Erdoğan: “Taliban’ın açıklamaları ılımlı fakat tereddütler var” 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Karadağ ve Bosna Hersek ziyaretleri sonrasında yurda dönüştü gazetecilerin sorularını yanıtladı. Uluslararası konular ve özellikle Afganistan ve Taliban hakkında yorumlarda bulunan Erdoğan, “Taliban’ın açıklamaları ılımlı fakat tereddütler söz konusu. Bir hükümet kurulmadı ve bu durumların ne gibi getirisi ya da götürüsü olacak henüz belli değil.” ifadelerini kullandı.  

GÜNDEM 29.08.2021, 16:29
Erdoğan: “Taliban’ın açıklamaları ılımlı fakat tereddütler var” 

Karadağ ve Bosna-Hersek ziyaretleri sonrasında yurda dönerken gazetecilerin sorularını yanıtlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, uluslararası konularda önemli açıklamalarda bulundu. Türk istihbaratının Taliban muhataplarıyla görüşme içinde olduğunu belirten Erdoğan’ın da gazetecilerin de gündeminde Afganistan ve Taliban vardı. 

Soru: Afganistan’da istikrarın ve güvenliğin sağlanmasında Türkiye’nin yeni kurulacak hükümete nasıl desteği olacak? Bu minvalde Afganistan’ın güvenliğinin yalnız Afgan halkı açısından değil komşu ülkeler açısından da son derece önemli olduğu göz önünde bulundurulduğunda Türkiye’nin öncülüğünde Afganistan’ın komşularının da dahil olduğu bir süreç işletilebilir mi? 

Erdoğan: “Şu anda Afganistan’da bir hükümet kurulmadı. Bu durumun da ne gibi getirisi ya da götürüsü olacak henüz belli değil. Taliban’ın açıklamaları ılımlı fakat 20 sene öncesinin açıklamalarıyla şimdinin açıklamaları örtüşüyor mu konusuna baktığımızda burada tereddütler söz konusu. Süreci şu anda hassasiyetle izlememiz gerekir. Örneğin hiç umulmadık anda 200’e yakın insan öldü. Ölenlerin içinde Taliban mensupları da vardı. Bu saldırıları ise DEAŞ üstlenmiş durumda. Bizim burada dikkatli olmamız gerekiyor. Öncelikle Taliban’ın devlet olma ve devlet yönetme konusundaki duruşunu göreceğiz.”

“20 senedir Afganistan’a her türlü desteği verdik”

Erdoğan: “Biz, 20 senedir Afganistan’a gerek alt gerekse üstyapı noktasında her türlü desteği verdik. Fakat gelin görün ki Taliban, Afganistan’ın kuzeyinde çok ciddi hasarlara sebep oldu. Mesela şu anda Türk olan Dostum, tehdit altında olduğundan ülkeden çıkmak zorunda kaldı. Bunlar oldukça düşündürücü. Yarın ne olur bilinmez. Aynı şekilde Afganistan’ın komşusu olan ülkeler de Taliban’ın olumlu adım atması durumunda ortak olmak isteyebilirler. Biz de bu noktada yardımcı olmak isteriz. Türkiye Cumhuriyeti’nin bu konularda belli birikimleri var. Fakat yardımcı olmamız için de kapıların açılması gerekir.”



“İstihbaratımız, Taliban ile görüşme içinde” 

Erdoğan: “Kapıların açılması konusunda istihbarat güçlerimiz şu anda Taliban ile görüşme içerisinde. Ayrıca güneyde de bazı ülkelerde bir araya gelerek görüşmeler yapılıyor. Hepsinden öte şu anda Doktor Abdullah Abdullah ve Hamid Karzai, oralarda bir araya geliyorlar. Onların verdiği sinyaller bizim için oldukça önemli. Türkiye olan bizim derdimiz şu: Afganistan, süratle toparlanmalıdır. Artık Afgan halkı bu kadar yükü çekemez. Ortada 40 milyona yakın bir nüfus var. Afganistan, devasa bir ülke. Biz ülkenin beraberliğine ve birliğine her türlü desteği vermeye hazırız. Yeter ki onlardan da bu konuda bir yaklaşım görelim.” 

