"En zengin 26"nın yayıncısı Oxfam'dan ayrıldı!

UNAIDS’i etiketleyerek attığı gönderide “Selam yeni iş arkadaşlarım, yeni ofiste şu resmi koyabileceğimiz bir yer var mıdır acaba? (Kusura bakma @Oxfam bu resim hep benimle kaldı!)” dedi. UNAIDS’de “Halloldu! Hoş geldin @Winnie_Byanmiya” diyerek cevap verdi.

Peki 2019’un başında yayınlanan o rapor ne diyordu?

Dünyada refahın nasıl dağıldığını ölçen bir rapor 26 en zengin milyarderin mal varlığının dünya nüfusunun en düşük gelirli 3,8 milyarlık kısmına denk olduğunu söylüyor.

Davos Ekonomik Zirvesi’nin başlangıcından önce yayınlanan raporun ortaya çıkarttığı sonuçlar bir kalkınma kurumu olan Oxfam tarafından yayınlandı. Derneğin tespiti 2018 yılının zenginin daha zengin fakirin daha da fakirleştiği bir yıl olduğu yönünde. Oxfam’a göre en zengin yüzde 1’lik kesimin bütün varlığı dünya nüfusunun yüzde 99’unun servetinden çok daha fazla.

Genişleyen bu gelir eşitsizliğinin yoksullukla mücadeleyi engellediğini ve yüzde 1’lik bir varlık vergisi eklemenin yıllık 418 milyar dolar seviyesinde bir artış sağlayabilir. Bu da eğitime ulaşamayan tüm çocukları ve 3 milyon ölümü engelleyebilecek kadar sağlık hizmetlerine ulaşımı sağlayabilir. 

Oxfam’ın açıklaması tüm dünyada 2200 milyarderin 2018 yılında gelirini yıllık toplam 900 milyar dolar arttırdığı ya da günlük toplam 2,5 milyar dolar arttırdığı şeklinde. Aşırı zenginlerin gelirinde yüzde 12’lik artış en fakir kesimin gelirinde yüzde 11’lik bir düşüşle tazmin ediliyor ve bu grubun nüfusu dünya nüfusunun yüzde 50’si.

Zenginler gittikçe artıyor her iki ikişiden biri milyarder

2016 yılında dünya nüfusunun yarısının gelirine denk mal varlığı olan zengin sayısı 61’di, bu sayı 217 yılında geldiğimizde 43 ve 2018’de 26 olarak kaydediliyor. 

Rapordaki diğer bulgular şöyle:

Finansal krizin üzerinden geçen 10 yılın ardından milyarder sayısı iki katına çıktı.

2017-2018 arasında her iki günde bir kişi milyarder oldu.

En zengin Jeff Bezos

Dünyanın en zengin adamı Amazon’un sahibi Jeff Bezos’un mal varlığı 112 milyar dolar seviyesine dayandı. Bu miktarın yalnızca yüzde 1’i 105 milyonluk bir ülke olan Etiyopya’nın sağlık bütçesine eşit.

Oxfam’ın kampanya ve politika direktörü Matthew Spencer “Aşırı yoksulluk düzeyinde yaşayan insanların sayısında sağlanan büyük düşüş geçtiğimiz çeyrek yüzyılın en büyük başarısı ancak artan eşitsizlik de bir o kadar korkutucu.Ekonomimizin organize olma biçimi refahın adaletsiz bir biçimde dağılarak milyonlarca insan zorlukla yaşama mücadelesi verirken tüm refahın ayrıcalıklı bir azınlığın elinde toplanmasına sebep oluyor. Kadınlar yeterli doğum bakım hizmeti olmadığı için ölüyor, çocuklar yoksulluğu derinleştiren bir şekilde eğitim dahi alamıyor. Kimse sırf yoksul doğduğu için erken bir ölümle karşı karşıya kalmamalı ve okuma yazmadan bile mahrum olmamalıdır.” diyordu.

“Bu şekilde olmak zorunda değil. Dünyada herkese eşit şans vermeye yetecek seviyede refah mevcut. Hükümetler zengin kesimden alınan yüksek verginin ve sağlanan gelirlerin insanların hayatını kurtarabilecek ücretsiz, yüksek kaliteli kamu hizmetleri için harcandığından emin olmalı.” ifadelerinde bulunmuştu. 

Rapora göre çoğu hükümet yanlış veya eksik kamu yatırımlarıyla eşitsizliği daha da derinleştiriyor. Altı çizilen bir başka detay dünya üzerinde günde 10 bin insanın yetersiz sağlık hizmetleri sebebiyle öldüğünü ve 262 milyon çocuğun ise aileleri yeteri kadar gelire sahip olmadığı için eğitim almadığını kaydediyor.

Oxfam’a göre hükümetler daha yüksek kaliteli, evrensel kamu hizmetleri sağlayabilir. Bunun yolu ise vergi kaçırmayla mücadeleden ve şirketler ve en zenginlerin varlıklarının da dahil edildiği adil vergilendirmeden geçtiğini belirtiyor.

Thomass Piketty tarafından desteklenen 2018 Dünya Eşitsizlik Raporu’nun bulgularına göre 1980 ve 2016 arasında insanlığın en fakir yüzde 50’si küresel gelirdeki her 1 dolarlık artıştan 12 cent alıyordu. Buna karşın aynı 1 doların 27 centlik kısmı yüzde 1’dekiler tarafından alınıyordu. Thomass Piketty’nin ortaya attığı küresel varlık vergisi fikri eşitsizliğe karşı bir eylem gerekliliğinden dolayı ortaya atılmıştı.

Oxfam şu anda deniz aşırı yardım taahhütlerini yerine getirmeyen gelişmiş ülkelerin düşük gelirli ülkelerdeki aşırı yoksullukla mücadele etmek için ihtiyaç duyulan para miktarını sağlayabileceğini ifade ediyor.

Çin’in son 40 yıldaki göz dolduran büyümesi aşırı yoksulluktaki oranların azalmasında oldukça etkili olarak kaydediliyor. Buna karşın Oxfam, Dünya Bankası verilerine göre yoksulluk azalma oranlarının 2013 itibariyle yarı yarıya düştüğünü gösteriyor. Bunun sebebi is Sahra Altı Afrika’da artan aşırı yoksulluk olarak gösteriliyor.

Oxfam’ın hesaplama ve ölçme yöntemlerine dair verdiği bilgiler ise şu yönde. Zengin ve fakir arasındaki gelir eşitsizliğinin hesaplamasında Credit Suisse Küresel Veri Kitabı tarafından sağlanan küresel refah dağılımı verileri temel alınıyor. Kitaptaki veriler Haziran 2017 ve 2018 arasını kapsıyor. Milyarderlerin yıllık serveti ise Forbes tarafından 2018 Mart’ta yayınlanan milyarderler listesi temel alınarak hazırlanıyor.