Süt ürünlerine zam üstüne zam!
2019 Ocak ila Mayıs ayları aralığında bir litre kutu sütün fiyatı 3,75 TL idi. 3-6 Aralık aralığında yeniden artırılan süt fiyatları 5,95 TL’yi buldu. Bu artışla birlikte bir litre kutu sütün fiyatı yüzde 58,60 arttı. Çiftçi, süt ineklerini kesime gönderiyor. Süt üretimi 730 bin 516 ton düştü.
Marketin kendi markası olan bir litre kutu süt ise geçtiğimiz Ocak ayında 2,50 ila 2,75 TL arasında satılıyordu. Yapılan son zamlarla “market markalı” süt ürünü 3,75 TL’ye çıktı.
Kaşar peyniri 30 TL'yi gördü
Birçok yoğurt markasına ise geçtiğimiz 10 günde 3 TL kadar zam geldi. Kasım ayının son günlerinde 11,90 TL’ye satılan 2 kiloluk yoğurda 7 Aralık itibarıyla 15 TL’ye ulaştı. Son 15 günde kaşar peynirinde ortalama kilogram fiyatı yüzde 4 artarak 30 TL’yi gördü.
En yüksek maliyet grubu 17 TL ile peynir/çökelek
Kasım 2019 günlük harcama maliyetleri verilerine göre, harcamalarda en yüksek maliyet grubunu en 17 TL ile peynir/çökelek grubu oluşturdu. Et, tavuk ve balık grubu için yapılması gereken minimum harcama tutarı 13,91 TL ile peynir ve çökelekten sonra geldi.
Hayvancılık maliyetleri yüzde 30'un üstünde
Türkiye Süt Et Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği (SETBİR) yetkilileri, fiyat artışlarının temel sebebinin hayvancılık maliyetlerinin son 12 ayda yüzde 30’un üstüne çıkması olduğunu aktardı. Çiğ sütte maliyet en az yüzde 31, yem fiyatları en az yüzde 30 yükseldi.
Elektrik ve doğalgaza yapılan zamlar etkili
Fiyatların artışında birçok etken öne sürülüyor. Elektrik ve doğalgaz ücretlerine gelen zamlardan, ambalaj malzemeleri, nakliye masrafları gibi unsurlar meydana gelen zamlarda ana neden olarak tüketicinin karşısına çıkıyor.
Arz edilen süt miktarı 730 bin 516 ton düştü, üretici ineklerini kesime gönderiyor!
Süt üretiminde artan maliyetin altından kalkamayan çiftçiler, süt hayvanlarını kesime gönderiyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TUİK) son açıkladığı Eylül 2019 verisi toplanan süt miktarının geçtiğimiz yıla göre yüzde 7,3 azaldığını gösteriyor. Bu oran da 730 bin 516 ton inek sütüne denk geliyor.
İçme sütü üretimi 112 bin 983 ton, yoğurt 101 bin 449 ton azaldı
İçme sütü üretimi geçtiğimiz yıla göre yüzde 5,2 azalırken, yoğurt üretimi yüzde 6,1 azaldı. Bu da sırasıyla 112 bin 983 ve 101 bin 449 tona tekabül ediyor.
Süt ay başında zamlanıyorsa, peynir ay sonunda zamlanıyor!
Yapılan zamlar, grup ürünlere göre ayrı zamanlarda yapılıyor. “A” markası süt fiyatını ayın başında artırdıysa, diğer süt ürünlerinin fiyatını ayın sonunda artırıyor. Bu durumun gerekçesini Ulusal Süt Konseyi Başkanı Sabit Karaca, marketle marka arasındaki tedarik zinciri diyaloğuna bağlıyor. Karaca, bu durumu “Markaların yaptığı fiyat artışlarını, marketler parçalara bölerek tüketiciye yansıtıyor. Marketin seçtiği bir uygulama bu.” sözleriyle ifade ediyor.
Marketler ortak fiyat belirlemek üzere örgütleniyor
İstanbul Gıda Toptancı Tüccarları Derneği Başkanı Mustafa Karlı ise marketlerin kendi aralarında anlaşmadan fiyatları belirlemediklerini, geçtiğimiz yılda rekabetleri revaçtayken, son dönemlerde ortak fiyat belirlemek üzere örgütlendiklerini belirtti. Karlı, “Bu durumu ilk defa bu yıl görüyoruz” ifadelerini kullandı.
