DEAŞ'lı teröristleri kimse almadı

Ara bölgede kalan ABD vatandaşı DEAŞ'lı terörist konusunu Milliyet'e değerlendiren emekli büyükelçi Murat Bilhan şöyle konuştu:

"Sınır dışı edilmek istenen kişinin hakkında bir ceza tahkimatı bulunması ve belli bir örgüte üyeliği bulunuyorsa bu şahsı, vatandaşı olduğu ülkenin yasal olarak kabul etmeme hakkı var. Kendi ülkesi kabul etmiyor diye misafir olduğu ülke yani Türkiye’nin de ülkesinde bu vatandaşı barındırmama hakkı var. Bu durumda hukuken şahıs ara bölgede bekletilir. Bu durum, ‘vatansız haymatlos’ denilen statü olarak adlandırılır ve Birleşmiş Milletler’e çağrı yapılarak konuya BM misyonu dâhil edilir. Soruna çözüm bulması gereken merci BM’dir.”

Sınır dışı edilirken birden fazla kriter gözetilmeli

Ankara Barosu Mülteci Hakları Merkezi Başkanı Sadık Onur Gelbal ise konuyla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı:

“Sınır dışı edilecek kişinin gönderileceği ülke hususunda öncelik, ‘Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’ (YUKK) yönetmeliği 51. madde gözetilmelidir. Buna göre; yabancının sınır dışı edileceği ülkenin tespitinde; vatandaşlık durumu, gönderilmesi planlanan ülkeye kabul edilip edilmeyeceği ve varsa gidebileceği üçüncü bir ülkeye ilişkin talebi göz önünde bulundurulur. Sınır dışı edilirken gönderilen ülkenin kabul edip etmeyeceğine bakılmalıdır. Buna rağmen sınır dışı edilen kişinin gönderildiği ülke kabul etmezse, o da gönderen ülkeye sınır dışı edecek.”

"BM'nin devreye girmesi gerek"

İGAM İltica ve Göç Araştırma Merkezi Başkanı Metin Çorabatır, bu konunun bir mülteci olayı olmadığının altını çizerek şunları ifade etti, "Uluslararası ceza hukukunu ilgilendiren bir konu. Ama genel olarak bu durumda ortada bırakılmaması lazım. Zaman zaman mülteciler de arada kalabiliyor. Mülteciler Yüksek Komiserliği devreye giriyor. Bu daha komplike bir durum. BM’nin ilgili kuruluşlarının devreye girerek Türkiye, Yunanistan ve vatandaşı olması dolayısıyla ABD yetkilileri arasında müzakereler yapıp çözüm bulunması lazım. Çünkü bu şekilde ara bölgede mahsur kalması insan haklarına da aykırı bir durum. ABD Türkiye’nin operasyonuna kadar Suriye’nin kuzeyinde askeri varlığıyla işgalci güçtü. Koalisyonla DEAŞ’a karşı bir savaş yürüttüler. Yakaladıkları bu insanların yargılanması ve durumlarının çözüme kavuşturulması egemen güç olarak ABD’nin sorumluluğundaydı. Bunu yapmadan çekildiler. Buna benzer durumların daha çok yaşanacağını göreceğiz.”

Vatansız insan kimdir?

Vatansızlık (haymatlos), hiçbir ülkeyle vatandaşlık bağı kuramamış olan kişiler için kullanılan bir kavramdır. Bu vatansız kişiler Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvuru yapabilir.

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, 2014 yılı sonunda 77 ülkede toplamda 3,5 milyon vatansız statüsünde insan olduğunu ve tüm dünyayı hesaba katınca bu sayının 10 milyonun üzerine çıktığını açıklamıştı.