Nevşehir’deki 800 yıllık tuza Ukrayna talip oldu

Nevşehir'in Gülşehir ilçesine bağlı Tuzköy mahallesinde yer alan 800 senelik madenden yüksek mineralli kaya tuzu çıkarılıyor. Yaklaşık 1000 metre uzunluğundaki tünelden yerin 90 metre altına inilerek çıkarılan tuz ekonomiye destek sağlıyor.

Boyutlarına göre ayrılıyor

Tünel kazıcı iş makineleriyle parçalanan kayaların içerisinden çıkarılan tuz, yer altından kamyonlarla çıkarılarak birden fazla işlemden geçiriliyor. Kullanım alanına ve ebatlarına göre hazırlanan tuz, yurt dışı ve yurt içine gönderiliyor. Yeraltı madeninde oluşan tuzlu su da borularla yer üstüne ulaştırılarak belirli aşamalardan geçiriliyor. Daha sonra ise tuz seralarında ve tuz havuzlarında buharlaştırılıp tuz elde ediliyor.

Madende tonlarca tuz rezervi bulunuyor

Tuz madeninin işletmecisi Suat Bilgin tarafından yapılan açıklamada “2006 senesinde Maden İşleri Genel Müdürlüğünden ruhsatımızı aldık. Daha sonrasında ise tuz çıkartma işlemine başladık. Bu alanda 2 buçuk milyar ton rezerv bulunuyor. Kaya tuzunun en önemli özelliği tamamıyla doğal olması, 84 mineral kalitede olması ve hiçbir sanayi atığının içerisinde olmamasıdır. Türkiye’de üzerinde içerisine herhangi bir kimyasal kullanılmadan üretim yapan tek tuz tesisiyiz” şeklinde ifade etti.

Mağaradan sofralara ulaşana kadar birçok işlemden geçiyor

Kaya tuzunu yerin 90 metre altından çıkarttıklarını dile getiren Bilgin, “Köstebek adını verdiğimiz iş makineleri ile kırılan tuzlar kamyonlara yükleniyor. Daha sonra buradan eleme tesisine yollanıyor. Burada ebatlarına göre ayırma işlemine tabi tutuyoruz. Belli ölçülere ve boya göre ayrılan tuzlar makinelerde işleniyor. Buradan da fırınlama ve yıkama işlemine tabi tutuluyor. Granür ve sofralık şeklinde ayrılan tuzlar en son olarak paketleniyor” ifadesinde bulundu.

Madende çıkan tuzlu su değerlendiriliyor

Çalışma sırasında tuz mağarasında oluşan tuzlu suyun da değerlendirildiğini belirten Bilgin, “Sıvı olarak yer yüzüne çıkan suyu havuzlara ulaştırarak buharlaşmasına yardımcı oluyoruz. Su buharlaştığında ise havuzlarda sadece tuz kalıyor. Bu şekilde de göz tuzu dediğimiz çeşidi elde etmiş oluyoruz" şeklinde konuştu.

Türkiye’de bir ilki gerçekleştirdiler: Tuz serası

Yer altından çıkan tuzlu suyu değerlendiren İlk Türk firması olduklarını söyleyen Bilgin, Tuz seralarını ilk defa Türkiye’de biz kullanıyoruz. Tamamıyla kapalı seralara tuzlu suyu göndererek suyun buharlaşmasını sağlıyoruz. Bu şekilde dışarıdan herhangi katkı karışmamış saf tuz oluşuyor. Belirli incelemelerden geçen tuzlu su en son seralarda yer alan havuzlara yollanıyor. Burada su buharla havaya karışıyor ve sadece havuzlarda tuz kalıyor. Seramızın içerisindeki doğal ısı 55-60 dereceye kadar ulaşıyor" dedi.

Rusya-Ukrayna savaşı tuz krizine yol açtı

Senelik 150 bin ton tuz ürettiklerini aktaran işletme sahibi Bilgin, “Yılda 25 milyon lira ekonomiye destek sağlıyoruz. Tuzu özellikle Hollanda ve Almanya’ya ve Hollanda’ya ihraç ediyorduk. Son zamanlarda Ukrayna’dan oldukça fazla talep geliyor. Rusya-Ukrayna savaşı sebebiyle şu an tuz sıkıntısı yaşanıyor. Ukrayna’daki tuz üretim tesisleri bombalandı. Bu yüzden de tuz konusunda zorluk yaşıyorlar. Ukrayna’yla bu konuda görüşmelerimiz devam ediyor. İlerleyen aylarda Ukrayna’ya da tuz ihraç edebiliriz” diyerek sözlerine son verdi.