Gaziantep’te yaşayan Suriyelilerin büyük çoğunluğu ülkesine dönmek istiyor

Gaziantep Üniversitesi’nde görevli olan akademisyenler Suriye’de başlayan iç savaş sebebiyle Gaziantep’e göç etmek durumunda kalan Suriyelilere ilişkin dikkat çeken bir araştırma yayımladı.

Akademisyenler tarafından 2018 ve 2020 seneleri arasında yapılan 2 kademeden oluşan “Gaziantep’teki Suriyeliler” isimli araştırmada çarpıcı sonuçlar görüldü.

Yapılan araştırmada 2018 senesinde ülkesine dönmek isteyen Suriyelilerin oranı yüzde 56 olurken bu oranın 2020 senesinde yüzde 65 olması dikkat çekti. Yapılan araştırmada Suriyelilerin gündelik yaşamda faturalara ilişkin büyük problemleri olduğu görüldü.

4 bin 500 eve gidildi

Araştırma için Şehitkamil ve Şahinbey ilçelerine bağlı 174 mahallede yapılmış olan araştırmada yarısı Suriyeli, öteki yarısı ise Gaziantepli olan 4 bin 500 eve gidildi ve yaklaşık olarak 20 bin kişiyle görüşme yapıldı. IOM ve Care International’ın katkılarıyla gerçekleştirilen araştırma “Gaziantep Monitörü 2020” adıyla kitaplaştırıldı ve araştırmada Suriyeliler ve Gaziantepliler arasındaki farklılıklar, benzerlikler, Suriyelilerin uyumu ve daha birçok konu ele alındı.

“Suriye’den gelenlerin %65’i ülkesine gitmek istiyor”

2020 senesi araştırma sonuçlarını 2018 senesinde yayınladıkları “Gaziantep’teki Suriyeliler” araştırmasının devamı niteliğinde olduğunu paylaşan Gaziantep Üniversitesi Sosyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Nuri Gültekin, yapılan araştırmayı Suriyeliler için uyumun hangi kademede olduğunu öğrenme amacıyla yaptıklarını kaydetti.

Gültekin görüştükleri hanelerin yüzde 50’sinin Gaziantepli kalan kısmının ise Suriyeli olduğunu söyleyerek, “Bizim için en önemli sonuçlardan biri belirli bir mesafeye karşın uyumla ilgili hala umudun olmasıydı. Fakat o kadar da iyimser olmayı gerektirmeyen işaretler bulunuyor. Politika oluşturucuların uyuma, göçe ve mültecilere dair çok dikkat etmesi gerekli olan unsurların olduğunu belirledik. Örneğin bulduğumuz en ilginç sonuçlardan biri 2018 yılındı Suriye’den gelenlerin yüzde 56’lık kısmı ülkelerine geri dönüş yapmak istiyordu. Fakat 2020 senesinde yapılan araştırmada geri dönmeyi düşünenlerin oranı yüzde 65 oldu. Bu üzerine dikkat kesilmesi gerekilen bir unsurdur.” şeklinde konuştu.

“Kira artışının Suriyelilerden dolayı olduğunu ifade ediyorlar”

Aradan geçen 2 senede Suriyelilerin eğitim, entegrasyon, istihdam ve sağlık alanlarında sorunları olduğunu ifade eden Gültekin, birçok Suriyelilerin batıya göç etmesinin de Suriyelilere çıkmak istemelerinde etkili olduğunu ifade etti. Gültekin, Gazianteplilerin büyük bir çoğunluğunun Suriyelileri ‘savaştan kaçan insanlar’ olduğunu söyleyen Gültekin, “Çok fazla olumsuz olarak yaklaşanlar yok ancak ciddi manada olumlu olarak görenler de yok. Şehirdekilerin büyük kısmı Suriyelilerle hiçbir şekilde benzeşmediğini ifade ediyor. Bu açıkçası Gazianteplilerle ve Suriyelilerle ilgili önemli bir parametredir. Başka bir ilginç noktaysa kardeşlik söyleminin sahada görünen bir karşılığının olmadığı. Bu konuda insanlar daha gerçekçi görüyorlar durumu. Şehirdeki kira artışının en büyük sebebi olarak Suriye vatandaşları görülüyor.” şeklinde konuştu.

