Rekabet Kurumu zincir marketlere verilen cezanın sebebini açıkladı

Rekabet Kurumu Başkanı olarak görev yapan Birol Küle, kurulun zincir marketlere kestiği 2,7 milyar liralık rekor cezanın sonrasında önemli açıklamalarda bulundu.

Gündemin üst sıralarında yer alan 5 perakende zincirine ve 1 tedarik şirketin kesilen para cezasının verilmesiyle biten sürecin 31 Mart 2020’de kurulun aldığı bir kararla başladığını ifade etti. Ön raporun 7 Mayıs 2020 tarihinde kurulda görüşülerek 30 teşebbüs hakkında soruşturma kararı çıktığını vurgulayan Küle, raporun 31 Mart 2021 tarihinde uzmanların tamamladığını bildirdi.   

“Artışların fahiş olup olmadığına bakmadık”

Küle yaptığı açıklamada; “Karardan tam 7 ay önce kararın çıkmasına neden olan ihlalleri zaten tespit etmiştik. Konu bugünle alakalı değildir. 2018 yılına kadar uzanan delil niteliğindeki belgeler vardır. Soruşturma sürecinde taraflardan 3 tanesi yazılı bir tanesi sözlü olmak üzere 4 kere savunma alınmıştır. Süreçlerin sona ermesinin ardından nihai karar 19 aylık bir incelemenin sonunda verilmiştir” dedi.  

Kamuoyunda marketlerle ilgili sadece fahiş fiyat konusunun konuşulduğunun altını çizen küle, şu bilgileri de paylaştı: “Rekabet Kurumu’nun tespitlerine göre fiyatların tüketicinin aleyhine olacak şekilde yükseltildiğini görmekle birlikte, bu artışın ‘fahiş’ olduğuna dair bir değerlendirme yapılmamıştır.  Süreç boyunca fiyatların seviyesinden çok, rakipler arasındaki koordinasyon ve eşgüdüm sonucunda belirlenip belirlenmediği konularına dikkat edilmiştir."

"Piyasanın organize edildiği anlaşılıyor"

Küle, marketlerin fahiş fiyat sebebiyle haksız şekilde cezalandırıldıklarına dair iddialarına da yanıt verdi: “Yapılan incelemelerde 5 perakendeci teşebbüsün direkt veya dolaylı olarak fiyat artışlarının koordinasyonunu sağlayarak eldeki bilgilerle piyasanın organize edilerek artırılan fiyatların diğer rakiplerle eşzamanlı olarak raflara yansıtılacağı yönünde pek çok ifadelerine yansıttıklarını ve bu zincir marketlerdeki fiyat hareketlerinin de ele geçirilen bu bulguları destekler yönde olduğu tespit edilmiştir.

Soruşturmaya taraf olan bir tedarikçinin de, kendi ürünleri bakımından zincir marketler arasındaki satış ve fiyat artışlarının gerçekleşmesinde koordinasyon görevini üstlendiği, sürdürülmesinde büyük rol sahibi olduğu ve perakendecilerin fiyatlamalarıyla ilgili rekabet ortamında hassas olan bilgilerin paylaşılmasına aracılık ettiğini de belirten Küle, “Bu ihlal rekabet hukukunda kartel olarak adlandırılan rakipler arasında bazı fiyatların tespiti, bölge ve müşterilerin paylaşılması, ihalelerde karşılıklı olarak danışıklı hareket edilmesi gibi rekabeti önleyen eylem ve uyumları kapsamaktadır” değerlendirmesini yaptı. 

“Kartel ağır bir suçtur”

Bazı kesimlerin yaptığı ve kendilerinin ‘Kartelleşme’ olarak nitelediği bazı davranışları savunurken gülünç durumlara düştüklerini söyleyerek Anayasa’nın “Devlet sermaye, kredi, para, hizmet ve mal piyasalarının işlemelerini sağlayacak tedbirler alır, kartelleşme ve tekelleşmeyi önler” maddesinden yola çıkarak kartelin bir suç olduğunu hatırlattı.  

"14 tedarikçi için yürütülen başka bir soruşturma var"

Yürütülen soruşturma kapsamında sadece bir tedarikçiye para cezası verilmesine ilişkin soruları da yanıtlayan Küle şunları ifade etti: “Soruşturma 30 teşebbüs için yürütüldü. Biz bunlar arasında sadece 1 tedarikçi firma ve 5 market hakkında delillere ulaştık. Diğer teşebbüsler hakkında somut deliller elde edilemedi. Şu an 14 tedarikçi teşebbüsün yine incelendiği 26 Nisan 2021’de başlayan soruşturma hala yürütülmektedir. Raporun hazırlanma süreci de devam etmektedir.  Cezaları cirolar üzerinden belirlemekteyiz. Kartel’in ceza oranları yüzde 2 ile 4 arasında değişmektedir. İhlal süresi bir yıldan daha fazla süre ile olmuşsa oram yarım kat, 5 yıldan fazla süre ile olmuşsa bir kat artırılır.”