Soru: Dün, Türkiye’nin teknik heyet dışında askeri ve sivil tüm unsurlarını Afganistan’dan tahliye edeceğini belirttiniz. Buraya, Libya benzeri bir anlaşma ile dönülme ihtimali var mı yoksa bunu şimdiden konuşmak erken mi? “Taliban’ın Kabil Havalimanı’nın işletilmesi noktasında bize teklifleri var. Bu konuda henüz verilen bir karar yok.” demiştiniz. Bunu hangi şartlar altında kabul ederiz? Anlaşma sağlanırsa Somali benzeri bir işletme durumu mu olur? Türkiye, Afganistan krizinde nasıl bir rol oynar? 

Erdoğan: “Libya gibi bir anlaşma yapmanın mümkün olmadığını söyleyemem Aynı tür bir anlaşma yapabiliriz. Yeter ki karşımızda aynı düşünen bir muhatap bulalım. Bizim derdimiz problem çözmek.” 

Gazeteci: Fakat Türkiye’de bazı kesimlerin, Taliban’ın muhatap alınmaması konusunda görüşleri bulunuyor. 

Erdoğan: “Bu bazı kesimler bizi ilgilendirmez. Biz kendi irademize bakacağız. Biz ne düşündüğümüze ve ne yapacağımıza bakacağız. Türkiye’nin, bazı kesimler dediğimiz ana muhalefeti ve muhalefeti hiçbir zaman çözüm odaklı olmadı fakat bizler çözüm odaklıyız. Taliban ile aynı masaya oturulmamasını söylüyorlar. Bir kere aynı masaya oturmadan çözüm üretemezsiniz. Örneğin Dodik, ‘Biz neden üçüncü bir ülkeyi aramıza sokalım? Türkiye var, Türkiye’yi davet edelim; Erdoğan var, Erdoğan’ı davet edelim. Biz, bu işi onlarla yapalım.’ şeklinde konuştu. Ortada bu gibi görüşler de var. Fakat Türkiye’nin muhalefeti bu konuda böyle bir yaklaşım içerisine girmez. Bizim ise bu noktada özgüvenimiz var. Türkiye’ye bu konuda teklif gelirse biz de değerlendiririz. Bu işe girmemiz gerekirse de gireriz.” 

“İlk etapta Afganistan’dan çıkmayı düşünmedik” 

Erdoğan: “Biliyorsunuz ki ilk etapta biz, Afganistan’dan çıkmayı düşünmedik. NATO zirvesinde de bunları Biden ile konuştuk. Biz, Biden’a 3 teklif götürdük. Dedik ki mali ve idari noktada bize destek olacaksınız. Diplomatik destek vereceksiniz. Lojistik destek vereceksiniz. Eğer bunları verirseniz biz burada kalırız, dedik. Havaalanı meselesinde Taliban ne diyor? ‘Güvenliği bize verin fakat işletme sizde kalsın.’ Nasıl olacak bu? Güvenliği siz aldığınızda orada kan gövdeyi götürürse biz bunu dünyaya nasıl açıklayacağız? Hatırlarsınız ki bunlar konuşulduktan bir gün sonra da 200 kişi öldü.” 



“Alternatif planlarımız hazır” 

Soru: Büyükelçiliğimiz ne olacak? Çalışmaya devam edecekler mi? Sanıyorum ki bir yer değişikliği meydana geldi. 

Erdoğan: “Biliyorsunuz ki büyükelçiliğimiz çalışmalarını iki haftadır Kabil Havaalanı’ndan yürütüyordu. Önceki gün de yeniden şehir merkezindeki binamıza döndüler. Şu anki planımız, diplomatik varlığımızı bu şekilde sürdürmek. Planlarımızı, güvenlik durumuna göre sürekli olarak güncelliyoruz. Tüm ihtimallere karşı alternatif planlarımız hazır. Önceliğimiz, personel güvenliği.” 

“Taliban’ın kadınlara bakışı, 20 sene önceki gibi olmaz” 

Soru: Müslüman kadının siyasi, sosyal hayatta yer alması ve eğitimi konusunda Türkiye, örnek bir ülke. Bizim bu konuda Afgan kadınlarıyla tecrübelerimizi paylaşabilmemiz için nasıl yol izlememizi önerirsiniz?  

