Fethiye’de bir cennet! “Yunanistan’da olsa hac mekanı olurdu”

Yunan efsanelerine göre tanrıça Leto’nun oğlu Apollon’un doğduğu yer alan, yine aynı efsanelerde “göl ve yanındaki palmiyelik alan” olarak tarif edilen Leto Hurmalığı’nın keşfi devam ediyor. Kalkan ile Fethiye arasında bulunan Patara Antik Kenti’ndeki bir kısım olan bölümdeki DNA örnekleri inceleniyor. Patara’nın Kazı Başkanı Prof. Dr. Fahri Işık ise Leto Hurmalığı’nı şu şekilde anlatıyor: “Yunanistan’da olsa hac mekanı olurdu. Yalnızca burayı görmeye gelen insanlardan dünyalar kadar para kazanılırdı.”

KÜLTÜR-SANAT 20.04.2022, 15:15 20.04.2022, 18:00
Fethiye’de bir cennet! “Yunanistan’da olsa hac mekanı olurdu”

Türkiye’nin turizm merkezlerinden olan Kalkan ile Fethiye arasında Xanthos Vadisi isimli bir bölge yer alıyor. Bu bölgede bulunan Patara Antik Kenti, Likya’nın en eski ve önemli şehirlerden biri olarak kabul görmüş durumda. Hatta öyle ki 2020 ve 2021 seneleri, “Patara Yılı” olarak bile ilan edildi. Bu şekilde hem bölgeye daha çok turist çekildi hem de kazı çalışmalarına hız kazandırılmış oldu. Antik kentte kazılar devam ederken Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Havva İşkan Işık ve ekibi, Patara’yı ve içerisindeki gizli hazineleri anlattı.

“Patara’yı her sene on binlerce turist ziyaret ediyor”

Kazı ve araştırma ekibi, Patara Antik Kenti hakkında şu bilgileri veriyor: “Burayı her sene on binlerce yerli ve yabancı turist ziyaret ediyor. Ancak böylesine güzel bir yer için sayı oldukça az. Kent içerisinde ortaya çıkartılan Leto Hurmalığı’nın bundan sonra daha fazla turist ağırlayacağını düşünüyoruz. Leto Hurmalığı, tanrıça Leto’nun oğlu Apollon’u dünyaya getirdiği yer. O dönemde bu hurmalık bir tür tapınaktı. Patara bölgesinde hurma ağaçlarının bulunduğu tek yer ise Leto Hurmalığı idi. Bu bölge, Liman Hamamı ismi verilen ve Yunan efsanelerinde ‘göl’ olarak da bahsedilen yerin hemen yanında bulunuyor. Bu sebeple başta arkeologlar olmak üzere tarihçilerin ve bilim insanların da ilgisini çeken Leto Hurmalığı hakkındaki araştırmalarımız devam ediyor.”



Bölgenin kökeni 2 bin sene öncesine dayanıyor

“Bölgede incelemeler devam ediyor. Araştırmalarımıza göre bölgenin tarihi 2 bin sene öncesine dayanıyor. 200 sene önce köklerden çıkmış filizlerin görüntüleri bizi büyüledi. 2 bin sene önce denizcilerin Patara’ya ayak bastıklarını ve ilk önce Liman Hamamı’na girerek burada temizlendikleri ortaya çıktı. Hamamın ardından ise hurmalığın içinden geçerek şehre giriş yapmışlar. Burada yaklaşık 30 hurma ağacı var. Özellikle yaz döneminde devasa yaprakları sayesinde güneşin toprağa düşmesini engelliyor ve bu şekilde gölgelik oluşturuyor. Ancak bu hurmaların nasıl oluştuğu, ağaçların bölge iklimine uygun olmadığı halde nasıl binlerce senedir ayakta kaldığı sorularına hala cevap bulabilmiş değiliz. Meyveler ve ağaçlardan da DNA örnekleri topladık.”

Hurmaların türlerini bulmak için analiz yapılacak

“Hurmaların türünü bulmak ve diğer sorularımızın yanıtlarını almak için DNA verilerini topladık. Bunları inceliyoruz. Ancak tespit ettiğimiz ilk verilere göre bu ağaçlar başkalaşım geçirmeden binlerce sene boyunca burada kalmayı başarmış.”



“Leto Hurmalığı çok değerli bir yer ama bilinmiyor”

Kazılara katılan ve gruba başkanlık eden Patara Kurucu Kazı Başkanı Prof. Dr. Fahri Işık ise Leto Hurmalığı ve Patara hakkında şunları ifade ediyor: “Yunan efsanelerinde Leto Hurmalığı, ‘kutsal olan palmiyenin yanı başında bir göl vardı. Apollon da orada kutsandı. Ona Tekerler Gölü ismi verildi.’ sözcükleriyle ifade ediliyor. Patara halicinin iç limanı köylüler tarafından Tekerlek Gölü olarak bilinmiş. Bu bölgeler ülkemiz, yaşıyorlar ve hatta yanı başımızdalar. Ancak pek çok insan tarafından bilinmiyorlar. Patara bile turizm açısından oldukça geri planda kalıyor. Bu efsaneden hareketle tanrıça Leto’nun Apollo’yu Yunanistan’daki Delos Adası’nda dünyaya getirmediğini öğrenmiş oluyoruz. Yani şu anda Apollo’nun doğumu ile ilgili söylenenler yanlış. Tekerlek Gölü ve Leto Hurmalığı tüm kaynaklarda yan yana yer alıyor. Bu bölge de Patara’dan başka yerde olamaz.”

“Leto Hurmalığı Yunanistan’da olsaydı hac mekanı olurdu”

“Leto Hurmalığı, Tekerlek Gölü, Patara… Buralar eğer Yunanistan’da olsaydı hac mekanı olurdu. İnsanlar buralara gelip hacı olurlardı. Ancak Yunanlılar tüm tanrı ve tanrıçaların kendi topraklarında doğduklarını savunuyorlar. Hayır öyle değil! Ben, Apollon başta olmak üzere tüm tanrı ve tanrıçaların Anadolu kökenli olduklarını savunuyorum. Kendileri Yunanca isimler alarak Olimpos’a göç etmişlerdir. Ancak Delos’ta, Yunan efsanelerinde yazan mekanlar bulunmamaktadır. Eğer buralar Yunanistan sınırları içinde olsaydı buradan dünyalar kadar para kazanırlardı. Ancak biz daha kendi sesimizi kendi toplumumuza bile duyuramıyoruz. Şu anda hava muhalefeti sebebiyle bölgedeki kazılara birkaç günlüğüne ara verildi ancak bu çalışmalar titizlikle devam ediyor.”

Liman Hamamı’nın tarihi 1’inci yüzyıla dayanıyor

“Araştırmalarımıza göre Liman Hamamı’nın tarihi, Milattan Sonra 1’inci yüzyıla dayanıyor. Haftalar boyunca denizde kalan gemiciler, Patara’ya çıkıp hamamda yıkanıyordu. Hurmalık, özgün ve önemli mitolojik içeriğiyle kendisine has bir bölge. Buradaki hurmaların yalnızca belirli ülkelerde bulunduğunu düşünüyoruz. Hurmanın çeşitleri hakkında bazı görüşler var ancak her şeyin kesin sonucu DNA analizleri sonrasında ortaya çıkacak.”

Yorumlar (0)