D-8 zirvesinde 10 yıllık yol haritası belirlendi

Ticari işbirliğini artırma ve iç ticaret potansiyellerini, D-8 ticaretinin en az yüzde 10’una ulaştırma hedefi kabul edildi.

Toplantıya Erdoğan’da katıldı

Bangladeş'in ev sahipliğinde çevrimiçi gerçekleşen D-8 zirvesine vCumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da katıldı. 

Zirveye Türkiye’nin yanı sıra İran, Mısır, Bangladeş, Nijerya, Malezya, Pakistan ve Endonezya katıldı. Zirvede kabul edilen yol haritasıyla birlikte D-8 teşkilatının daha kuvvetli hale getirilmesi planlanıyor.

10 yıllık yol haritası neleri kapsıyor?

D-8 ülkeleri tarafından ortaya konulan ve kabul edilerek ilan edilen yol haritası, işbirliğinin güçlendirilmesini sağlayacak projeler ile Birleşmiş Biletler tarafından hazırlanan eylem planının desteklenmesinin yanı sıra tarım ve gıda güvenliği, turizm, ticaret ulaştırma, enerji, sağlık ve KOBİ mekanizmalarının güncellenmesine yönelik hedefleri kapsıyor.

Hedefler doğrultusunda ilk olarak 2020-2022 döneminde bahsi geçen alanlarda proje hazırlamalara odaklanılacak. 2023-2027 dönemini kapsayan zamanlarda ise işbirliği çerçevesinde geliştirilen projelerin uygulanmasına önem verilecek. Yol haritasının son dönemi olarak kabul edilen 2028-2030 yılları arasında ise uygulamaya konulan projelerin gözden geçirilmesi deve değerlendirilmesi söz konusu olacak.

D-8 bildirisi

Zirvenin sona ermesinin ardından dünya kamuoyuyla paylaşılan bildiride taraflar, Dakka, İstanbul, Tahran, Kahire, Kuala Lampur, Bali, İslamabad, ve Abuju’da demokrasi, barış, diyalog, ortaklık, hoşgörü konularında gösterilen taahhütleri ülke haklarının ekonomik refahını güçlendirmek için kurucu ve temel değerler şeklinde yineledi.

BM sistemine karşı güçlü bir inancın var olduğunun bir kez daha kaydedildiği bildiride, uluslararası ve bölgesel kuruluşların katılımıyla Üçgen ve Güney-Güney işbirliğinin ne kadar faydalı olduğunu ifade edildi.

Bildiride, koronavirüs salgınının, D-8 üyesi ülkelerin ekonomileri üzerindeki etkilerine karşı birlikte mücadele etme mesajı verilerek işbirliğini daha da geliştirecek imkânların araştırılacağı kaydedildi.

İklim değişikliğine de yer verilen bildiride bu hususun küresel bir öncelik olduğu ve azatlımın acil öncelik olduğu belirtildi.

İklim değişikliğinin, çağın en büyük zorluklarından biri olduğu teyit edilen bildiride, taraflar iklim değişikliğine uyum ve azaltımın acil bir küresel önceliği temsil ettiğini vurguladı.

Terörizmle mücadele kararlılığı

Bildiride, ‘Mavi Ekonominin muazzam potansiyelinden’ daha fazla yararlanmanın faydaları kayda geçirilerek üye ülkeler arasında angajmanların kuvvetlendirilmesi, terörizm, aşırılık ve mezhepçilikle mücadele edilmesi kararlaştırıldı.

Bildiride ayrımcılık, ırkçılık, yabancı düşmanlığı ile Müslüman karşıtlığıyla mücadele etme kararlılığı bir kez daha güçlü bir dille ifade edildi.

Turizmde iş birliği hacmini artırma çağrısı

D-8 ülkeleri arasında turizmin canlandırılması konusunda da Bakanlar ve bürokratlar seviyesinde toplantılar yapılması çağrısında bulunuldu.

2017’den bu yana D-8 başkanlığını yürüten Türkiye’ye gösterdiği başarıdan dolayı tebrik mesajları iletildi.

Bildiride, D-8 Tarım ve Gıda Güvenliği Araştırma Merkezi ve D-8 Uluslararası Üniversitesi kurulması ile D-8 Sağlık ve Sosyal Koruma Programı'nın başlatılmasına karar verildiği açıklandı.

Yine Takas Ticaret Sistemi'nin başlatılması ve D-8 Yaratıcı Ekonomi ve Finans Merkezi'nin kurulması konuların da BM ve İslam Kalkınma Bankası gibi uluslararası kurumlarla yyapılan iş birliğinden duyulan memnuniyet ifade edildi.

Bildiride, D-8 Proje Destek Fonu kurulacağı belirtildi.

Üye D-8 Ticaret ve Sanayi Odaları Tüzüğü'nün kabul edilmesinden duyulan memnuniyet dile getirilerek D-8 Ticaret ve Sanayi Odası dijital platformu kurulması yönündeki düşüncenin desteklendiği de kaydedildi.

D-8 üyelerinin, D-8 Sağlık ve Sosyal Koruma Programı'na insan kaynağı ve malzeme desteği sağlama çağrısı tekrarlandı.

Eşit şekilde küresel aşılamasının önemi vurgulandı

Bildiride üye devletlere, aşılarda fiyat avantajı sağlamak maksadıyla aşı üreten uluslararası ilaç şirketleri ile yapılacak istişarelerde iş birliğinde bulunma çağrısı yapıldı.

Herkesin aşıya eşit ve güvenli şekilde ulaşmasını temin için çaba gösteren Aşıları Küresel Erişim Programı (COVAX) Eş Başkanı olarak Endonezya Dışişleri Bakanını Retno Marsudi’ye teşekkür edildi.

Pakistan’ın, "Borç Erteleme Küresel Girişimi" çağrısı takdir edilerek  tüm paydaşların üzerine düşen görevi yerine getirme çağrısında bulunuldu.

D-8 Özel Ekonomik Bölgeleri kurma olasılığını görüşmeye davet eden bildiride, D-8 Özel Ekonomik Bölgeleri ile D-8 Sekretaryası kurulmasına ilişkin toplantıların düzenlenmesi yönünde görüş birliğine varıldı.

Bildiride, “Üye devletlerin ticaret hacmini geliştirmeleri amacıyla en kısa sürede Vize ve Gümrük ile Tercihli Ticaret anlaşmalarını onaylamaya teşvik ediyoruz" denildi.

Bildiride, Malezya D-8 Şartı'nı onayladığı için kutlanırken yerlerinden edilmiş insanlara yapılan yardımların takdirle karşılandığı kaydedildi.

Ekonomik olarak yaptırımlara maruz kalan üye ülkelere destek sağlanacağı vurgulandı. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan'a teşekkür edildi

Bildiride, D-8 dönem başkanlığını yürüten ve önemli katkılar sunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a teşekkür edildi.

10’uncu zirveye ev sahipliği yapması nedeniyle Bangladeş'e teşekkürlerin sunulduğu bildiride, Mısır'ın 11. D-8 Zirvesi'ne ev sahipliği yapma teklifinin memnuniyetle karşılandığı ve bu teklifin görüşüleceği açıklandı.