Her uçağa en az 2 sivil polis!

Uçaklarda "hava polisi" dönemi başlıyor. Türk Türk tescilli sivil hava araçlarında bulundurulacak olan özel eğitimli silahlı güvenlik görevlilerinin görev, yetki ve sorumluluklarına dair yönetmelik ile uçaklarda "hava polisi" dönemi resmen başlamış oluyor.

İçişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan yönetmeliğe göre, Türk tescilli sivil hava araçlarında, hava araçlarındaki yolcuların ve hava aracının güvenliğini tehlikeye atan yasa dışı eylem ve faaliyetlere karşı, uluslararası uçuşlarda sivil hava araçlarının, yolcuların ve mürettebatın güvenliğinin sağlanmasına yönelik özel eğitimli silahlı emniyet teşkilatı personelinin görevlendirilmesine ilişkin usul ve esaslar ortaya kondu.

Söz konusu usul ve esaslara göre, Emniyet Genel Müdürlüğü Koruma Dairesi Başkanlığı ile uluslararası uçuşu olan havalimanlarının bulunduğu illerin emniyet müdürlükleri bünyesinde kurulacak birimler; hava polislerinin görev, yetki ve sorumluluklarını yürütecek.

Kimler hava polisi olabilecek?

Hava polisleri, teşkilatta 5 yıl çalışmış polis memurları ve daha üst rütbedeki emniyet hizmetleri sınıfı personeli arasından seçilecek.

Sivil uçuşlarda hava polisi olarak görev yapmak isteyen polis memurlarda en az ön lisans mezunu olma, kıdeme etkili ceza almama, ikinci bölge hizmetini bir kez tamamlama, son iki performans değerlendirme puanının iyi veya çok iyi olması, son üç performans atışında ayrı ayrı 90 puan ve üzeri puan alması, birimin en üst dereceli amirinin muvafakat vermesi ve havacılık personeli için düzenlenen sağlık raporuna sahip olması şartları aranacak.

Ayrıca Koruma Daire Başkanlığı başvuru duyurusunda "sivil havacılık alanında eğitim ve mevzuat yeterlilikleri, havalimanında çalışma süresi ve yaş" gibi ek şartlar koyabilecek.

Hava polisi adayları fiziki yeterlilik ve atış sınavından geçecek

Sivil uçuşlarda hava polisi olmak için başvuruda bulunacak polis memurları, Emniyet Genel Müdürlüğünce (EGM) belirlenen yer ve tarihte, Koruma Daire Başkanlığı tarafından oluşturulacak komisyonlar tarafından fiziki yeterlilik ve atış sınavından geçirilecek.

Aday polis memurları, söz konusu sınavlarda başarılı olmaları durumunda Hava Polisi Temel Eğitimi Kursu'na katılacak. Kursta; Sivil Havacılık Güvenliği Temel Güvenlik Eğitimi, Havacılık Terminolojisi ve Hava Aracı Özellikleri Eğitimi, Uçak İçi Kapsamlı Atış Teknikleri ve Silah Eğitimi, Polis Müdahale Yöntem ve Teknikleri Temel Eğitimi, Rehine Müzakere Eğitimi, Havacılık Güvenliğinde Yolcu Profili ve Davranış Analizi Eğitimi, Silahsız Saldırı ve Savunma Amaçlı Yakın Dövüş Teknikleri konularında eğitim verilecek.

Kursu başarıyla bitiren adaylara ise "Hava Polisi Temel Eğitimi Sertifikası" verilecek.

Sivil hava polislerinin görev ve yetkileri neler?

Sivil uçuşlarda görev yapacak hava polisleri, illegal olarak, şiddet veya şiddete başvurma tehdidi ile uçaktaki bir veya birden fazla şahsın uçuş hâlindeki bir uçağın faaliyetini engellediği, uçuş güvenliğini tehlikeye attığı, uçağın kontrolünü ele geçirmeye teşebbüs ettiği veya kontrolü altına almaya çalıştığı ya da kontrol altına aldığı durumlarda uçuş güvenliğini sağlamak amacıyla uçağın kontrolünü yetkili kaptan pilota geri vermek, ayrıca kokpit, mürettebat ve yolcu can güvenliğini sağlamak ve yasa dışı müdahale eylem ve faaliyetlerini önlemek için orantılı bir şekilde uygun koruyucu güvenlik tedbirleri almakla yükümlü olacak.

Uçuşlardaki görevini ifa ederken sivil kıyafetle çalışacak olan hava polisleri, görev ve yetki alanına giren durumlara yönelik makul şüphe olması hâlinde kokpiti koruyacak. Sivil hava polisleri, daha önemli tehdit olasılığına karşı hemen kendini deşifre etmeyecek, kuralsız yolculara ve potansiyel tehlike arz eden yolculara görev tanımında belirtilen durumlar oluşmadığı sürece müdahale etmeyecek.