Erdoğan: “Afgan kadınlarıyla alakalı olarak, biz ülkemizde kadınları nasıl görüyorsak Afgan kadınlarının da aynı haklara sahip olması konusunda her türlü adımı atacağız. Fakat takdir edersiniz ki Afganistan şartlarıyla Türkiye şartları aynı değil. Orada şu anda belli bir süreç var. Bu sürecin akması lazım ki sağlıklı bir ortam ortaya çıksın. Zaman zaman Afgan parlamentosundan gelen kadınlar olurdu, onlarla görüşürdüm. Onlar, hemcinsleri hakkında konuşurken ilerleme kaydedildiğini söylerler ve örnek olarak da bizim vatandaşlarımızı gösterirlerdi. Tabi şu anda Taliban’ın kadınlara bakışı, 20 sene öncesiyle aynı olmayacaktır. Onlar da bu konuda muhakkak değişikliğe gideceklerdir.” 



“Trump’ın DEAŞ açıklamasını doğru bulmuyorum” 

Soru: “Türkiye, DEAŞ ile göğüs göğse savaşan tek NATO ve Koalisyon ülkesi. Irak ve Suriye’de 4 binden fazla DEAŞ’lı etkisiz hale getirildi. Donald Trump ise son açıklamasında DEAŞ’ın Horasani grubunu değerlendirirken, ‘Biliyorsunuz ki DEAŞ’ı yüzde 100 devirdim. Irak ve Suriye’de devirdik. Şimdi yeni DEAŞ var.’ dedi. Bu açıklamaları nasıl değerlendiriyorsunuz?” 

Erdoğan: “Ben bu açıklamayı asla doğru bulmuyorum. Sayın Trump ile özel görüşmelerimiz de olmuştur fakat bir defa Amerika’nın DEAŞ’ı bitirdiği doğru değildir. Hatta onlara karşı ciddi ve kararlı mücadele de vermemiştir. DEAŞ’a karşı dünyada kararlı mücadele veren tek ülke Türkiye’dir. Acaba onlar dünyanın neresinde bu gruba karşı mücadele vermişler? Bunları bitirmiş olsalardı Irak’takini hallederlerdi ama yapamadılar. Fakat bizim mücadelemiz devam ediyor. Dilerim ki Biden yönetimi, ABD’nin bıraktığı yerden bu yaklaşımı ele alsın ve DEAŞ Horasan’ın bitirsin.” 

Türkiye’nin Bosna-Hersek'teki rolü 

Soru: Bosna Hersek’te BM eski yüksek temsilcisi Valentin İnzko, Srebrenitsa Soykırımı’nın inkarını suç sayan bir karar verdi. Bu karar, bir gerilim başlattı. Buna karşın Bosna-Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi’nin 3 üyesi, sizin ziyaretiniz vesilesiyle bir araya geldiler. Hem Hırvat lider Jelko Komşiç hem de Sırp lider Milorad Dodik’in Türkiye’nin bölgedeki barışın ve huzurun garantörü olduğu şeklindeki beyanları göz önünde bulundurulduğunda ülkemizin Bosna’daki rolü nedir? 

Erdoğan: “Az önce ifade ettiğim gibi, bu üçlü eğer Bosna’da kendi arasında birliktelik sağlar ve ‘Türkiye’ye görev vermek istiyoruz. Türkiye burada arabuluculuk yapsın.’ derse o zaman bu işe gireriz. Fakat Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konsey üyelerinin bu kararı vermesi gerekir. Bunu kendilerine de söyledim.” 



“Ermenistan ile ilişkileri normalleştirmek için çalışabiliriz” 

Soru: 25 Ağustos tarihinde yaptığınız açıklamada, ‘Dağlık Karabağ’daki işgalin sona ermesiyle bölgemizde kalıcı barış adına yeni bir fırsat doğdu. Ermenistan’ın bunu değerlendirmesi halinde gerekeni yaparız.’ dediniz. Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ise ‘Türk kamuoyundan olumlu sinyaller aldık. Bu sinyalleri değerlendireceğiz.’ açıklamasında bulundu. Bu konuyla ilgili görüşünüzü öğrenebilir miyiz? 

