Ekmek Karnesi nedir? Ne zaman uygulandı?
Ekmek karnesinin yürürlüğe girdiği tarihin üstünden 79 yıl geçti. Ekmek karnesi, II. Dünya Savaşı esnasında Türkiye’de yürütülen bir uygulama olarak vuku buluyor. Ekmek Karnesi; ithalatın durması, Türkiye’nin savaşa girme ihtimali gibi nedenlerle uygulanıyordu. Uygulama II. Dünya Savaşının bitiminden 1 yıl kadar sonra yürürlükten kaldırıldı. Peki, ekmek karnesi nedir?
Ekmek Karnesi’ne ilişkin gelişmelerin gösterildiği kronolojik özetin de görüldüğü gibi, ekmek karnesi uygulamasına II. Dünya Savaşı’nın olağanüstü şartları nedeniyle başlandı. Bir kişi için verilen günlük ekmek miktarı yetişkin, çocuk veya ağır işçi olma durumuna göre değişiklik gösteriyor.
İşte Ekmek karnesinin kronolojik özeti:
14 Şubat 1941: Savaşa girme ihtimali, yaşanan kıtlık gibi nedenlerle tahıl stoklarına hükümet çıkarılan kararnameyle el koydu,
18 Şubat 1941: Buğday ithalatı yapılamayınca, ekmekler çavdar ve arpa karışımlarıyla üretildi,
10 Aralık 1941: Buğday ekimine teşvik için buğday tohumu fiyatları artırıldı,
14 Ocak 1942: Ekmek karnesi ilk olarak İstanbul’da uygulandı. Kişi başına günlük istihkak ise şöyle belirlendi: 7 yaşından küçük çocuklar için çeyrek ekmek (187,5 gram), 7 yaş üstü için yarım ekmek (375 gram), ağır çalışan işçiler için tam ekmek (750 gram),
17 Ocak 1942: Ekmek karnesi Ankara’da uygulanmaya başladı,
22 Ocak 1942: Ekmek karnesi İzmir’de uygulanmaya başladı,
Nisan 1942: Yetişkinler için ekmek istihkakı yetişkinler için 150 grama düşürüldü,
Haziran 1942: Yetişkinler için ekmek istihkakı yetişkinler için 300 grama çıkarıldı,
Eylül 1944: Yetişkinler için ekmek istihkakı yetişkinler için yeniden 375 grama çıkarıldı,
Ocak 1945: Günlük ekmek istihkakı yetişkinler için 450 grama çıkarıldı,
8 Eylül 1946: Ekmek karnesi uygulaması yürürlükten tamamen kaldırıldı.
