Yeni mahsul pazarın ateşini aldı

Türkiye sancılı bir yerel seçim sürecini daha geride bıraktı. Her seçimde olduğu gibi faturayı ise yine halk ödedi. Geçen sene dolar kurundaki dalgalanmalarla başlayan ekonomik sıkıntıları atlatmaya çalışan halk, yerel seçim sürecinde siyasilerin polemikleri yüzünden ağır faturalar ödemeye devam etti.

Sorumlu stokçular mı? Yanlış politikalar mı?

Yerel seçimler öncesi çarşı pazardaki fiyat artışlarını iktidar partisi manipülatif olarak tanımlarken, üreticileri stokçuluk yapmakla suçladı. Muhalefet ise uygulanan yanlış ekonomi ve tarım politikalarının sonuçları olduğunu savundu.

Kilogram fiyatı 25 TL’yi bulan kapya biber, 20 TL’yi bulan patlıcanı konuşurken bir anda gözler patates ve kuru soğana çevrildi. Patates ve kuru soğanın fiyatı 10 TL’yi geçince hükümet fiyat artışlarını dengeleyebilmek için tanzim satış çadırlarını faaliyete geçirdi. Tanzim satış çadırlarıyla beraber daha derin tartışmaların fitili ateşlenmiş oldu.

İktidar partisi soğan fiyatlarının artışının stokçuluğa bağlı olduğunu savunarak, Türkiye’nin soğan ihtiyacının büyük çoğunluğunu karşılayan Ankara Polatlı’daki soğan depolarına baskınlar düzenledi. Depolarında soğan bulunan çiftçilere cezai işlem uygulandı.

Çiftçiler isyan etti

Üretici ise duruma isyan edip stokçuluk yapmadıklarını savunarak, her sene aynı şekilde soğanları toplayıp, depolara koyduktan sonra kış ayları boyunca ihtiyaç dahilinde dönem dönem satışa sunduklarını söylüyordu. Üretici, piyasada soğan azaldığı için, tüm ürünlerini piyasa sürmeleri durumunda bir ay içerisinde tüm soğan stoklarının tükeneceğini söylüyordu. Böylece kış aylarında soğan fiyatlarının daha fazla yükseleceği hatta satın almak için soğan bulunamayacağını savunuyordu. Çiftçiye bir dokunan bin ah işitiyordu. Çiftçiler, son 5 yıldır Polatlılı çiftçilerin küf hastalığı ile mücadele ettiklerini çözüm bulamadıkları için yüzlerce ton soğanı çöpe atmak zorunda kaldıklarını söylüyorlardı. Bu dönemde çiftçiler, "sorunumuzu çözmek için yanımıza gelmeyen yetkililer, şimdi stokçulukla suçlayarak ceza yazmak için geliyorlar" diyorlardı.

Muhalefet ise iktidarı, ‘kötü ekonomi ve tarım politikalarının’ doğurduğu sonuçların sorumluluğunu çiftçilere ve halka yüklemekle suçluyordu.

Tanzim satışlarla ateş düşürülmeye çalışıldı

Halk ise ikiye bölünmüş durumda. Kimileri iktidara zarar vermek için stokçuluk yapıldığını, bazı grupların fiyat artışlarını bilinçli olarak çok yüksek yaptığını savunuyordu. Halkın bir kısmı ise alım gücünün düşmesinden iktidarı sorumlu tutuyordu.

Türkiye’nin birçok ilinde kurulan tanzim satış çadırları ile çarşı pazarın ateşi düşürülmeye çalışıyordu. Tanzim satışlarla piyasada patates ve soğanın kilogram fiyatı 5 TL civarına geriletildi. Tanzim satış çadırları önünde oluşan uzun kuyruklar günlerce haber bültenlerinin en önemli gündemi olmaya devam etti. İktidar yanlıları tanzim satış çadırları için teşekkür ederken muhalifler, 2019 yılında patates soğan kuyruklarının oluşmasını utanç olarak yorumluyorlardı.

Tarihte ilk kez soğan ithal ettik

Hükümet ise tedbirler almaya devam ediyordu. Patates ve soğan ithalatında gümrük vergisinin sıfırlanmasıyla Türkiye tarihinde ilk kez kuru soğan ithal ederek, İran soğanı ile tanıştı. Tüketici, İran'dan ithal edilen soğanın dayanıksız olduğunu belirterek İran soğanını beğenmedi. Yerel seçimler sonrası tanzim satışların birçoğunun kaldırılmasıyla fiyatlarda ciddi artışlar beklenirken, çiftçiler ülkenin imdadına yetişerek yeni mahsulünü piyasa sürdü.

Yeni mahsul imdadımıza yetişti

Yeni mahsulün piyasaya çıkmasıyla patates ve soğan fiyatları kademeli olarak düştü. Sancılı sürecin sonunda bugün pazarda fiyatlar normal seyrine döndü. Patatesin kilogramı 2-3 TL iken, soğan ise 1-2 TL’ye alıcı buluyor.