Erdoğan: “Öncelikle, Ermenistan’da kurulan yeni hükümetin bölge için hayırlı olmasını dilerim. Bölgemizde yapıcı ve yeni yaklaşımlara ihtiyaç var. Beklenti ve görüş farklılıklarımız olsa da birinin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı göstermek, iyi komşuluk ilişkileri kurmak gerekir. Yakın tarih, husumet kaynağı olmamalıdır. Sürdürülebilir barış için yapıcı adımlar atılmalıdır. Tek taraflı suçlamalar yerine ileriye dönük, gerçekçi yaklaşımlar geliştirilmelidir. Bu yönde ilerlemeye hazır olduğumuzu beyan ederek Ermenistan hükümeti ile ilişkilerimizi kademeli olarak normalleştirebiliriz. Artık bölgede barışı ve istikrarı kalıcı hale getirip ekonomik kalkınmayı sağlamalıyız. Benzer şekilde, Azerbaycan da kapsamlı bir barış antlaşması için Ermenistan ile müzakereler yapmayı öneriyor. Bu tarihi fırsatı değerlendirmek isteyen tüm taraflarla çalışmaya hazırız. 5’li ya da 6’lı platform önerilerimiz ortada. Bu platformların içinde Ermenistan, İran, Rusya, Azerbaycan ve Türkiye var. Hatta istiyoruz ki içeriye Gürcistan’ı da alalım. Bu platform bu şekilde kabul edilirse bölgenin rahatlayacağını düşünüyorum. Bölgede otoyolların ve demiryollarının yapılması gerekiyor. Sayın Putin ile yaptığımız görüşmede bu konuda mutabık kaldık. İlham Aliyev kardeşim ile de bu konuda mutabık kaldık. İran’da cumhurbaşkanı değişikliği oldu. Sayın Reisi ile de bu konuyu konuşabiliriz.” 

“S-400’de ikinci paket alımı konusunda tereddüt bulunmuyor” 

Soru: Geçtiğimiz günlerde Rus yetkililerden ikinci paket S-400 alımıyla ilgili ilerleme sağlandığı açıklaması geldi. İkinci paketin alımı söz konusu mu? Bir de İsrail ile ilişkilerin iyileştirilmesi ile ilgili herhangi bir süreç işliyor mu? 

Erdoğan: “Rusya ile ilgili ikinci paketin alımı gibi konularda bizim herhangi bir tereddüdümüz bulunmuyor. Rusya ile bizim gerek S-400 konusunda gerekse savunma sanayii konusunda birçok adımımız var. Hatta daha değişik bir alternatif de bulunuyor. Örneğin bu yangınlarda onlardan gelen uçakları kullandık. Son telefon görüşmemizde de bu konuyu konuştuk. Rusya seyahatimde bunların hepsini yeniden ele alacağız. Diğer sorunuza gelecek olursak, biz İsrail ile ilgili durumları zaten Cumhurbaşkanı ile gözden geçirdik. Yeter ki Başbakan ve bakanları konusunda sıkıntı yaşanmasın Eğer BM Genel Kurulu’nda İsrail Cumhurbaşkanı orada olursa bu konuda tekrar konuşabiliriz.” 

“Anayasa taslağını Devlet Bey’e takdim edeceğim” 

Soru: Cumhur İttifakı olarak Yeni Anayasa önerinizi sunacaksınız. Muhalefet partilerinden bu konuda beklentiniz var mı? 

Erdoğan: “Muhalefet partilerinden herhangi bir beklentimiz yok çünkü biz zaten herhangi bir adımı atmadan muhalefet partileri kapılarını kapattı. İP de CHP de kapılarını kapattı. Peki biz hangisine bu çalışmayı, taslağı takdim edeceğiz? Biz şimdi taslağımıza son halini verdikten sonra Devlet Bey’e takdim edeceğiz. Devlet Bey de ekibiyle gözden geçirecek sonrasında çalışmalara devam edeceğiz.” 



“28 Şubat davasında yargı, kararı verdi” 

Soru: 28 Şubat davasında bazı eski generallerin hapis cezaları infaz edildi. Sizin affedebileceğinize dair söylentiler oldu. Bu konuda ne düşünüyorsunuz?  

Erdoğan: “Yargı bu konuda kararı verdi. Karar sonrasında bizim kapımızı çalan olmadı.” 