Sivil uçuşlardaki görevini tamamlayan hava polisleri, uçuş sonunda uçağın kalkışa hazırlandığı andan uçağın piste teker koyduğu ana kadarki süreçte yaşananları "görev sonu dönüş raporu" hazırlayarak bilgilendirme yapacak. Hava polisleri tarafından hazırlanan raporlar, ilgili birimlerdeki yetkili amire sunularak arşivler oluşturulacak.

Sivil giyinecek, yolcu gibi hareket edecek, kimliği gizli tutulacak!

Sivil uçuşlarda görev alacak hava polisleri, görevli olduğu uçuşta kaptan pilotlara ve uçuş mürettebatı ekibine hiyerarşik olarak bağlı olmayacak. 

Hava polisleri sivil giyinerek yolcu gibi davranacak ve yolcu koltuklarında oturacak. Hava polislerinin kimlikleri uçaktaki mürettebat tarafından bilinecek fakat kimlikleri yolculardan saklanacak.

Sivil uçuşlarda görevli hava polisleri, görevlendirildiği uçuşla ilgili uçuş süresince görevli olacak. Herhangi bir sivil uçuşta görevlendirilen hava polisi, uçuş gerçekleştirilen ülkede uçağın rötar yapması hâlinde uçak mürettebatıyla birlikte hareket edecek.

Uçuşta görevli hava polislerinin hem uçuş görevi hem de dinlenme süreleri, Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından çıkarılacak yönerge ile kesinleşecek.

Hava polislerinin uluslararası uçuşlarda görevli olmadığı zamanlarda yapacağı iş ise, bağlı bulunduğu büronun iş ve işlemlerini takip etmek olacak.

Hava polislerinin görev alacağı uçağın uçuş rotaları ve gideceği ülkeler, İçişleri Bakanlığı tarafından belirlenecek. Rota ve ülkelerin belirlenmesinde Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü koordinesinde Sivil Havacılık Güvenliği Risk ve Tehdit Değerlendirme Komisyonu'nun görüşü de alınacak.

THY (Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığı), TÖSHİD (Türkiye Özel Sektör Havacılık İşletmeleri Derneği) ve TÖSHİD’e üye olmayan hava yolu şirketleri tarafından, yaz ve kış dönemlerine ait hava polisi protokolü yapılan ülkelere ve Sivil Havacılık Güvenliği Risk ve Tehdit Değerlendirme Komisyonu tarafından belirlenen ülkelere ait uçuş bilgileri, ilgili havayolu şirketleri tarafından Koruma Daire Başkanlığına verilecek.

Hava polisliği görevi, hangi durumlarda sona erecek?

İlgili yönetmelik gereği hava polisinin, hava polisliği hizmetinde verimli olamayacağının veya durumunun hava polisliği hizmetini olumsuz etkilediğinin bilgi ve belgelerle anlaşılması, görevi ile ilgili gizli bilgi ve belgelerin yetkili makamlar ve yetkili kişiler dışında paylaşılarak gizlilik kurallarının ihlal edilmesi, kesinleşmiş bir idari suçtan dolayı kıdeme etkili ceza alması, göreve başladıktan sonra her 5 yılda bir alınan sağlık raporu sonucunun olumsuz olması durumunda Emniyet Genel Müdürü onayı ile görevi sonlandırılacak.

Sivil uçuşlarda en az 2 hava polisi bulunacak

Uçuşlar sırasında uçakta bulunacak hava polisi sayısı farklılık gösterebilecek. Görevlendirilecek hava polisi sayısı, hava aracının tipine, yolcu kapasitesine, uçuş süresine, uçuş yapılacak bölgenin risk durumuna ve istihbari bilgilere göre değişecek. Görevlendirilecek hava polisi sayısının ise en az 2 olması gerekecek.

Uçuşun riskli olması hâlinde, tehdit değerlendirmesi yapılacak ve gerekli görülmesi durumunda ilgili birimlerle koordineli olarak ilave personel görevlendirilebilecek.

İaşe ve konaklama bedelleri nasıl olacak?

Sivil uçuşlarda görevlendirilecek hava polislerinin iaşe ve konaklama bedelleri ise Harcırah Kanunu kapsamında yapılacak. Hava şirketlerince, uçağın tipine ve görevlendirilen hava polisi sayısına göre hava polislerine yer tahsisi yapılacak. Görevlendirme esnasında hava polislerinin bilet bedelleri, ilgili havacılık işletmeleri tarafından ödenecek.

Uluslararası uçuşlar dışında, Sivil Havacılık Güvenliği Risk ve Tehdit Değerlendirme Komisyonunun belirleyeceği herhangi bir havacılık işletmesi tarafından görevlendirme talebi olması durumunda hava polislerinin bilet, iaşe ve konaklama bedelleri talepte bulunan havacılık işletmesi tarafından karşılanacak.

Görevli hava polislerinin vize işlemleri ise Dışişleri Bakanlığı nezdinde, Emniyet Genel Müdürlüğü Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı ile koordineli yapılacak.

Görevli hava polisinin görev esnasında kullanacağı silah, mühimmat ve teçhizat ise Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından çıkarılacak yönerge ile tespit edilecek.