tespit ettikten sonra Konya Büyükşehir Belediyesi ve Karatay Belediyesi’nin yardımlarıyla burada bir çalışma yürüttük. Sayın Hasan Kılca’nın yardımlarıyla birlikte 2021 yılından bu yana müze başkanlığında çalışmalarımıza başladık. Bu sene ise Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle Savatra Antik Kenti’nde ilk kazı çalışmalarımızı gerçekleştiriyoruz. Bölgenin stratejik açıdan önemli bir saha olması, tarihsel açıdan birçok bulguyu içermesi, farklı kronolojilere hizmet sunacak emareler içermesi bakımından Savatra Antik Kenti’nde kazı çalışmalarını temenni ettik ve bakanlığımızın izniyle başladık.”