“Suriyelilerin yüzde 40’lık kısmı başka bir ülkeye gitmek istiyor”

Gültekin, yapılmış olan araştırmanın Türkiye’de bir ilk olduğunu söyleyerek, “Özellikle Gaziantep’teki Suriyeliler konusu aslında yoksulların karşılaşması meselesidir. Suriyelilere Türkiye’de yapılan pek çok araştırma bulunuyor ancak sınıf içi etkileşimler bakımından ilk kez böylesine bir araştırma gerçekleştirildi. Daha çok biz yoksul, orta ve alt sınıfların arasındaki etkileşime baktık. Bu çalışma Türkiye’de Suriyelilere ilişkin yapılmış olan en detaylı çalışmadır denilebilir. 2018 ve 2020 seneleri arasında yapılmış olan araştırmaların arasında en çarpıcı sonuç gitmek isteyen kişilerin oranında artış görülmesidir. Bunun birçok nedeni bulunuyor. 2018 senesinde şehirdeki kiralar Suriyeliler için en büyük problemdi. Ancak 2020 yılının araştırmasında en büyük sorun olarak gündelik hayat faturaları karşımıza çıkıyor. Kararsızların oranları dağıtıldığında Suriyelilerin yüzde 40’lık kesimi uygun koşullar oluşursa başka bir ülkeye gitmek istediğini söylüyor.” dedi.

“Suriyeli kadınlar iş hayatına katılım göstermeye başladı”

Araştırma ekibindeki Dr. Şenay Leyla Kuzu’ysa araştırma sonucunda Gaziantepli ve Suriyeli kadınların çalışma hayatının dışında olduklarını gördüklerini ifade etti. Kuzu, kadınların daha çok ev işleriyle uğraştığını söyleyerek, “Mültecilik ve göç kadınlar için çok stresli bir süreç ve zaman geçtikçe ev gelirinin de düşüş göstermesiyle ekonomik yaşama katılım adeta zorunluluk oluyor. Beceriyle ve eğitimle doğru orantılı olarak Suriyeli kadınlar da iş hayatına girmeye başladı. Çocukların eğitimine ilişkin çocukların çok ciddi alakadar olduklarını gördük. Suriyeli kadınlar mahallelerinde kendilerini güvende hissediyorlar ve okullarda çok rahat olduklarını söylüyorlar.” dedi.

“Suriyeliler yaşanan gelişmeleri sosyal medya üzerinden takip ediyor”

Dr. Mesut Yücebaş ise kültürel benzerliklere ilişkin Suriyelilerin kendilerini Gazianteplilerle benzer gördüklerine dikkat çekerek, Gazianteplilerin Suriye lokantalarına öncesinde hiç gitmediklerini, Suriyelilerin ise Gaziantep lokantalarına gittiklerini kaydetti. Komşuluk ilişkileri dikkate alındığında Suriyelilerin Gazianteplilerle ilişki yürütebildiklerini söyleyen Yücebaş, “Gaziantepliler ve Suriyeliler için en önemli iletişim aracı olarak TV görülüyor. Yazılı basını çok düşük seviyede takip ediyorlar. Sosyal medyayı Suriyeliler çok yoğun bir şekilde kullanıyor. Kendi sorunlarına ilişkin bilgi almak isteyen Suriyeliler daha fazla sosyal medyaya yöneliyor. Kendi coğrafyalarındaki iktidar ilişkilerinden bağımsız olarak haber alma ağlarına ulaşma kolaylığı sebebiyle sosyal medyayı kullanıyor. En fazla da nefret söylemine sosyal medyadan denk geldiklerini söylüyorlar. Suriyeliler ana akım medya ve yerel medyanın kendilerine dönük karşıt bir dil kullanmasından da şikayetçiler.” şeklinde konuştu.