Denizin ortasında inşa edilen tek Osmanlı yapısı

Tarih kaynaklarında II. Bayezid döneminde İstanbul Boğazı'nda denizin üzerinde yapılan fakat depremlerin de etkisiyle günümüze dek ayakta kalamayan Sultaniye Köşkü, mimarlarca tekrar modellendi.

Depremler sebebiyle yıkıldığı sanılıyor

Megakent İstanbul'da Kız Kulesi'nin ardından deniz üzerine yapılan ikinci yapı olan Sultaniye Köşkü'nün II. Bayezid döneminde inşa edildiği sanılıyor.

Beykoz Paşabahçe Koyu'ndaki bu yapıya, İsveçli ressam Cornelius Loos'un çizimlerinde ve Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nde de rastlanıyor.

Ayakta olduğu zamanlarda çinileri ve Acem işi işlemeleriyle ön plana çıkan Sultaniye Köşkü'nün 1700'lü senelerde İstanbul'da meydana gelen depremler sebebiyle tümüyle yıkıldığı düşünülüyor.

Aradan geçen 300 senede yalnızca deniz içerisindeki temel kalıntılarına rastlanan, son dönemlerde de mimarlarca modellenen yapı, tekrar hayat bulacağı günleri bekliyor.

"Kanuni Sultan Süleyman  tarafından da kullanılmış"

Tarihi yapıya ilişkin modelleme faaliyetleri yapan mimar Bayram Çevik, basın mensuplarına, Sultaniye Köşkü'nün Kanuni Sultan Süleyman tarafından da kullanıldığına ilişkin kayıtlar bulunduğunu ifade etti.

Kanuni Sultan Süleyman'ın buraya dinlenme ve av için geldiğini, bazı divan toplantılarını da burada gerçekleştirdiğini aktaran Çevik, "1650'li senelerde var olduğunu Fransız arkeolog Antoine Galland'ın notlarından net bir şekilde biliyoruz. Evliya Çelebi de yine aynı dönemlerde Seyahatnamesi'nde buradan süslemeleri, bezemeleri ve kullanılan çinileriyle ne denli şaheser bir eser olduğunu belirtmiş, hatta 'İrem Köşkü' isimlendirmesiyle atıfta bulunmuştur." diye konuştu.

Dönemin İsveç Kralı'nın Osmanlı İmparatorluğu mimarisini tanımak maksadıyla 1710 yılında ressam Cornelius Loos'u İstanbul'a gönderdiğini kaydeden Çevik, Loos'un Süleymaniye ve Ayasofya camilerinin akabinde Sultaniye Köşkü'nü çizdiğini, onun resimlerinin mimari kaynak olarak en doğru veri olduğunu söyledi.

"Tekrar inşa edilmesine ilişkin çalışmalar var"

1910 senesinde de Mimar Sedad Hakkı Eldem'in 'Türk Bahçeleri' adlı kitabında bu köşkten söz ettiğini ve plan faaliyetlerini gerçekleştirdiğini ifade eden Çevik, "Biz de burayı modelledik. Beykoz Belediye Başkanı Sayın Murat Aydın'ın da sempozyum faaliyetlerinde yeniden gündeme getirmesiyle birlikte uzun süre çalıştığımız bu eseri modelleyerek kamuoyu bilgisi oluşturmak için bir çalışma yaptık." şeklinde konuştu. 

Bayram Çevik, Başkan Aydın'ın da bu yapının tekrar inşasına ilişkin çalışması olduğundan söz etti.

Bahse konu köşkün İstanbul Boğazı'nda deniz içerisindeki yegane Osmanlı mimarisi olduğunu vurgulayan Çevik, sözlerini şu şekilde tamamladı:

"Biz yalnızca Kız Kulesi'ni biliyoruz. Deniz içerisine inşa edilen yegane Osmanlı yapısı Sultaniye Köşkü. Osmanlı mimarisinde apayrı bir yeri var. Çünkü Bizans'ın ardından denizin ortasına yapılan tek yapı budur. Bu önemli eserin günümüzde yeniden kazandırılması büyük önem taşımaktadır."