Poşet uygulaması ne işe yaradı?

Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği gereğince, satış noktalarında plastik poşetlerin ücretlendirilmesi sonrası aylık kişi başı poşet kullanımı 35 adetten 10 adete düştü.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkililerinden alınan bilgiye göre, Türkiye'de 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren uygulamaya konulan ve satış noktalarında plastik poşetlerin tüketicilere 25 kuruş karşılığında verilmesi uygulaması büyük ölçüde işe yaradı.

İnce poşetler ücretsiz!

Yönetmeliğe göre kalınlığı 15 mikronun altında olan, gıdanın doğrudan temas ettiği ve hijyen için ihtiyaç duyulan birincil ambalaj poşetlerin ücretsiz verilmesine devam ediliyor.

25 kuruşun 15 kuruşu devlete!

Satış noktaları, her bir poşetin satışında tüketiciden en az 25 kuruş talep ediyor, bunun 15 kuruşu, "Geri Kazanım Katılım Payı" olarak Bakanlık Merkez Saymanlık Müdürlüğü hesabına yatırılıyor. Geri Kazanım Katılım Payı çevre projelerinin desteklenmesi gayesiyle kullanılıyor. Kalan 10 kuruş ise plastik poşetlerin maliyeti ve KDV (Katma Değer Vergisi) bedelini kapsıyor.

Plastik kullanımını azaltmak amacıyla başlatılan uygulamayla çevre kirliliğinin önlenmesi, çevre duyarlılığı için farkındalık oluşturulması ve kaynakların verimli yönetilmesi amaçlanıyor.

Plastik poşetlerin ücretlendirilmesi uygulamasında gelişen süreç ve gelinen nokta itibariyle gerek satış noktaları gerekse de vatandaşlar açısından belirli bir bilgi ve farkındalık seviyesi oluşturulduğu, toplumda bez çanta, file gibi çok kullanımlık taşıma ekipmanlarının kullanımının yaygınlaştığı belirtiliyor.

Tepkiler de var

Poşet uygulamasına tepkiler de yok değil. Uygulamanın hayata geçirildiği ilk günlerde ücretlendirmeye vatandaşlardan destek geldiği gibi tepkiler de olmuştu. Tepki gösteren vatandaşlardan bir kısmı alım gücü düşerken ücretlendirme uygulamasına geçilmesini eleştirmiş, bir bölümü ise poşet uygulamasından önce geri dönüşüme kazandırılması gereken daha önemli atık malzemelerinin olduğu ve devletin bununla ilgili hiçbir proje üretmediği konusunda eleştiri getirmişti.

Tüketici dernekleri de tepkiliydi

Tüketici dernekleri ise ücretlendirme öncesi işletmelerin kendi markalarının reklamlarını poşet üzerinde konumlandırarak reklam yaptığını ve bunun karşılığında poşetlerden ücret talep etmediklerini belirtmişlerdi. Dernekler, ücretlendirilmiş poşetlerden derhal ürün markalarının ve reklamların kaldırılması gerektiğini savunmuşlardı.

Proje izleniyor

Poşet ücretlendirme uygulamasının aksatılmadan ve uygulamada farklılıklar oluşmasına fırsat vermeden yaygınlaştırılarak, sürdürülmesini sağlamak amacıyla Bakanlık tarafından izleme ve kontrol işlemleri dikkatle yürütülüyor.

Poşetlerin ücretlendirilmesi uygulaması ne kadar işe yaradı?

Uygulama ile Türkiye'de plastik poşet kullanımında 78,4 azalma olduğu, aylık yaklaşık 35 adet olan kişi başı poşet tüketim sayısının yaklaşık 10'a kadar düştüğü bildirildi.

Vatandaşlar başta olmak üzere ilgili sektör temsilcilerinin de uygulamanın çevresel boyutu açısından verdikleri desteklerin korunması ve herhangi bir yanlış algının oluşmasına fırsat verilmemesi açısından kurumsal bütünlük içerisinde hareket edilmesine dikkat edildiği vurgulandı.