Yargı Reform Paketi'nde neler var?

İlk yargı paketi reformunda

• infazın ertelenmesi,
• Baroya kayıtlı 15 yıllık avukatlara yeşil pasaport verilmesi,
• seri mahkeme usulünün getirilmesi başlıkları yer alıyor.     

1. Yeni kabul edilen yasaya doğrultusunda, haber iletme ve bilgilendirme sınırlarını aşmayan yahut eleştiri amacı taşıyan düşünce açıklamaları suç olarak değerlendirilmeyecek
2. Baroya kayıtlı, asgari 15 yıllık avukatlar yeşil pasaport alabilecek.
3. İçişleri Bakanlığınca yapılan incelemeye bağlı olarak 21 Temmuz 2016'da ilan edilen OHAL sebebiyle pasaportları terör örgütü üyeliği, iltisakı veya irtibatı iddiasıyla iptal edilen veya talepleri reddedilenlere, pasaportları verilecek.
4.  Avukatlık staj ve noterlik staj başvurularında yapılan düzenlemeyle Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı'nda başarılı olma şartı aranacak.
5.  İdari yargıda da ses ve görüntü nakledilmesi yoluyla duruşma yapılabilecek.
6.  Soruşturma sürecindeki tutukluluk süresine getirilen düzenlemeyle, bu süre ağır ceza mahkemesinin görevine girmeyen işlerde 6 ay, görevine giren işlerde 1 yıldan fazla geçirilemeyecek.
7.  Yargılamaya gelen yeni usuller kapsamında seri muhakeme ve basit yargılama usulü yargı sistemine dahil edilecek.
8.  Suçun sübutunu dolaysız etkileyecek var olan bir kanıt toplanmadan düzenlenmiş, soruşturma veya kovuşturma yapılması izne veya talebe bağlı suçlarda izin alınmadan veya talep olmadan düzenlenen iddianameler iade edilecek.
9.  İş ve çalışma hürriyetinin ihlali; güvenin kötüye kullanımı; suç eşyası satın alma yahut kabul etme suçları da uzlaştırma kapsamına alınacak.
10.  Uzlaştırma ve ön ödeme kapsamındaki suçlar haricinde, cumhuriyet savcısı, üst sınırı 3 sene veya daha az hapis cezasını gerektiren suçlara kamu davasının açılması 5 yıl süreyle ertelenebilecek.
11.  Cinsel istismar mağduru çocukların soruşturma evresindeki beyanları, bunlara yönelik hizmet veren merkezlerde cumhuriyet savcısının nezaretinde uzmanlar aracılığıyla alınacak.
12.  Bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin temyiz edilebilecek kararlarının kapsamı genişletiliyor.

Temyiz edilebilecek kararlarda genişleme

1. Hakaret, halk arasında korku ve panik yaratmaya yönelik  tehdit, suç işlemeye tahrik, halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama, cumhurbaşkanına hakaret, devletin egemenlik alametlerini aşağılama, Türk milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ni ve devletin kurum ve organlarını aşağılama, silahlı örgüt, halkı askerlikten soğutma suçları nedeniyle verilen bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin kararları temyiz edilebilecek.
2. Kamu davasının açılmasının ertelenmesine yönelik mahkumiyet cezalarının üst sınırı 15 yaşını doldurmamış çocuklar için 5 yıl şeklinde uygulanacak.

Bu maddeler haricinde öne çıkan başlıklar şu şekilde:

Hukuk Mesleklerine ilişkin sınav

Sınav yılda en az bir defa yapılacak. Sınava girme şartları arasında hukuk fakültesi mezunu olmak yahut yabancı bir hukuk fakültesinden denklik alanlar girebilecek.

İlgili kanunlarda aranan şartlar haricinde hâkim adaylığı sınavına girmek ve avukatlık veya noterlik stajına başlama aşamasında ise, Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı'nda veya İdari Yargı Ön Sınavı'nda başarılı olma şartı aranacak.

İdari Yargı Ön Sınavı'na girebilecek olanlarda hukuk bilgisine lisans programlarında yeterince yer veren siyasal bilgiler, idari bilimler, iktisat ve maliye alanlarında en az 4 yıllık öğrenim yapan yahut denkliği kabul edilen yabancı öğretim kurumlarından mezun adaylar girebilecek. Sınav, 2 yılda en az bir defa olacak şekilde diğer sınav gibi Adalet Bakanlığı ile imzalanacak protokole göre Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından uygulanacak.