“Yalan terörüne karşı yasa için çalışma yürütülüyor” 

Soru: Siyasette en fazla son dönemde yaptığınız açıklamalarda yalan terörüne ciddi eleştirilerde bulundunuz. ‘Türkiye, CHP zihniyetine, yalana maruz kalmaktadır.’ ifadelerini kullanmıştınız. AK Parti’nin bu konuda çalışması olduğunu biliyoruz. Türkiye’de de Almanya ve Fransa’da olduğu gibi yalanı yayan gazeteciler, siyasiler ve içerik sağlayıcılarına karşı yaptırım uygulanmalı mı? 

Erdoğan: “Ülkemiz, benim ‘yalan terörü’ olarak belirttiğim saldırılara sık sık maruz kalıyor. PKK’sından FETÖ’süne, terör örgütleri her mecrada her türlü yalanla ülkemizi hedef alıyoruz. Bakıyorsunuz Bay Kemal ve CHP başta olmak üzere muhalefet partileri de bu yalanlarla çok içli dışlı. Adeta yalan fabrikası gibiler. Dijital terör de sürekli iş başında bunlara karşı yasal düzenlemelerimiz oldu fakat daha güçlü adımlar atmamız da kaçınılmaz. Bununla mücadele etmek konusunda kararlıyız. Arkadaşlarımız, Türkiye’deki verinin ülkede kalacağı; vatandaşlarımızın kişilik haklarını ve verilerini koruyacak geleneksel ve yeni iletişim mecralarındaki karalama, iftira ve yalan kampanyalarına karşı duracak yeni bir yasa çalışması yürütüyor. En kısa zamanda da hazırlıklar tamamlanacak. Meclis açılır açılmaz bu konu gündeme gelecek.”  




“Sosyal medya platformları gelecek, personeliyle burada bulunacak” 

Erdoğan: “Hem bireysel özgürlükleri ve hakları koruyacak hem de devletimize ve milletimize yönelecek sistematik dezenformasyon ve yalan terörüne karşı milli güvenliğimizi koruyacak yasal zeminin ortaya konması konusunda katkı sağlayacağız. Tabi yalnızca yalan olayı da gündemimizde yok. Sosyal medya platformlarının ülkemizde yalnızca kuru kuruya ofis açmasını istemiyoruz. Buraya gelecekler ve personelleriyle, her şeyleriyle burada bulunacaklar. Herhangi bir ihlal durumunda da cezası verildiği zaman bu cezaları tahsil edilecek. Bu işin başka çaresi yok.” 

“Seçim barajında yüzde 7 öne çıktı” 

Soru: Seçim ve siyasi partiler yasasındaki değişikliklerde sona gelindi. En merak edilen nokta ise seçim barajı. Barajın yüzde 5’e düşme ihtimalinden bahsediliyor. Bir başka ihtimal de eğer ki partiler ittifak halinde seçime girerlerse onlar için ayrı bir baraj söz konusu olacak deniyor. Seçim barajı düşecek mi? 

Erdoğan: “Baraj ile ilgili olarak şu anda belirlenmiş yüzde 7 var ama bu konuda Cumhur İttifakı olarak MHP’li arkadaşlarımızın nihai kararını almış değiliz. Fakat yüzde 7, bizim için netleşmiş vaziyette. MHP’nin de buna olumlu baktığını biliyoruz. Bunun altında bir şey olur mu olmaz mı bilemiyoruz. Öyle bir şey olursa konuşulur ama şu anda yok.” 

“Çocuklar cep telefonlarından uzak kalsınlar” 

Soru: 6 Eylül 2021 itibarıyla tüm kademelerde 5 gün yüz yüze eğitim başlıyor. Öğrenciler, 1,5 senelik pandemi döneminde yüz yüze eğitimden uzak kaldı. Hem öğrencilere ve velilere hem de öğretmenlere bir tavsiyeniz var mı? 

Erdoğan: “Çocuklarımızın gerçekten okuldan ve öğretmenden bu kadar uzak kalmış olmaları onlarda rehavet yarattı. Fakat şimdi 6 Eylül’den itibaren yeni bir dönem başlıyor. Ben inanıyorum ki bu süreçte yavrularımız kitaplarına kavuşacaklar. Benim tavsiyem şudur ki çocuklarımız, cep telefonlarından uzak kalsınlar çünkü bağımlılık yapabiliyor. Zaten uzmanlar da bunun sıkıntısını çektiklerini belirtiyorlar.” 

Yorumlar (0)