Test şeklinde yapılan sınav, en az 100 sorudan oluşacak. 100 puan üzerinden yapılan testte 70 puan alanlar başarılı sayılacak.

En fazla yüzde 20 oranında 

İdari yargı hakim adaylığına hukuk fakültesi mezunu olmayanlar arasından yapılan atamalarda, alan ve sayı sınırlaması getiriliyor.

Siyasal bilgiler, idari bilimler, iktisat ve maliye alanlarından mezun adayların da hakim olabilecek. Fakat bu adaylardan atananların sayısı, atamaların yapıldığı her dönem başına atanacak toplam aday sayısının yüzde 20'sini geçemeyecek.

Hukuk fakültesi mezunlarının Adli veya İdari Yargı Hakim Adaylığı Yazılı Yarışma Sınavı'na girebilmeleri için Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı'nda; hukuk fakültesi mezunu olmayanların İdari Yargı Hakim Adaylığı Yazılı Yarışma Sınavı'na girebilmeleri için İdari Yargı Ön Sınavı'nda başarılı olma şartı aranacak.

İş hukuku da adli yargı hakim adaylığı yazılı sınavı alan bilgisi konularına dahil edilecek.

Karara bağlanması 3 ay

Aynı veya farklı bölge idare mahkemesi dairelerince benzer olaylarda verilen kesin nitelikteki kararlar arasındaki aykırılık veya uyuşmazlığın giderilmesine ilişkin gerekçeli istemler, uyuşmazlığın konusuna göre Danıştay İdari veya Vergi Dava Daireleri kurullarınca 3 ay içinde karara bağlanacak. Aykırılık yahut uyuşmazlığın giderilmesine yönelik alınan kararlar kesin nitelik teşkil edecek.

Kanunla hukuk yargılamasında uygulanan ses ve görüntü nakledilmesi yoluyla duruşma yapılmasına dair hükümler, idari yargıda da uygulanacak.

Mülakat Kurulunda üye sayısı artırımı

Mülakat Kurulunun daha önce 5 olarak belirlenen üye sayısı 7'ye arttırılarak, Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Sekreteri ile Türkiye Adalet Akademisi Danışma Kurulundan bir üye de kurula dahil edilecek.

Türkiye Adalet Akademisi Danışma Kurulunda; Yargıtay veya Danıştay mensubunun birden fazla olması halinde bu kişiler arasından, Yargıtay veya Danıştay mensubu bulunmaması durumunda kurulda sorumlu hakim ve savcılar arasından her sınav için Danışma Kurulunca, üye tam sayısının salt çoğunluğunun gizli oyuyla, sınavın türüne göre bir asıl üye Mülakat Kuruluna seçilecek.

Ders verenlere yeni düzenleme

Kanun, Türkiye Adalet Akademisinde ders verenlere ödenecek ders ücretlerine de yeni düzenleme getiriyor. Akademiye öğretim elemanı olarak atanan veya görevlendirilen hakim ve savcılar ile Yükseköğretim Kanunu hükümlerine göre akademide görevlendirilen öğretim elemanlarına haftalık 10 ders saatini aşan measileri için ders ücreti ödemesi yapılacak.

Akademide ders vermekle görevlendirilen Yargıtay ve Danıştay üyeleri, hakim, savcılar, avukatlar, noterler ve alanında uzman kişiler, verdikleri her ders için ders ücreti alacak.

Akademide ders verenlerden üniversite öğretim elemanı olmayanlar bakımından birinci derecede olanlar için profesörlere, ikinci derecede olanlar için doçentlere, üç veya daha aşağı derecede olanlar ile kamu görevlisi olmayanlar için öğretim görevlilerine, Yükseköğretim Personel Kanunu'na göre ödenen miktara denk ders ücreti ödemesi yapılacak.

Üniversite öğretim elemanlarının akademide ders vermesini kolaylaştırmak amacıyla bu kişilere Yükseköğretim Personel Kanunu'na göre yapılan ödemenin bir kat fazlası ders ücreti ödenmesi de öngörülen değişiklikler arasında.

Düşünce açıklamaları suç olmayacak

Terörle Mücadele Kanunu'na yapılan eklemeyle, haber verme sınırlarını aşmayan veya eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamaları suç oluşturmayacak.

Kanunla, uzmanların aile mahkemesi bünyesine atanmaları usulünden vazgeçiliyor, adliyelerde kurulacak müdürlükler bünyesine alınıyor. Aile mahkemelerinde, Adalet Bakanlığınca adliyelerde görevlendirilen psikolog, pedagog ve sosyal çalışmacılardan yararlanılacak.